Kvalifikovana većina za važna pitanja, zajednička rezolucija o agresiji na Ukrajinu, dogovor o čelnicima pravosuđa...

Sva pitanja od vitalnog državnog i nacionalnog interesa usvajaće se kvalikfikovanom većinom svih članova vlade.

To se navodi u finalnoj verziji Sporazum o parlamentarnoj podršci i političkim prioritetima 43. vlade Crne Gore, koju su usaglasili konstituenti buduće izvršne vlasti - Građanski pokret URA, Socijalistička narodna partija (SNP), Socijaldemokratska partija (SDP), CIVIS i stranke manjinskih naroda.

U Sporazumu piše da su se potpisnici obavezali da će nastojati da se zakoni ili odluke od posebnog značaja predlažu/usvajaju uz što širi konsenzus.

Svaki material će, prije razmatranja na sjednici vlade, obavezno biti razmatran i obrađen u okviru resorne vladine komisije.

Pitanja u vezi načina odlučivanja i funkcionisanja vlade, regulisaće se Poslovnikom o njenom radu.

“Potpisnici Sporazuma se obavezuju da će se u svom djelovanju snažno zalagati za uspostavljanje konstruktivnog pristupa i korektne političke komunikacije u kom smislu će, kroz međupartijski i društveni dijalog, težiti postizanju šireg političkog i društvenog konsenzusa oko vitalnih pitanja za napredak Crne Gore, posebno oko pitanja za koja je potrebna kvalifikovana većina u parlamentu”, piše u Sporazumu.

Potpisnici su se obavezali da će ključni aspekt djelovanja 43. vlade biti ubrzanje evropskih integracija države i intenzivno djelovanja svih političkih subjekata na usvajanju i spovođenju svih neophodnih reformi potrebnih za napredak države na putu ka EU.

Izbor čelnika pravosuđa, zakon o porijeklu imovine, izborna reforma...

Stoga će normativni prioriteti vlade biti dogovor o izboru nosilaca najviših pravosudnih funkcija, dogovor o uspostavljanju odgovornih i funkcionalnih državnih organa i institucija, usklađivanje zakonske regulative u oblasti pravosuđa sa standardima Evropske komisije i mišljenjima Venecijanske komisije, zakon o preispitivanju porijekla imovine, izmjene i dopune Zakona o morskom dobru sa ciljem jačanja nadležnosti opština, izborna reforma, profesionalizacija Državne izborne komisije…

Među normativnim prioritetima biće i revizija zatečenog stanja u oblasti prosvjete i culture, preispitivanje svih ugovora i akata koji ugrožavaju ustavno određenje Crne Gore kao ekološke države, preispitivanje spornih i nezakonitih odluka prethodnih vlada i državnih organa u pravcu njihovog hitnog preispitivanja i revidiranja, reforma službe bezbjednosti, uz sagledavanje izmjena zakona o Agenciji za nacionalnu bezbjednost...

“Reizbor članova savjeta i izvršnih direktora Regulatornih agencija, uz izmjene i dopune pratećih zakona; Predlaganje Zakona o popisu stanovništva u prvom kvartalu rada vlade, u skladu s evropskim standardima i normama; Efikasnija saradnjavVlade i Skupštine Crne Gore; Unapređenje zakonodavstva u oblasti ljudskih i manjinskih prava, s prioritetom zakona o zaštiti od nasilja u porodici”, ističe se u Sporazumu.

Potpisnici se obavezuju da će Skupštini zajednički predložiti rezoluciju povodom agresije Ruske Federacije na Ukrajinu, i tako, kako se navodi, iskazati svoju punu privrženost vanjskoj i bezbjednosnoj politici EU.

Povodom pitanja od kojih zavisi napredak na putu ka EU, potpisnici se obavezuju da tijesno sarađuju sa predstavnicima i institucijama EU i drugim međunarodnim partnerskim organizacijama.

Borba protiv kriminala, regulisanje ugovora s vjerskim zajednicama, nastavak ekonomskih reformi...

Kad je riječ o političkim prioritetima buduće vlade, među njima su nastavak beskompromisne borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije, ispunjavanje privremenih mjeril, sa ciljem dobijanja završnih mjerila za poglavlje 23. i 24, obnova i prilagođavanje pregovaračke strukture novoj EU metodologiji, stvaranje povoljnog ambijenta za nove investicije, uz zaustavljanje odlaska postojećih investitora, nastavak započetih ekonomskih reformi kako bi se održala stabilnost javnih finansija i nastavile započete socio-ekonomske mjere.

Prioritet će biti i regulisanje ugovornog odnosa s vjerskim zajednicama, u skladu sa Ustavom i zakonima Crne Gore, sagledavanje regionalnih inicijativa u kontekstu ključnog prioriteta, odnosno bržeg učlanjenja Crne Gore u EU, jačanje lokalnih samouprava kroz izmjene Zakona o državnoj svojini – prenos prava svojine od države na opštine i donošenje podzakonskih akata radi otklanjanja štetnih posljedica nastalih primjenom istog iz 2009. godine, priprema i realizacija ljetnje turističke sezone, sagledavanje mjera na reorganizaciji rada zdravstvenog sistema i donošenje državnih mjera za borbu protiv COVID-a...

“Nastavak reforme javne uprave uz reviziju zatečenog stanja u državnim organima i javnim preduzećima; Prostorni plan razvoja Crne Gore 2022-2040; Obezbijediti ravnomjerni regionalni razvoj i decentralizaciju (u oblastima prosvjete, kulture, prostornog planiranja, zdravstva), kao i ekonomski razvoj posebno u nerazvijenim opštinama; Intenziviranje aktivnosti na prečišćavanju biračkog spiska i stvaranju preduslova eliminacije svih izbornih zloupotreba; Zaštita prava i integracija manjinskih naroda u institucijama, kroz ostvarivanje ustavnog načela srazmjerne zastupljenosti, uz punu implementaciju zakonske regulative”, naglašava se u Sporazumu.

Potpisnici su se saglasni da 43. vlada ima četiri potpredsjednika, i da oni budu zaduženi za odgovarajući resor u vladi i da u skladu sa tom raspodjelom predsjedavaju vladinim komisijama – političkog sistema i pravosuđa i ekonomske politike.

“U cilju realizacije Sporazuma, svi potpisnici su dužni da prilikom izbora kadrova vode računa o potrebnom nivou kompetencija i stručnosti, i u tom smislu sprovedu međusobne konsultacije u cilju obezbjeđivanja optimalnih kadrovskih rješenja”, piše u dokumentu.

Sporazum na godinu, ali moguće produženje

Sporazum se zaključuje na period od godinu dana nakon izbora vlade. Piše da se, najkasnije mjesec prije isteka roka njegovog važenja, potpisnici obavezuju da pokrenu proces međusobnih konsultacija, na nivou lidera partija, u cilju produženja važenja sporazuma odnosno njegovih mogućih izmjena.

Temeljni principi – poštovanje ustava, neupitnost EU perspektive, protivljenje revizionizmu...

Potpisnici su se saglasili da će političku saradnju i rad buduće Vlade zasnivati na principima dosljednog poštovanja Ustava Crne Gore, građanskog i sekularnog uređenja države, poštovanja ljudskih i manjinskih prava, nacionalnih i vjerskih osjećanja i posebnosti, antifašizma i protivljenja istorijskom revizionizmu, neupitnosti perspektive članstva u EU i jačanju saradnje u okviru NATO-a, neophodnih demokratskih reformi, borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije, politike dobrosusjedstva i regionalne saradnje, uspostavljanja efikasnog modela ekonomskog razvoja i razvijanja socijalno pravične i ekološke države.

Riješiti duboku krizu

Politički subjekti su zaključili sporazum polazeći od potrebe da se u Crnoj Gori riješi duboka politička i institucionalna kriza, ponovo pokrene proces evropskih integracija, prevaziđu izražene nacionalne, etničke, vjerske, političke i socijalne podjele.

“Imajući u vidu potrebu izgradnje Crne Gore kao evropske, građanske i sekularne države uz očuvanje vanjskopolitičkog kursa zemlje; Svjesni potrebe uspostavljanja socijalne kohezije kao i pronalaženja tačaka spajanja različitih društvenih struktura; Uvažavajući činjenicu potrebe okupljanja oko zajedničkih vrijednosti koje su zapisane u Ustavu Crne Gore i standarda predviđenih u okviru procesa EU integracije; Cijeneći da je potpuni društveni i politički prioritet da se kroz punu podršku naših međunarodnih partnera odblokira proce s evropske integracije i sprovedu reforme za njegovo ubrzanje; Čvrsto opredijeljeni da sve obaveze iz pregovaračkog procesa završimo do 2025. godine, uz zajedničke napore svih političkih subjekata; Potpuno posvećeni usklađivanju vanjske i bezbjednosne po litike sa EU i NATO, a osuđujući agresiju Ruske Federacije na Ukrajinu uz obavezu dosljednog sprovođenja politike EU, NATO i UN u odnosu na ovo pitanje”, ističe se u dokumentu.

( Nikola Dragaš )