U Kolašinu za OSI sve dostupno, ali nije pristupačno
Infrastruktura, uprkos brojnim obećanjima, ali i zakonskim obavezama, i dalje nije pristupačna za osobe sa invaliditetom
Kolašinska infrastruktura, uprkos brojnim obećanjima, ali i zakonskim obavezama, i dalje nije pristupačna osobama sa invalididetom (OSI).
”Napori” da se takvo stanje promijeni decenijama se svode samo na različite planove, koji ostaju na papiru. Za sve to vrijeme u gradu je izgrađeno svega par pristupnih rampi za OSI i obilježeno nekoliko parking mjesta. Međutim, i to malo izgrađenog ne zadovoljava standard, pa nije od koristi ni Kolašincima ni turistima, kojima su namijenjene.
Predsjednica Udruženje roditelja djece i omladine sa teškoćama i smetnjama u razvoju “Zvijezda” Ana Danilović, za “Vijesti” potvrđuje da kolašinska saobraćajna infrastruktura, kao ni objekti uopšte nijesu pristupačni OSI.
”Objekti koji su prilagođeni, u smislu pristupa, zapravo su zgrade i objekti koji su prizemni i pristupačnost u tom dijelu nije omogućena. Postojeće rampe, uglavnom, nijesu izgrađene po standardima. Nagib, širina i drugi parametri ne zadovoljavaju propise. Problem su i parking mjesta za OSI, jer nije usaglašena vertikalna i horizontalna signalizacija. Što se tiče parkinga, nakon što smo poslali dopis načelniku Odjeljenja bezbjednost (OB) Zoranu Braunoviću i opisali problem, stanje je nešto bolje”, objašnjava ona.
Prema riječima Danilović, “pored fizičke pristupačnosti potrebno je informacije uskladiti i adaptirati u formatu koji je neophodan, na primjer natpisi na Brajevom pismu, taktilne površine.... Ona kaže da će, u skladu sa lokalnim Planom socijalne i dječije zaštite i Strategijom o zaštiti i zabrani diskriminacije OSI, NVO na čijem je čelu nastojati da aktivno inicira i učestvuje u primjeni aktivnosti koje se odnose na pristupačnost objekata i saobraćajne infrastrukure OSI.
Samostalna savjetnica za ranjive grupe u Opštini Katarina Puletić tvrdi da je “u Kolašinu sve dostupno, ali nije pristupačno”. Ona podsjeća da je Opština, kroz Sekretarijat za planiranje prostora, komunalne poslove i saobraćaj, planirala izgradnju rampi na ulazu Muzeja i Centra za kulturu.
Pristupne rampe su pripremljene, samo je sprovođenje tog plana obustavljeno zbog rekonstrukcije ulice. Čim rekonstrukcija bude završena biće postavljena i rampa. Vrlo mali broj objekata u opštini Kolašin je pristupačan za OSI. Ukoliko i postoji rampa ispred nekog od ulaza, uglavnom nije izgrađena po propisima i standardima”, kaže Puletić.
Ona podsjeća da su “Zakonom o zabrani diskriminacije OSI opisani različiti oblici diskriminacije, posebne mjere i obaveze državnih organa, organa državne uprave, organa jedinica lokalne samouprave, javnih preduzeća i drugih pravnih lica”. Potrebno je, kaže Puletić, da zajednica mnogo više pažnje posveti tom problemu.
”Pristupačnost objektima je potrebna svima nama. Dostupnost je jedno, pristupačnost je nešto sasvim drugo. Mišljenja sam da ukoliko budemo pristupačni i otvoreni kao bića jedni prema drugima kreiraćemo pristupačnost i u sredini koja nas okružuje. Ako pristupačnosti nema u nama, ne možemo je ni kvalitetno stvoriti u prostoru”, zaključuje samostalna savjetnica za podršku ranjivim grupama.
Među nerealizovanim projektima iz Strateškog plana razvoja opštine Kolašin, koji važi do ove godine, je i onaj o izgradnji objekata za pristup i kretanje lica sa smanjenom pokretljivošću. Tim dokumentom bile su predviđene brojne aktivnosti koje se odnose na socijalnu inkluziju lica smanjene pokretljivosti i OSI. Između ostalog i izrada baze podataka postojećih objekata u javnoj upotrebi u pogledu pristupačnosti. Takođe, i njihovo prilagođavanje potrebama onih koji imaju smanjenu pokretljivost.
Još 2016. godine Skupština opštine (SO) usvojila je Odluku o postavljanju, odnosno građenju i uklanjanju pristupnih rampi, liftova i sličnih objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom. Međutim, od tada za Kolašince, kojima je taj dokument trebalo da olakša svakodnevicu, skoro se ništa nije promijenilo.
Pored toga što neprilagođenom infrastruktorom za OSI pokazuju konstantan nedostatak senzibiliteta i nebrigu, nadležni i vlasnici objekata krše i nekoliko zakona. Zakon o zabrani diskriminacije propisuje da svako ima pravo na jednak pristup objektima u javnoj upotrebi, Zakon o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom nalaže vlasnicima privatnih i javnih objekata da obave neophodne adaptacije kako bi pristup objektima i uslugama bio omogućen OSI. Zakon o planiranju i izgradnji definiše pojam i aspekte fizičke pristupačnosti.
( Dragana Šćepanović )