Non paper Evropske komisije: Crna Gora da poštuje preporuke ombudsmana
Evropska komisija u non pejperu navodi da je povećana vidljivost LGBT osoba, ali i da su Romi i Egipćani i dalje najugroženija grupa među manjinama
Vlast u Crnoj Gori treba da sistematičnije i efikasnije sprovodi preporuke zaštitnika ljudskih prava i sloboda.
Institucionalni kapaciteti za promociju i jačanje ljudskih prava tek treba da budu unaprijeđeni, ali i da se za to izdvaji dovoljno novca iz budžeta.
To piše u posljednjem neformalnom dokumentu (non paper) Evropske komisije o stanju u poglavljima 23 i 24 za Crnu Goru, čije je zatvaranje ključno za dalji proces evropskih integracija države.
U dokumentu, u koji su “Vijesti” imale uvid, piše da je implementacija i praćenje strategija i politika u oblasti ljudskih prava u zastoju od spajanja Ministarstva za ljudska i manjinska prava sa Ministarstvom pravde 2020. godine, koje su pratile organizacione i kadrovske promjene.
Navodi se da je budžet ombudsmana smanjen za pet odsto u prošloj godini, ali da su kapaciteti institucije Zaštitnika ljudskih prava i sloboda nastavili da se unapređuju, kao i postupanje po žalbama i kvalitet njihovih odluka.
Evropska komisija, između ostalog, navodi da je Vlada u decembru prošle godine predložila nacrt izmjena i dopuna Zakona o slobodnom pristupu informacijama, koje čekaju na usvajanje u parlamentu.
”Osnovana je radna grupa za izradu smjernica za proaktivno objavljivanje informacija. Ti koraci trebalo bi da doprinesu povećanju transparentnosti i odgovornosti državnih organa prema građanima Crne Gore”, piše u dokumentu.
Romi i Egipćani najugroženiji
Što se tiče prava osoba sa invaliditetom, Evropska komisija podsjeća da je Vlada u decembru 2021. godine formirala Savjet za prava osoba sa invaliditetom i da je u pripremi Strategija zaštite osoba sa invaliditetom od nasilja i unapređenja ravnopravnosti 2022-2027.
Poručili su da je povećana vidljivost LGBT osoba, kroz izmjene i dopune Zakona o obaveznom zdravstvenom osiguranju, zakona o socijalnoj i dječjoj zaštiti i zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.
U dokumentu se navodi da su Romi i Egipćani najugroženije i najviše diskriminisane osobe i da se njihova socio-ekonomska situacija pogoršala tokom pandemije kovid-19.
Pod zaštitom oko 1.500 Ukrajinaca, najviše žena i djece
U dokumentu Evropske komisije piše da je zabilježen trend rasta legalne migracije radne snage u odnosu na godinu ranije, zbog veće potražnje u sektoru turizma i ugostiteljstva, pa je lani izdato 38.676 dozvola za privremeni boravak i rad. Međutim, podsjećaju da je to ispod nivoa prije pandemije.
Evropska komisija navodi da je na početku rata 24. februara Crna Gora primila 5.301 ukrajinskog državljanina, od kojih 2.148 na osnovu turističke dozvole.
Piše i da se oko 1.585 Ukrajinaca, uglavnom žene i djece, registrovalo pod mehanizmom privremene zaštite do 2. aprila i da izbjeglice borave u privatnom smještaju širom zemlje, ali najviše na primorju i to u Baru.
Prema dokumentu, Crna Gora ima 42 lica pod međunarodnom zaštitom, od kojih je sedmoro zaposleno.
”Glavne zemlje porijekla su Avganistan, Maroko, Iran i Pakistan. Paket pomoći uključuje finansijsku pomoć, pristup zdravstvenoj njezi, obrazovanje, zapošljavanje, besplatnu pravnu pomoć, kurseve jezika i psihosocijalnu pomoć na daljinu. Smještaj je obezbijeđen na dvije godine (uz podršku UNHCR-a)”, navodi se.
Evropska komisija konstatuje da je rok za obradu zahtjeva za azil smanjen, te da je prethodnih godina često bio duži od uobičajenog roka od šest mjeseci, a nekada čak i duži od 21 mjeseca.
Nacrt Temeljnog ugovora nije predstavljen javnosti
EK u izvještaju konstatuje da u oblasti slobode misli, savjesti i vjeroispovijesti i dalje istaknuto pitanje Sporazuma između Vlade i Srpske pravoslavne crkve, kao i da nijedan nacrt Temeljnog ugovora nije saopšten javnosti.
Poručuju i da se i dalje prijavljuju vjerski motivisani napadi koji izazivaju zabrinutost.
( Ana Komatina )