Glasovi Brda i Đude među najboljim evropskim pričama

Priča „Survival – Voices of Hills“ (Opstajanje – Glasovi Brda)o Ženskoj pjevačkoj grupi „Đude“ iz Kolašina, odlukom žirija Dana evropskog nasljeđa, Savjeta Evrope i Evropske komisije uvrštena je među jedanaest pobjednika na Konkursu za dodjelu Granta za najbolju evropsku priču o nasljeđu u 2022. godini.

Priča govori o putu kojim su djevojke iz Kolašina prošle u želji da očuvaju stari, arhaični način a cappella pjevanja sa povremenim sazvukom sekunde, kome je u Crnoj Gori prijetilo potpuno nestajanje. Napisao je Davor Sedlarević, a organizatori su prepoznali originalnost projekta i odobrili sredstva kojim će se pospješiti očuvanje ove neobične vještine.

„Đude jesu Evropa. Đude su kontinuitet. One su dokaz da žene u jednoj tradicionalnoj kulturi imaju vrlo važno mjesto i da su svjesne toga, a šta je to nego evropska dimenzija!? Ovaj primjer će uticati na hrabrost ostalih malih zajednica u Evropi da vjeruju u sebe i svoje snove i da ništa nije zauvijek izgubljeno. Bez obzira na veličinu naroda, na rodnu pripadnost ili arhaičnost, Evropa je jedna kulturna adresa sa mnoštvom malih stanica koje je čine specifičnom. Desetak djevojaka je promijenilo muzičku istoriju jednog naroda – pratite njihov primjer“, piše između ostalog u nagrađenoj priči.

Dani evropske baštine (EHD) su najvidljiviji participativni kulturni događaj koji dijeli evropsko stanovništvo. Više od 70.000 događaja organizovanih svake godine u 50 evropskih država potpisnica Evropske konvencije o kulturi privlače do 30 miliona posjetilaca. EHD, kao zajednička akcija Savjeta Evrope i Evropske Unije, predstavljaju jedinstven primjer građanske inicijative koju organizuju i dijele milioni evropskih građana. Svaki EHD događaj i svaki posjetilac tih događaja predstavljaju unikatnu evropsku priču. Događaji se organizuju u cilju proslave zajedničkog nasljeđa, omogućavanja pristupa svima, stvaranja prilika za međugeneracijske razmjene i jačaju zajednice uključene u njih.

Incijativa Savjeta Evrope, Evropske Unijae i nacionalnih koordinatora EHD ima cilj cilj da istakne priče povezane sa EHD događajima i da omogući pojedincima i organizacijama da podijele svoju priču.

Inicijativa identifikuje evropsku dimenziju raznih lokalnih nasljeđa i rada na njima koji preduzimaju zajednice u Evropi. To se odnosi na prošle ili postojeće „priče” o evropskom nasljeđu koje zajednice žele da podijele i, u drugoj fazi, potencijalno se razviju u konkretan projekat za dalji doprinos svojim zajednicama. Dani evropskih priča o nasljeđu lansirani su kao jedna od ključnih inicijativa u okviru Evropske godine kulturnog nasljeđa (EICH) još od 2018. godine i to pod dva slogana: „Umjetnost dijeljenja“ i „Naše nasljeđe: Gdje se prošlost susreće sa budućnošću“.

Prethodnih godina kolašinska pjevačka grupa je učestvovala u nekoliko obilježavanja Dana evropskog nasljeđa i to u projektima “Tragom starih audio zapisa sa Blatine” , “Pjevačka grupa “Đude” – eho predaka” (različiti tipovi pjevanja u Crnoj Gori), „Tri žene kao prenosioci nasljeđa“, „Dan obojen nasljeđem“ (za osobe ometene u razvoju) ...

( Dragana Šćepanović )