U Briselu postignut sporazum o načelima funkcionalne BiH, za Dodika sporan dio o Ukrajini

Sporazum o načelima za osiguravanje funkcionalne Bosne i Hercegovine koja napreduje na evropskom putu, postignut je u nedjelju naveče u Briselu na sastanku predsjednika Evropskog vijeća Čarlsa Mičela i predsjednika političkih stranaka zastupljenih u Parlamentu BiH, saopštilo je Evropsko vijeće.

Kako je saopšteno, ovaj dokument dobio je podršku većine lidera političkih stranaka zastupljenih u Parlamentu BiH koji su učestvovali na sastanku.

Time pokazuju predanost očuvanju i izgradnji mirne, stabilne, suverene i nezavisne evropske države, kaže se u saopštenju.

"Naglašavaju važnost implementacije reformi koje unaprijeđuju evropske integracije BiH, odnosno 14 ključnih prioriteta navedenih u Mišljenju Evropske komisije", kaže se između ostalog.

Istaknuto je i da politički lideri prepoznaju važnost političkog trenutka i odgovornosti prema svim građanima BiH, imajući na umu Rezoluciju Generalne skupštine Ujedinjenih naroda o agresiji na Ukrajinu, koja je usvojena 2. marta.

No, naznačeno je da predstavnici bh. entiteta Republika Srpska pozivaju na raspravu i donošenje odluke u Predsjedništvu BiH o situaciji u Ukrajini.

Istaknuta je važnost produženja mandata misije Althea EUFOR-a, te potvrđena predanost potpunom poštovanju svih konačnih i obavezujućih međunarodnih i domaćih sudskih odluka.

"Poduzeće sve potrebne korake kako bi opšti izbori bili učinkovito organizovani. Stranke će izbornu kampanju voditi pošteno, konstruktivno i bez retorike koja izaziva podjele i mržnju", kaže se u saopštenju Evropskog vijeća.

U tom kontekstu, nastojaće najkasnije u roku od šest mjeseci od formiranja svih tijela vlasti donijeti zakone među kojima su i oni o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću (VSTV) i o sprječavanju sukoba interesa.

Takođe, u tom roku će provesti izbornu reformu i ograničenu reformu Ustava BiH kako bi se osigurala puna usklađenost sa presudama Evropskog suda za ljudska prava, Ustavnog suda BiH te preporukama OSCE-a i Antikorupcijskog tijela Vijeća Evrope (GRECO).

Sastanak u Briselu trajao je osam sati, a prethodno je najavljeno da će biti razgovarano o potpisivanju dokumenta o ključnim pitanjima za BiH, koji bi trasirali put te zemlje ka Evropskoj uniji (EU) i onemogućili dalju blokadu institucija BiH.

Navedeno je da je cilj smanjenje tenzija među političkim strankama i okretanje prema zajedničkom radu, što bi trebalo dovesti do unaprijeđenja funkcionalnosti i stabilnosti BiH.

Sastanku su prisustvovali članovi Predsjedništva Bosne i Hercegovine Šefik Džaferović, Željko Komšić i Milorad Dodik te predsjednici političkih stranaka zastupljenih u Parlamentu BiH.

Dodik protiv dijela o Ukrajini

Milorad Dodik, član Predsjedništva BiH i lider Saveza nezavisnih socijaldemokrata, vodeće političke partije u Republici Srpskoj, objavio je ranije u nedjelju da "neće dozvoliti da bude potpisan bilo kakav politički dokument u kojem se na bilo koji način kvalifikuju sukobi u Ukrajini".

Stav o neutralnosti kada je u pitanju invazija Rusije na Ukrajinu zastupaju vlasti u Republici Srpskoj (RS), jednom od dva bh. entiteta. Dodik je u više navrata izjavljivao da taj bh. entitet nije spreman da sprovede ekonomske sankcije koje je međunarodna zajednica uvela Rusiji, iako im se BiH formalno pridružila. "Za sve političare iz Republike Srpske obavezujući su samo zaključci Narodne skupštine Republike Srpske, koji kažu da ostajemo neutralni", napisao je Dodik na Tviteru.

Šta su poručili lideri stranaka u BiH?

Sastanak u Briselu održan je na poziv predsjednika Evropskog vijeća, a prisustvovao mu je i visoki predstavnik Evropske unije za vanjske poslove i sigurnosnu politiku Džosep Borelj.

Bakir Izetbegović, predsjednik Stranke demokratske akcije, vodeće bošnjačke političke partije u BiH, kazao je novinarima pred početak skupa da je poenta dokumenta da se "BiH pokrene na evropskom putu".

"A da se prije toga stvore neki uslovi. Da dođe do deblokade, smirivanja kriza, te ispunjavanje nekih bazičnih uslova poput usvajanja nekoliko zakona na evropskom putu", kazao je Izetbegović.

Predsjednik Partije demokratskog progresa Branislav Borenović upozorio je tokom sastanka na "dugačak niz sastanaka kojima su mnogi visoki evropski zvaničnici trošili svoj kredibilitet i vrijeme".

"U pokušajima da vladajuću korumpiranu elitu privoli da učine makar i minimalan korak u približavanju BiH Evropskoj uniji i njenim vrijednostima. Godine i decenije prolaze, a pomaka nema. I ne samo da nema pomaka, nego BiH dramatično nazaduje", istaknuo je Borenović.

BiH ima status potencijalnog kandidata za članstvo u EU. Tokom 2019. Evropska komisija dala je svoje mišljenje o zahtjevu BiH i krajem te godine dala 14 prioriteta koje BiH treba ispuniti prije nego dobije status zemlje kandidatkinje.

Na sastanak su iz bh. entiteta Republike Srpske učestvovali lideri Saveza nezavisnih socijaldemokrata Milorad Dodik, Socijalističke partije Petar Đokić, Ujedinjene Srpske Nenad Stevandić, Partije demokratskog progresa Branislav Borenović i Demokratskog narodnog saveza Nenad Nešić.

Iz Federacije BiH, drugog bh. entiteta, sastanku su prisustvovali lider Stranke demokratske akcije Bakir Izetbegović, Demokratske fronte Željko Komšić, Naroda i pravde Elmedin Konaković, Socijaldemokratske partije Nermin Nikšić, Naše stranke Edin Forto i predsjednik Nezavisnog bloka Senad Šepić.

Na objavljenoj listi učesnika sastanka, koji su u Briselu u nedjelju pristali na sporazum, nema lidera Partije demokratskog progresa Branislava Borenovića i Demokratskog narodnog saveza Nenada Nešića.

Čović nije otišao u Brisel

Sastanku se nisu odazvali lideri Hrvatske demokratske zajednice BiH Dragan Čović, predsjednik Srpske demokratske stranke Mirko Šarović te predsjednik Saveza za bolju budućnost (SBB) Fahrudin Radončić.

Čović je izostanak objasnio činjenicom da je "sastanak organizovan sa previše učesnika i u formatu koji je za njega bio obeshrabrujući".

Tokom majske posjete BiH, Mičel je poručio da vrijeme za novi zamah u procesu evropskih integracija, ističući da je cilj osmisliti novi način u procesu pristupanja EU, koji će donijeti novu dinamiku proširenja.

Njegova posjeta u zemljama Zapadnog Balkana dolazi uoči samita EU - Zapadni Balkan koji će biti održan 23. juna u Briselu.

( Radio Slobodna Evropa )