Kantarion ili gospina trava: Protiv depresije, za kožu, povrede…

Kantarion je poznat po svojim antibakterijskim i antiviralnim dejstvima, a zahvaljujući protivupalnom dejstvu koristi se kod rana i opekotina. Takođe se upotrebljava kod čira na želucu i dvanaestopalačnom crijevu, za poremećaje varenja, stimulaciju lučenja želudačnih sokova i olakšanja varenja. Etarsko ulje kantariona sprečava grčeve, olakšava nadimanje i želudačne tegobe. Koristi se za smanjenje bola kod gastritisa i za zarastanje čira na želucu i na dvanaestopalačnom crijevu.

Posljednjih godina kantarion postaje sve popularniji kao sredstvo u borbi protiv depresije, a postoje i brojna naučna istraživanja koja potvrđuju ovakvu upotrebu. Primjenjuje se kod blagih i umjerenih depresija. U poređenju sa antidepresivima kantarion je jednako efikasan, a pokazuje i manje neželjenih dejstava. Kantarion se koristi kod depresije, strahova, poremećaja raspoloženja u menopauzi, opsesivno-kompulsivnog poremećaja i sezonskih depresija (javljaju se u toku zimskih mjeseci zbog nedostatka sunčeve svjetlosti).

Pokazuje antivirotsko dejstvo, pa se vrše ispitivanja o njegovoj primjeni kod virusnih oboljenja HIV-a i hepatitisa C. Vaginalete kantariona se primenjuju kao dezinficijens, jer imaju široko antibakterijsko dejstvo. Kantarion se primjenjuje za terapiju naglih promjena raspoloženja kod žena u menopauzi, kao i kod noćnog mokrenja, piše prirodnilek.com.

Kantarion je najpopularniji za povrede kože, rane, posjekotine, ubode, čireve. Tradicionalno ulje kantariona se primjenjuje za smanjenje bolova, kod reume, gihta i stanja povreda, otoka, podliva. Spolja se primjenjuje ulje kantariona ili pripravci na bazi ulja kantariona kod povreda, upalnih procesa na koži, opekotina, za zarastanje rana, ubode insekata, hemoroide, vitiligo.

Kako djeluje kantarion?

Ranije je smatrano da je hipericin najznačajnija aktivna komponenta kantariona, ali se danas zna da su i brojni drugi sastojci odgovorni za njegova dejstva, a sve veći značaj se pridaje hiperforinu. Kantarion sprječava razgradnju neurotransmitera serotonina, dopamina, norepinefrina, koji su odgovorni za dobro raspoloženje i na taj način smanjuje simptome depresije. Na isti način djeluju i antidepresivni ljekovi SSRI (selektivni inhibitori preuzimanja serotonina), MAO-inhibitori.

Kantarion doprinosi u tretmanu inflamatornih procesa na koži i površinskih rana tako što smanjuje upalne procese. Pošto sadrži fotosenzitivne komponente, treba voditi računa o mogućnosti razvoja reakcija kod osjetljivih osoba, naročito u ljetnjim mjesecima. Kantarion djeluje protiv brojnih Gram pozitivnih i Gram negativnih bakterija i virusa (influenzy virus, herpes simplex virus tip 1 i 2, citomegalovirus, hepatitis C). Utvrđeno je da hiperforin deluje tako što sprječava razvoj penicilin i meticilin-rezistentnih Staphylococcus aureus. Iz kantariona je izolovan i melatonin, koji se luči u organizmu radi uvođenja u san i održavanja sna, pa je tako određeno kako kantarion djeluje kod nesanice.

Šta kažu naučna istraživanja?

Kantarion je odobren kao lijek za upotrebu kod blagih i umjerenih depresija u Njemačkoj, a priznat je i od strane Svjetske zdravstvene organizacije. U Njemačkoj je registrovan kao lijek koji se izdaje na ljekarski recept, tj. nije u slobodnoj prodaji kao kod nas. Razlog tome je što ima brojne interakcije sa drugim ljekovima, najčešće povećava njihovo izlučivanje, pa tako dolazi do smanjenja ili potpunog gubitka njihovog dejstva.

Kako se uzima kantarion?

Primenjuje se u obliku: čaja, kapi, kapsula, tableta. Najčešće je standardizovan na hipericin ili hiperforin (aktivne komponente iz kantariona čija koncentracija je određena). Uglavnom se primjenjuju doze od 300 mg ekstrakta kantariona (standardizovan na 0,3% hipericina) tri puta dnevno kod blagih i umjerenih depresija. Kod poremećaja raspoloženja u menopauzi primenjuju se doze od 300 mg dnevno. Pošto je istraživanjima utvrđeno da hiperforin pokazuje jače antidepresivno dejstvo od hipericina, u posljednje vrijeme se preparati standardizuju na 2,8%-5% hiperforina.

Sadržaj aktivnih komponenti u kantarionu pokazuje sezonske i regionalne varijacije. Mnoge komponente su osjetljive na dejstvo svjetlosti, vlage i toplote, pa je vrlo bitno kako se preparati kantariona čuvaju. Postoje zagovornici teorije da je za dejstvo kantariona odgovorno nekoliko aktivnih komponenti, koje treba da se primjenjuju u određenim dozama (standardizovani ekstrakt – kapsule, tablete), a postoje i teorije da kantarion ispoljava svoja brojna, kompleksna dejstva samo ako zajednički djeluju brojne komponente, pa zagovornici ove teorije savjetuju primenu čajeva, tinktura.

U kojim slučajevima se ne smije koristiti kantarion?

Kantarion ne treba koristiti u trudnoći i tokom dojenja, jer ne postoje podaci o upotrebi u tim stanjima.

Koja neželjena dejstva mogu da se jave pri primjeni kantariona?

Fotosenzitivnost – kantarion povećava mogućnost nastanka opekotina, naročito u ljetnjim mjesecima.

Sa kojim ljekovima istovremeno ne treba primjenjivati kantarion?

Kantarion stimuliše jetrene enzime da brže metabolišu ljekove i na taj način se smanjuju njihove koncentracije u krvi, pa tako može značajno da se smanji ili da izostane dejstvo primijenjenog lijeka. Pri istovremenoj primjeni kontraceptivnih pilula i kantariona neophodan je i dodatni vid zaštite u cilju sprečavanja trudnoće. Može doći i do pojave tačkastih krvarenja i poremećaja menstrualnog ciklusa.

Kantarion ne treba primjenjivati istovremeno sa antidepresivima, jer ima isti mehanizam dejstva, tj. povećava nivo serotonina (neurotransmiter koji je povezan sa dobrim raspoloženjem) u mozgu. Ako se kantarion uzima istovremeno sa antidepresivima (Flunisan, Flusetin, Prozac, Flunirin, Palix, Seroxat, Zoloft) može dovesti do prekomjernog povećanja serotonina, a to predstavlja rizik za razvoj serotoninskog sindroma.

Kantarion smanjuje dejstvo simvastatina (ljekovi za regulaciju holesterola – Cholipam, Vasilip, Simvor, Zocor, Hollesta), tricikličnih antidepresiva, teofilina, varfarina, digoxina, levotiroxina, nekih antivirotika. Kantarion smanjuje koncentraciju ljekova koji sprječavaju odbacivanje transplantovanog organa, pa ga treba prestati koristiti prije operacije. Treba izbjegavati istovremenu primjenu sa ljekovima koji mogu dovesti do fototoksičnih reakcija.

Pošto kantarion utiče na metabolisanje brojnih ljekova, najbezbjednije je uzimati ga samo u konsultaciji sa stručnim medicinskim osobljem.

( Vijesti online )