Evropa se vraća uglju
Njemačka, Italija, Austrija i Holandija planiraju da vrate u puni pogon elektrane na ugalj kako bi pregurale krizu izazvanu smanjenjem isporuka ruskog gasa
Najveći evropski kupci ruskog gasa utrkivali su se juče da pronađu alternativne zalihe goriva i razmatrali sagorijevanje uglja kako bi izašli na kraj sa smanjenjem isporuka gasa iz Rusije koje prijeti da pogorša energetsku krizu tokom zime ukoliko skladišta ne budu dopunjavana.
Njemačka, Italija, Austrija i Holandija su nagovijestile da bi elektrane na ugalj mogle pomoći da kontinent pregura krizu u kojoj su cijene gasa vrtoglavo skočile i pogoršale izazove sa kojima se suočavaju vlade dok pokušavaju da obuzdaju inflaciju i sve lošije ekonomske prognoze.
Holandska vlada je juče saopštila da će ukinuti ograničenja na proizvodnju elektranama na ugalj i aktivirati prvu fazu plana za energetsku krizu. Danska je takođe inicirala prvi korak kriznog plana usljed neizvjesnosti oko ruskog snabdijevanja.
Italijanska kompanija ENI.MI saopštila je juče da su je iz ruskog Gasproma GAZP.MM obavijestili da će dobiti samo dio traženih količina gasa, usljed čega je ta zemlja za korak bliže proglašenju vanrednog stanja koje bi aktiviralo mjere uštede gasa.
Njemačka, kojoj je takođe smanjen dotok ruskog gasa, najavila je u nedjelju da planira da poveća kapaciteta za skladištenje gasa i navela da bi mogla ponovo pokrenuti elektrane na ugalj koje je planirala da postepeno isključuje.
”To je bolno, ali je u ovakvoj situaciji prosto neophodno smanjiti potrošnju gasa”, kazao je njemački ministar ekonomije Robert Habek, član partije Zeleni koja se zalaže za brži prekid upotrebe uglja koji proizvodi više štetnih gasova.
”Međutim ako to ne uradimo, onda ćemo se suočiti sa rizikom da skladišna postrojenja ne budu dovoljno puna uoči zimske sezone. Tada bismo bili lake mete za ucjenu na političkom nivou”, kazao je on.
Holandski mjesečni ugovor za gas, evropski parametar, juče je iznosio oko 124 eura, što je manje u odnosu na rekordnih 335 eura koliko je dostizao ove godine, ali i dalje za preko 300 odsto više u odnosu na prošlogodišnji nivo kada su cijene počele vrtoglavo da rastu.
Izvršni direktor najvećeg njemačkog proizvođača električne energije RWE RWEG.DE, Markus Kreber, kazao je da bi moglo potrajati tri godine dok cijene energije padnu.
Protok ruskog gasa do Njemačke preko gasovoda Sjeverni tok 1, glavne rute kojom se snabdijeva najveća evropska ekonomija, juče se odvijao na oko 40 odsto kapaciteta, mada je povećan u odnosu na početak prošle nedjelje.
Ukrajina, tranzitna ruta za ruski gas, saopštila je da njeni cjevovodi mogu pomoći u popunjavanju rupa u snabdijevanju preko Sjevernog toka 1. Moskva je prethodno saopštila da ne može pumpati više kroz cjevovode koje Ukrajina još nije zatvorila.
Italijanski Eni i njemačka kompanija Uniper UNO1.DE su među evropskim kompanijama koje su saopštile da primaju manje količine gasa nego što je ugovorom predviđeno, mada se evropska skladišta gasa i dalje pune ali znatno sporije.
Juče su bila popunjena 54 odsto u odnosu na cilj Evropske unije od 80 odsto do oktobra i 90 odsto do novembra.
Njemački ministar ekonomije je kazao da bi vraćanje u pogon elektrana na ugalj moglo doprinijeti sa 10 gigavati kapaciteta u slučaju da snabdijevanje gasom dođe do kritičnog nivoa. Zakon koji se odnosi na taj potez biće proslijeđen gornjem domu parlamenta 8. jula.
Njemački ministar ekonomije Robert Habek je kazao da je vraćanje u pogon elektrana na ugalj bolno, ali je neophodno u cilju smanjenja potrošnje gasa
Pored vraćanja na ugalj, nove njemačke mjere uključuju i sistem aukcije, koji će početi naredenih nedjelja u cilju ohrabrivanja industrije da troši manje gasa, i finansijsku pomoć za njemačkog operatera gasom kako bi se što prije napunila skladišta.
Njemačka kompanija RWE saopštila je juče da bi mogla prolongirati operacije tri elektrane koje rade na mrki ugalj i proizvode 300 megavata ukoliko to bude potrebno tokom krize sa snabdijevanjem gasa.
Austrijska vlada je u nedjelju dogovorila sa kompanijom Verbund.VI da u slučaju potrebe elektranu koja radi na gas prebaci na ugalj.
Holandski javni servis NOS objavio je juče, pozivajući se na izvore u vladi, da je termoelektranama u Holandiji dozvoljeno da povećaju proizvodnju kako bi se smanjila zavisnost od ruskog gasa.
Ruski Gazprom, koji je u vlasništvu države, prošle nedjelje je smanjio kapacitet kroz Sjeverni tok 1 preko kojeg se snabdijevaju Njemačka i druge države, navodeći kao razlog odlaganje vraćanja opreme koju u Kanadi servisira njemačka kompanije Siemens Energy SIEGn.DE.
”Imamo gas, spreman je za isporuku, ali Evropljani moraju da vrate opremu, koju u skladu sa obavezama treba da poprave”, kazao je portparol Kremlja Dmitrij Peskov.
Njemački i italijanski zvaničnici su kazali da Rusija to koristi kao izgovor za smanjenje isporuka.
Italija, čiji se tehnički odbor za gas sastaje danas, saopštila je da bi mogla proglasiti pojačano stanje pripravnosti ove nedjelje ukoliko Rusija nastavi da smanjuje isporuke.
Taj potez bi mogao izazvati mjere za smenjenje potrošnje, uključujući ograničavanje gasa određenim industrijskim korisnicima, jačanje proizvodnje u termoelektranama i zahtjeve za povećanjem uvoza gasa od drugih snabdijevača prema postojećim ugovorima.
Evropska unija teži da vremenom pređe na obnovljive izvore energije kako bi smanjila emisije štetnih gasova, ali je sada suočena sa rastom cijena i povratkom na goriva koja su veći zagađivači.
”Ukoliko i postoji put za brzo smanjenje zavisnosti od ruskog gasa bez dodatnog podsticanja inflacije i teške recesije izazvane rastom cijena energenata... mi ga ne vidimo”, objavila je analitička kuća Timera Energy.
( Nada Bogetić )