Vodni terminal u Tivtu radili po dogovoru, a ne po propisima?

Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom Crne Gore (JPMD) u projekat uređenja privremenog objekta tzv. vodnog terminala Aerodroma Tivat krenulo je na osnovu dogovora s Ministarstvom ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, a ne na osnovu važeće prostorno-planske dokumentacije i propisa koji regulišu tu oblast.

To proizilazi iz odgovora koje su “Vijesti” dobile na set pitanja postavljenih JPMD u vezi s investicijom vrijednom tridesetak hiljada eura koju ta državna firma mimo svog oficijelnog Programa upotrebe sredstava za 2022. trenutno gradi na lokaciji Blato (Kukoljina) u Tivtu, neposredno uz prag piste 14 Aerodroma Tivat.

Iz JPMD “Vijestima” su kazali da je “u cilju povećanja nivoa usluge pristupa, odnosno, dolazaka i odlazaka s aerodroma u Tivtu, rasterećenja drumskog saobraćaja i bržeg prevoza putnika koji borave na Crnogorskoj obali, u sjevernoj zoni obuhvata Državne studije lokacije “Aerodrom Tivat” - Sektor 24, u blizini ušća rijeke Gradiošnice, planiran vodni terminal”.

”Kako se na potezu, gdje je planiran vodni terminal do danas nije pristupilo izgradnji istog, JPMD je, a prethodno u dogovoru s resornim Ministarstvom ekologije, prostornog planiranja i urbanizma i Vladom Crne Gore, pokrenulo proceduru za stavljanje u funkciju lokaciju privremenog karaktera, koja se nalazi u neposrednoj blizini planiranog vodnog terminala, na koju će se vrštiti operacija sezonskog pristajanja i priveza plovnih objekata za potrebe Aerodroma Tivat, a sve u cilju rasterećenja drumskog saobraćaja, koji je i te kako poznat na crnogorskoj obali tokom ljetnje turističke sezone i kako bi ugođaj turista koji dolaze u Crnu Goru bio što ugodniji”, odgovorili su iz JPMD na pitanje na osnovu konkretno koje dokumentacije je ta firma krenula u ovaj projekat.

Lokacija za stalni objekat vodnog terminala, po važećoj DSL “Aerodrom Tivat”, predviđena je oko 300 metara sjevernije od mjesta na kojem JPMD u saradnji s Aerodromima Crne Gore već nekoliko dana uređuje “privremeni” objekat tog terminala - otprilike na mjestu gdje se sada nalaze objekti napuštene i urušene bivše klanice, u blizini rezervoara za avio gorivo Jugopetrola. Uprkos tome, privremeni vodni terminal JPMD i ACG su uz amin Vlade, bez ikakvog osnova u planskoj dokumentaciji, počeli uređivati na obali u mjestu Blato, u neposrednj blizini praga piste 14, u zoni koja je pod posebnim režimom zbog sigurnosti odvijanja vazdušnog saobraćaja na aerodromu.

”Navedena privremena lokacija je prepoznata i označena brojem 10 (čvrsto izgrađeno pristanište) u Programu objekata obalne infrastrukture koje donosi JPMD, na koju se montiraju plutajući privremeni objekti (ponton i/ili valobran) koji formiraju pristanište i privezište, označeni brojem 8.1 u Programu privremenih objekata u zoni morskog dobra za period 2019-2023. godine, u opštini Tivat, koje donosi Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma. Lokacija se nalazi na kat. parceli 1262/1 KO Mrčevac, opština Tivat, ispred koje se postavlja platforma za pristajanje i privez plovnih objekata, dimenzija do 50 m x 2.5 m što iznosi P = 125 m2 i P akvatorijuma=150 m2”, naveli su iz JPMD.

Oni su naveli da su, uporedo s poslovima koje su već preduzeli na toj lokaciji gdje su betonirali pristupni plato postojećem mulu, podigli manji sanitarni čvor, asfaltirali veliki parking i hortikulturno uredili okolinu, poslali “zahtjev za izdavanje urbanističko-tehničkih uslova za izgradnju vodnog terminala shodno DSL Sekretarijatu za uređenje prostora u Opštini Tivat, kako bi se kroz Plan korišćenja sredstava za 2023. godinu, odredila, odnosno predvidjela sredstva za Idejno rješenje, a samim tim i za Glavni projekat za izgradnju zvaničnog vodnog terminala”.

”Dakle, Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom Crne Gore priprema lokaciju kao privremeno sezonsko rješenje, koja se nalazi u blizini planiranog vodnog terminala za potrebe sezonskog pristajanja i priveza plovnih objekata za potrebe Aerodroma Tivat”, poručili su iz te firme na čijem su čelu Blažo Rađenović (URA) i Mladen Mikijelj (DF).

Na pitanje kakav su zvaničan stav u vezi s namjerom da privremeni vodni terminal urede baš na toj lokaciji dobili od Agencije za civilno vazduhoplovstvo (ACV) kao vrhovne vazduhoplovne vlasti u državi, iz JPMD su kazali da to preduzeće “posjeduje saglasnost od Agencije za civilno vazduhoplovstvo za pristajanje i privez plovnih objekata u visini do tri metra”.

Međutim, neki objekti, a posebno sadnice novog drveća koje je JPMD postavilo već sada su visine veće od tri metra nad površinom mora, iako se nalaze u zoni koja je mnogo bliža pragu piste 14, nego što je to slučaj s priveznim pontonom kojem, po ranijem stavu ACG, smiju prići samo plovila niža od tri metra nad morem, jer sve više od toga “probija” tzv. horizontalne prelazne ravni u zaštićenoj zoni aerodroma.

Iz ACV su prošle nedjelje, odgovarajući na pitanja “Vijesti” u vezi s projektom “privremenog vodnog terminala” u Blatu, izrazili veliku rezervu prema tome šta rade JPMD i ACG.

”U skladu sa svojim ovlašćenjima, a na osnovu detaljne stručne analize, mišljenja smo da bilo kakva izgradnja ili aktivnosti u neposrednoj blizini operativnih površina, bilo kog aerodroma, moraju biti smanjene na minimum, kako bi se prioritet dao sigurnom obavljanju operacija vazduhoplova, posebno u uslovima vanrednih procedura, kako ne bi došlo do ugrožavanja sigurnosti putnika, vazduhoplova i opreme. S obzirom da se djelovi infrastrukture vodnog terminala planiraju izgraditi u zoni zaštitnih površina Aerodroma Tivat (čime će se povećati prisustvo putnika, vozila i prateće opreme), smatramo da navedeno može imati negativan uticaj na vazdušni saobraćaj, kao i na korisnike vodnog terminala na Aerodromu Tivat i u tom kontekstu neophodno je implementirati zaštitne mjere kako nova infrastruktura ne bi uticala na sigurnost obavljanja vazdušnih operacija i bezbjednost putnika koji koriste vodni terminal”, rekli su “Vijestima” u ACV.

Iz Agencije su istakli da je njihov inspektor 22. juna “na zahtjev JP Morsko dobro pregledao lokaciju i izvršio uvid u stanje na pristanišnom doku” i potvrdio da JPMD i ACG na Blatu rade privremeni terminal bez ikakve dokumentacije.

”Kako nema adekvatne dokumentacije za navedeni objekat, inspektor ACV-a je usmenim putem dao smjernice predstavnicima Morskog dobra na koji način i pod kojim uslovima je moguće urediti površinu pristanišnog doka. Površina pristanišnog doka se nalazi u zoni prilazne površine za prag 14 poletno-sletne staze, odnosno odletne površine s praga 32 poletno-sletne staze Aerodroma Tivat, i shodno tome moraju biti zadovoljeni visinski kriterijumi za izgradnju/postavljanje fizičkih objekata, kako isti ne bi predstavljali vazduhoplovnu prepreku”, rekli su nam iz ACV-a.

Sve je mimo ICAO standarda, ne može bez dozvole ACV-a

Temom da li privremeni vodni terminal na kome insistiraju JPMD, ACG i Vlada premijera Dritana Abazovića ovakav kakav je sada narušava standarde i odredbe Međunarodne organizacije civilnih vazduhoplovnih vlasti (ICAO) i odredbe Zakona o vazdušnom saobraćaju Crne Gore, u međuvremenu se bavio i avioportal.me. Iz ACV-a su tom mediju potvrdili ono što su ranije kazali “Vijestima” i dodali da ono što “možemo konstatovati, na osnovu samostalno pokrenutih, internih stručnih analiza i na osnovu informacija s kojima raspolažemo, jeste da se jedan dio infrastrukture vodnog terminala (parking, pristupni putevi i zasađeno zelenilo), nalaze u zoni osnovne staze poletno-sletne staze i sigurnosne površine kraja poletno-sletne staze, što je u suprotnosti s važećim regulatornim zahtjevima za ove površine, dok glavni pristanišni dio infrastrukture ne ugrožava sigurnost obavljanja vazdušnog saobraćaja”.

Samim tim, država i njena dva preduzeća koja na ovaj način prave “privremeni vodni terminal” Aerodroma Tivat njime ne rješavaju nijedan postojeći, već stvaraju jedan sasvim novi problem na podužem spisku nedostataka koji već duže vrijeme onemogućavaju zvaničnu sertifikaciju aerodroma Tivat po standardima ICAO.

Iz ACV-a su potvrdili da je za gradnju i funkcionisanje privremenog objekta vodnog terminala na ovoj lokaciji obuhvaćenoj zaštitnim površinama aerodroma Tivat “potrebna saglasnost tehničkih organa, kako je to predviđeno zakonskim propisima”.

”U konkretnom slučaju, Agenciji za civilno vazduhoplovstvo nije dostavljen zahtjev za razmatranje tehničke dokumentacije. Ovaj objekat, ako kao prioritet posmatramo sigurno i nesmetano obavljanje vazdušnog saobraćaja na Aerodromu Tivat, se može graditi samo ako ne postoji negativan uticaj na sigurnost izvođenja operacija vazduhoplova, a budući da za navedeni objekat ne postoji adekvatna tehnička dokumentacija, nije moguće ni procijeniti nivo negativnog uticaja na sigurnost izvođenja operacija polijetanja/slijetanja vazduhoplova sa Aerodroma Tivat na Aerodrom Tivat”, potvrdili su avioportalu.me iz ACV.

Jet blast može “oduvati” putnike vodnog terminala

Iz ACV-a su avioportalu potvrdili da se dio objekata privremenog vodnog terminala nalazi u opasnoj, tzv. jet blast zoni (zoni u kojoj djeluje izduv mlaznih motora aviona prilikom polijetanja).

”Dio infrastrukture vodnog terminala (konkretno dio parking prostora bliži ogradi Aerodroma Tivat oko praga 14 poletno-sletne staze i sam “preliminarni” koridor kretanja putnika i vozila do lokacije vodnog terminala) se nalazi u zoni “jet blast” prilikom postupka polijetanja vazduhoplova s praga 14 poletno-sletne staze Aerodroma Tivat. Na osnovu simulacija brzine strujanja vazduha iz motora većih aviona, postojala bi pojava vazdušnih strujanja na lokaciji parkinga i “preliminarnih” koridora kretanja putnika s brzinama vazdušnih strujanja u rasponu 50-80 km/h, u zavisnosti od mjesta na kome se mjeri strujanje vazduha prilikom polijetanja aviona. S tim u vezi evidentno je da takva vazdušna strujanja mogu izazvati odbacivanje lakših predmeta i stvari, koja mogu rezultirati povredama putnika ili oštećenjem opreme. Ono što sa sigurnošću možemo konstatovati, za istaknute lokacije, da bi postojao osjećaj najmanje nelagodnosti kod osoba koji se nalaze u zoni “jet blast”, objasnili su iz ACV-a.

( Siniša Luković )