Istraživanje Ipsosa: Učešće sive ekonomije u BDP-u 20,6%

Ministarstvo finansija saopštilo je da siva ekonomija u Crnoj Gori ove godine iznosi 20,6 odsto BDP-a, što, kako navode, predstavlja smanjenje od 3,9 procentnih poena u odnosu na 2014. godinu.

To su podaci istraživanja koje je ministarstvo iniciralo, a realizovala agencija IPSOS.

"Zadatak istraživanja, koje je realizovala istraživačka agencija IPSOS, bio je da se uporedi stopa sive ekonomije u našoj zemlji sa zemljama Evropske unije (EU) i zemljama kandidatima za članstvo u EU, u procentu od BDP-a, da se utvrde pojavni oblici sive ekonomije po djelatnostima i regionima, kao i da se procijeni njen uticaj na konkurentnost u Crnoj Gori. Takođe, predmet istraživanja bilo je i utvrđivanje udjela preduzeća koja se bave sivom ekonomijom, kao i identifikovanje njenih glavnih uzročnika, s posebnim akcentom na neformalne aktivnosti i razloge zbog kojih se preduzeća opredjeljuju za takvo djelovanje", navodi se u saopštenju MF.

Procjene, kako dodaju, obuhvataju "samo dio sive ekonomije koji se odnosi na formalni sektor, budući da su anketirana samo registrovana preduzeća i preduzetnici."

"U poređenju sa drugim zemljama, gdje je primijenjen isti anketni metod, obim sive ekonomije Crne Gore približan je nivou u Poljskoj i Letoniji, viši je nego u Litvaniji i Estoniji, a niži nego u Rusiji, Ukrajini, Kirgistanu, Moldaviji, Kosovu i Rumuniji. Dodatni oprez, iako je riječ o nešto nižoj stopi u odnosu na 2014. godinu, zahtijeva uključenost crnogorskih preduzeća u aktivnosti sive ekonomije, koji prema sopstvenom priznanju menadžera, pokazuje da se gotovo svaki deseti privredni subjekat u Crnoj Gori bavi aktivnostima sive ekonomije", navodi se u saopštenju MF.

Nešto niža sklonost ka aktivnostima sive ekonomije posljednjih nekoliko godina uzrokovana je, kako je saopšteno, "poboljšanjem poslovnog ambijenta i smanjenjem nelojalne konkurencije neformalnog sektora."

"Relativno dobre ocjene bilježi uspješnost različitih inspekcija- inspekcije rada, Uprave prihoda i carina, kao i tržišne inspekcije, u segmentu detektovanja zaposlenih bez ugovora o radu i drugih oblika neformalnog zapošljavanja i sive ekonomije. Značajno smanjenje utvrđeno je i u dijelu neformalnog zapošljavanju na tržištu rada, u odnosu na anketnu 2014. godinu, pa je tako udio zaposlenih koji su radili bez plaćenih poreza i doprinosa, sa 22.3% snižen na 15.7%. Ipak, ne ohrabruje podatak da je udio zaposlenih koji primaju dio zarade u gotovini bez plaćanja poreza i doprinosa ostao na istom nivou", piše u saopštenju.

Istraživanje je, kako poručuju, "potkrijepilo tvrdnje" da je udio sive ekonomije i dalje na veoma visokom nivou, "značajnom višem u odnosu na evropske zemlje, potvrđujući da se u regulisanju oporezivanja rizičnih oblasti i širenju poreskog obuhvata, nalazi ozbiljan poreski potencijal, odnosno da bi propušteni prihodi po ovom osnovu, bili dovoljni da se izbjegne neophodno zaduživanje za tekuću godinu."

( J.R. )