Odbori povjerenika i novi datum izbora?

Dok pravnici nemaju dilemu da su reizabrani predsjednici nekoliko opština nezakoniti, što je indirektno potvrdio i Ustavni sud ukidajući dopune Zakona o lokalnoj samoupravi, predsjednici lokalnih parlamenata još ne znaju šta dalje.

Ustavni sud je u četvrtak ocijenio neustavnim dopune zakona, na osnovu kojih su odloženi izbori u 14 opština, ali nije obustavio radnje u vezi sa izborima i one koje su već završene. Između ostalog to je i reizbor predsjednika opština kojima je isticao mandat zbog odlaganja izbora za 23. oktobar.

Do sada su ponovo izabrani predsjednik Opštine Žabljak Veselin Vukićević, Glavnog grada - Ivan Vuković, Bara - Dušan Raičević i Opštine Golubovci Tanja Stajović. Svi su iz Demokratske partije socijalista.

Pravnici koje su “Vijesti” kontaktirale nezvanično su saopštili da su sve odluke na osnovu neustavnog zakona spone, uključujući te izbore. Rješenje vide u tome da predsjednik poništi prethodnu odluku o izborima 23. oktobra, da Vlada do novih izbora uvede odbor povjerenika u svih 14 opština, kao što se već radi u Budvi i Tivtu. To bi, navode, ubrzalo raspisivanje izbora u novom datumu.

Direktorica Akcije za socijalnu pravdu (ASP), pravnica Ines Mrdović, kazala je da, što se tiče izbora lokalnih funkcionera u više lokalnih samouprava kojima je mandat produžen bez izbora, te odluke više ne mogu proizvoditi pravno dejstvo, jer su neustavno produženi mandati bili posljedica neustavnog propisa.

ASP je bila jedan od inicijatora ustavnosti dopune zakona, koje su prethodno izglasali DPS, GP URA, SDP i SNP.

”Ipak, kako se u donošenju nekih odluka u lokalnim samoupravama nijesu direktno pozivali na neustavni zakon, ASP će u ponedjeljak Ustavnom sudu uputiti više odvojenih inicijativa, kojima će tražiti ocjenu ustavnosti izbora predjednika opština u prethodnom periodu, uključujući gradonačelnika Podgorice Ivana Vukovića”, kazala je Mrdović Vijestima.

Ona je ocijenila da od časa kada stupi na snagu odluka Ustavnog suda kojom se dopune Zakona o lokalnoj samoupravi oglašavaju neustavnim, nijedna pravna radnja zasnovana na dopunama tog propisa ne može proizvoditi pravno dejstvo i sve odluke moraju biti stavljene van snage.

”Predsjednik države dan stupanja na snagu odluke Ustavnog suda mora uzeti kao novu pravno relevantnu činjenicu, od koje će preduzimati naredne pravne radnje. Dakle, pravno bi prvo morao da stavi van snage sve odluke koje je donio o raspisivanju lokalnih izbora, a koje su zasnovane na neustavnim dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi, a zatim da raspiše lokalne izbore u svim opštinama gdje je došlo do isteka mandata”, kazala je Mrdović.

Ona je podsjetila da se prema Zakonu o izboru odbornika i poslanika izbori za odbornike i poslanike moraju održati u roku od 60 do 100 dana od dana raspisivanja izbora, “što je okvir u kojem se predsjednik države mora kretati”.

Savjetnik predsjednika Crne Gore za ustavni sistem i pravna pitanja, Boris Bastijančić, je prije dva dana kazao da će predsjednik Crne Gore detaljno analizirati i spoznati sadržinu pomenute odluke US, a zatim postupiti u potpunosti i blagovremeno u skladu sa njenim pravnim dejstvom”.

Komentarišući mogući epilog u opštinama gdje su ponovo izabrani njihovi čelnici, šef kluba poslanika Demokratskog fronta (DF) Slaven Radunović je za “Vijesti” kazao da je novonastala situacija komplikovana, pravno nejasna i da je neophodno pravno razjašnjenje.

”Sada imamo veoma komplikovanu situaciju koju su mogli da naprave samo neozbiljni ljudi, koji nisu prijatelji svoje zemlje, jer su unaprijed bili upozoravani da takvo grubo kršenje zakona i Ustava, mora da proizvede velike probleme. Sada je došlo do situacije koja je, u pravnom smislu, dosta nejasna”, ocijenio je Radunović.

Istakao je da će sada svi morati “dobro da se konsultuju” o daljim potezima:

”I šta se dešava kad jedna neodgovorna grupa ljudi krene da ruši sistem koji je uspostavljen da bi se znao neki red u državi. Ne možemo da pričamo o borbi za poglavlje 23 i 24 i vladavini prava, a da u isto vrijeme najveći glasnogovornici te politike na ovako grub način krše zakon”, kazao je Radunović.

DF je takođe inicirao ocjenu ustavnosti sporne dopune zakona.

On je kazao da je i predsjednica parlamenta Danijela Đurović suprotno Poslovniku, zakazala novu sjednicu na kojoj će se promijeniti zakoni, kako bi gradska opština Zeta dobila samostalnost.

Za 23. oktobar raspisani su izbori u Podgorici, Tivtu, Budvi, Plužinama, na Žabljaku, u Bijelom Polju, Šavniku, Baru, Danilovgradu, Kolašinu, Pljevljima, Plavu, Rožajama i gradskoj opštini Golubovci.

DF postigao cilj, premijerova stranka i partneri da ne krše propise

Slaven Radunović je kazao da je DF postigao cilj i oborio zakon, ali da se nada da to neće morati da rade svakih nedjelju dana. “Pozivam premijera (Dritana) Abazovića, koji se navodno toliko trudi kako bi stvorio bolji ambijent za napredovanje Crne Gore u evropskim integracijama, da njegova stranka i stranke koje su sa njim u koaliciji prekinu da se bave nezakonitim radnjama i na najgrublji način krše propise, bilo da su propisani kroz Ustav, zakon ili Poslovnik”.

Predsjednici lokalnih skupština zbunjeni, čekaju pojašnjenja

Predsjednik Skupštine opštine Žabljak Vidoje Tomčić kazao je da neće žuriti sa odlukama, jer očekuju da će dobiti i neko pojašnjenje: “Nismo dobili još odluku Ustavnog suda, moramo je dobiti da vidimo”.

Predsjednik SO Plužine Petar Mitrić rekao je da je nastao pravni haos u sistemu i da nije zasno kao će se iz toga izaći. “Ovakva situacija se prvi put dogodila u Crnoj Gori da se izbori odlažu. Mi smo kao Skupština morali da radimo. Mora se obezbijediti rad lokalne samouprave. U suštini, to je i po Zakonu o izboru odbornika i poslanika da odbornicima traje mandat starog saziva dok se ne potvrdi mandat odbornicima novog saziva. Ne vidim tu toliki problem u radu Skupštine. Vidim problem u tome što je US donio takvu odluku da je zakon neustavan”.

On je podsjetio da su imali sjednicu Skupštine 21. jula i da su tada donijeli odluku o Završnom računu budžeta.

I njegov kolega iz Podgorice Đorđe Suhih je prije dva dana rekao da ne zna šta bi trebalo činiti nakon odluke US i da očekuje neko tumačenje.

( Željka Vučinić )