Put Žabljak-Risan propao, država ne haje: Asfalt liči na naprslu šoferšajbnu automobila

Dio jedne od najmlađih saobraćajnica u Crnoj Gori, magistralnog puta Žabljak - Risan, toliko je oštećen nakon nešto više od jedanaest godina korišćenja da je na prilazima prijestonici planinskog turizma nedavno morao biti zamijenjen asfalt.

Iako stručnjaci tvrde da se na novoizgrađenom kolovozu ne bi smjela pojaviti oštećenja bar 20 godina, u Upravi za saobraćaj ne vide ništa sporno što je dionica od tunela Ivica do Žabljaka praktično propala za upola manje vremena.

Nekoliko kilometara nakon tunela, prije Pošćenskog jezera i istoimenog katuna, asfalt liči na naprslu šoferšajbnu automobila, ali nije zamijenjen tokom nedavnih radova.

Najveća oštećena su uzduž bijele linije koja kolovoz dijeli na dva dijela.

”Vijestima” je nezvanično rečeno da je do prskotina na asfaltu moglo doći usljed oštećenja prilikom čišćenja snijega. Navodno, u sitnim oštećenima nakupljala bi se voda, koja bi smrzla usljed niskih temperatura, a led bi potom širio prskotine...

Niko od sagovornika nije bio spreman da objasni zašto su se duž bijele linije pojavili svojevrsni krateri.

Asfaltna podloga mijenjana je nakon Pošćenskog jezera, u smjeru ka Žabljaku, jedanaest godina nakon otvaranja puta.

Iz Uprave za saobraćaj, u čijoj je nadležnosti upravljanje, razvoj, gradnja, rekonstrukcija, održavanje i zaštita državnih puteva, u tome ne vide ništa sporno.

Oni su “Vijestima” kazali da je ugovorom o izvođenju radova predviđeno da garantni rok koji utiče na stabilnost objekta ili njegovog dijela iznosi deset godina, dok je za ostale radove dvije godine.

”Ugovor za izvođenje radova na izgradnji dionice puta Šavnik - Grabovica - tunel ‘Ivica’, dužine 11,4 kilometara, zaključen je u septembru 2009. godine. Svi radovi su izvedeni saglasno odredbama ugovora, o čemu svjedoči i izvještaj o tehničkom prijemu na osnovu koga je izdata upotrebna dozvola”, tvrde iz Uprave, koja posluje u okviru Ministarstva kapitalnih investicija.

Iz Uprave su poručili da treba imati u vidu da su ekstremni vremenski uslovi (zbog koga je proglašeno vanredno stanje 2012. godine) uticali na eksploatacioni rok.

”Takođe veliki uticaj je imalo i preusmjeravanje teškog saobraćaja, odnosno konvoja teških kamiona s putnog pravca Bijelo Polje - Podgorica. Napominjemo da garantni rok iznosi 5 godina (nakon puštanja saobraćaja) za bitumenizirane mješavine ugrađene u asfaltne noseće i habajuće slojeve ako su oni ugrađeni u sklopu kolovozne konstrukcije pri novogradnji koja je bila dimenzionisana po uslovima definisanim za projektovanje za planirano saobraćajno opterećenje”, kazali su iz Uprave za saobraćaj.

Nesporno je da na Žabljaku zimi vladaju ekstremni vremenski uslovi, ali je činjenica da put nije ispucao na svim mjestima, i da asfalt na novim saobraćajnicama u razvijenim državama - znatno duže potraje...

Iz Uprave navode da je na osnovu navedenog evidentno da eksploatacioni rok zavisi od više faktora.

”Iz tog razloga se svake godine predviđaju dionice koje se presvlače novim habajućim slojem. Uprava za saobraćaj zaključila je Ugovor o izvođenju radova investicionog presvlačenja asfaltnih kolovoza na magistralnim i regionalnim putevima - sekcije ‘Pljevlja’ sa ‘Crnagoraputem”, saopštili su iz Uprave.

Poručili su da nadzor nad izvođenjem radova koji se finansiraju iz državnog budžeta obavlja kompanija “GPC”.

Profesor Građevinskog fakulteta Vlado Kapor ranije je za “Vijesti” govorio kako se na novoizgrađenom kolovozu ne smije pojaviti veće oštećenje za 20 godina, te da propadanje saobraćajnice može da se dogodi, između ostalog, zbog lošeg projekta i konstrukcije, loše napravljene saobraćajnice, lošeg nadzora ili lošeg održavanja.

Ranije je istakao i da je najčešći razlog to što izvođač radova loše napravi saobraćajnicu ili nadzorni organ investitora loše kontroliše kvalitet izvedenih radova.

Put Risan - Žabljak građen je 15 godina, a dionica od Šavnika ka Žabljaku otvorena je u decembru 2010.

Nakon samo dvije godine, došlo je do potonuća puta u mjestu Provalija, nedaleko od izlaza iz tunela Ivica i Pošćenskog jezera.

Više puta su izvođeni radovi na tom mjestu, ali je put i danas blago zatalasan.

Prije nekoliko godina, na dionici kraj Pošćenskog jezera pojavila se bujica koja je podrila dio puta, a na tom mjestu danas su vidljive prskotine.

Put Risan - Žabljak trebalo je da se gradi još u drugoj polovini osamdesetih godina prošlog vijeka, ali je plan da se poveže Durmitor s morem propao zbog raspada SFRJ, a potom vremena sankcija, inflacije i nemaštine...

MANS problemativizovao posao države sa Bemaksom

Izgradnju radova od Risna do Žabljaka u vrijednosti od više od 100 miliona eura su pratile i sumnje u koruptivne radnje, pa je Nevladina organizacija MANS zahtijevala utvrđivanje razloga zbog kojih je iz budžeta plaćeno više od prvobitne procjene za gradnju jedne dionice magistrale.

“Dugogodišnja izgradnja ovog puta je, očigledno, bila pogodno tlo za mnogobrojna kršenja Zakona o javnim nabavkama, a državno Tužilaštvo bi trebalo da u što kraćem roku utvrdi da li je i koliko bilo korupcije u ovom poslu”, saopštili su iz MANS-u po okončanju izgradnje puta.

Kada je prvobitno građena dionica puta Šavnik - Grabovica - tunel ‘Ivica’, vrijednost ugovorenih radova je iznosila 22 miliona eura, a obavljao ih je “Bemaks”.

Iako je sada Uprava za saobraćaj ocijenila da su ispoštovane sve ugovorene obaveze, iz MANS-a su ranije poručili da je nekadašnja Direkcija za saobraćaj nekoliko puta prekršila zakone i propise kada je bila u pitanju saradnja s kompanijom “Bemaks” na izgradnji jedne od dionica, a tvrdili su i da su podaci do kojih su došli pokazali da je izgradnja i drugih dionica na trasi Risan - Žabljak bila praćena brojnim kršenjima zakona.

”Podaci o izgradnji puta Risan - Žabljak, koji se odnose na dionicu ulaz u tunel Ivica - Motički Gaj, pokazuju da je Direkcija za saobraćaj prekršila Zakon o javnim nabavkama i prilikom raspisivanja poziva za prikupljanje ponuda, ali i prilikom odabira najpovoljnije ponude”, istakli su tada iz MANS-a.

( Ivan Ivanović, Slavko Radulović )