Akteri afere „Možura” pitaju za EPCG

Na javnom pozivu za prodaju 10 odsto sopstvenih akcija Elektroprivrede nije stigla nijedna ponuda, a jedini ozbiljni investitor koji se javio i sa kojim je razgovarano bila je kompanija “Shanghai Electric Power”, većinski vlasnik vjetroparka “Možura” i koja se pominje u istoimenoj korupcionaškoj afere na Malti koju istražuje i crnogorsko tužilaštvo.

EPCG je ove akcije stekla 26. septembra 2019. godine kada je novcem kompanije od 52,8 miliona eura isplaćen dio akcija koje je do tada imala italijanska kompanija A2A. Za ovaj novac EPCG je tada dobila vlasništvo nad 11,8 miliona svojih akcija. Prema Zakonu o privrednim društvima kompanija sopstvene akcije može posjedovati najduže tri godine i prije isteka tog roka ih mora prodati ili poništiti, a rok ističe 26. septembra ove godine.

Akcije su nuđene na javnom pozivu za prodaju sopstvenih akcija u blok transakciji, po cijeni od 8,63 eura po jednoj akciji. Ta cijena je utvrđena elaboratom o procjeni vrijednost, a cijeli paket akcija od 10 odsto bi time koštao 102 miliona eura. Vlasništvo nad 10 odsto akcija, značilo bi i mjesto u odboru direktora državne kompanije.

Kako nije predata nijedna ponuda, uprava kompanije i Vlada narednih dana treba da odluče da li će do isteka roka organizovati novu prodaju sa eventualno nižom cijenom i jednostavnijim uslovima, ili će ove akcije biti poništene po nominalnoj vrijednosti, što bi uticalo na smanjenje osnovnog kapitala EPCG za 77 miliona eura.

Prema uslovima javnog poziva, pravo učešća imale su energetske kompanije instalisanih kapaciteta od najmanje hiljadu megavata (MW) ili sa osnovnim kapitalom od minimum 500 miliona eura, kao i investicioni fondovi koji se kotiraju na organizovanom tržištu kapitala, imaju pozitivan finansijski rezultat u posljednje tri godine, kapital od najmanje milijardu eura i ulaganje u energetski sektor od minimum 100 miliona u posljednjih pet godina.

Javni poziv je objavljen 17. jula, a prema informacijama “Vijesti” već 19. jula je u kabinetu ministra kapitalnih investicija održan sastanak sa predstavnicima “Shanghai Electric Power” kao zainteresovanim investitorom. Vladu je u ovom razgovoru predstavljao državni sekretar u MKI Admir Šahmanović, koji je i član komisije za prodaju akcija, a kinesko-maltešku kompaniju Zhou Yao. Yao je ispred firme “Možura Wind Park”, koja upravlja vjetroparkom, prošle godine, prema zvaničnim saopštenjima, primao delegacije koje su posjećivale ovaj objekat i učestvovale u ozelenjavanju prostora.

”Možura Wind Park” je osnovan 2008. godine pod tadašnjim nazivom “Fersa Montenegro”, kada je vjetrogeneratore namjeravala da gradi španska kompanija “Fersa”. Posao je kasnije od “Ferse” i “Čelebića” preuzela “Enemalta”, unutar koje je više puta bilo promjena vlasnika.

U 2015. godini vlasnik Možure bila je of-šor firma “Cifidex” sa Sajšelskih ostrva. Malteški istražni organi sumnjaju da je “Cifidex” akcije koje je kupio od Španaca kasnije prodao državnoj kompaniji “Enemalta” po višestruko većim cijenama, kao i da je dio tog novca korišćen za korupciju visokih zvaničnika na Malti. Te poslove je prethodno istraživala novinarka Dafna Karuana Galicija, koja je ubijena. U ovoj aferi uhapšeno je nekoliko biznismena i službenika, a slučaj istražuje i Europol. Istrazi se naknadno pridružilo i crnogorsko tužilaštvo.

”Shanghai Electric Power” je nakon ovih afera otkupio 90 odsto akcija “Možura Wind parka”.

Crnogorska Skupština je prošle sedmice usvojila odluku o formiranju Anketnog odbora za istraživanje ove afere.

U Crnoj Gori postoji kompanija “Shanghai Electric Power Engineering Montenegro LLC”, koja je učestvovala u izgradnji vjetroparka na Možuri, čiji je račun u neprekidnoj blokadi već dvije i po godine sa dugom od 1,2 miliona eura. Njen vlasnik je “Shanghai Electric Power Engineering” sa Malte.

Vlada se 2010. godine ugovorom sa tadašnjom “Fersom” obavezala da otkupljuje struje iz vjetroparka po cijeni od 96 eura za MWh prvih 12 godina, što bi značilo isplatu 115 miliona eura. Dio tržišne cijene obezbjeđuje EPCG, a dio građani preko stavke obnovljivi izvori na računima za struju.

Cijena bila veća od nominale, EPS se nije interesovao

Učesnik na tržištu kapitala kazao je “Vijestima” da razlog za neuspjeh javnog poziva može biti visoka cijena od 8,63 eura po akciji jer je nominalna vrijednost akcije EPCG 6,5 eura, dok se sada na berzi prodaju za oko 3,5 eura.

Nakon što se EPCG odlučila i preporučila Vladi da sopstvene akcije proda a ne da ih poništi, pojavile su se spekulacije da se udio u kompaniji želi prodati Elektroprivredi Srbije. Prema informacijama “Vijesti” EPS se nije ni interesovao za kupovinu.

”Napominjemo da javni poziv nije predstavljao zakonsku obavezu EPCG, već je isti raspisan kako bi se udovoljilo standardu transparentnosti poslovanja, što obesmišljava tvrdnje da se radi o zakulisnim aktivnostima”, saopštili su tada iz EPCG.

Naveli su i da nije riječ o prodaji iz kaprica ili sumnjivih namjera.

”Nego o jasnom izboru: ili će se, preko javnog poziva, a shodno Zakonu o privrednim društvima, prodati deset odsto akcija, stečenih na osnovu Ugovora o izvršenju put opcije između A2A i Crne Gore, ili će ta milionska vrijednost biti poništena na štetu EPCG”, navodi se u saopštenju.

( Goran Kapor )