Zavahirija usmrtile malo poznate modifikovane rakete
Prema mišljenju eksperata, tri su ključna kandidata za nasljednika lidera Al kaide
Dvije rakete "hellfire" ispaljene iz drona ubile su lidera Al kaide Ajmana al-Zavahirija i izazvale iznenađujuće malu štetu izvan mete. Agencija Rojters piše da su one možda verzija projektila obavijenih velom tajne i da ih SAD koriste kako bi izbjegle civilne žrtve.
Visoki zvaničnik adiministracije je rekao novinarima da su na Zavahirija ispaljena dva "hellfire" projektila iz bespilotne letjelice. Zvaničnici SAD su kazali da niko drugi nije ubijen niti povrijeđen u napadu.
Pomenute rakete, koje uglavnom proizvodi "Lockheed Martin", su municija sa preciznim navođenjem za napade vazduh-zemlja koje inače izazivaju veliku štetu, ruše zgrade i ubijaju ili teško rane svakoga ko se nađe u blizini.
Fotografije napada objavljene na društvenim mrežama ukazuju na obilježja modifikovane rakete "hellfire" sa šest sječiva za oštećenje mete i koje se zovu "R9X", kazali su izvori upoznati sa detaljima tog naoružanja. Uglavnom se koristi protiv pojedinačnih meta, poput militanata u Siriji.
Na fotografijama se vide uništeni prozori na drugom spratu, dok je struktura kuće ostala netaknuta iako su je pogodili "hellfire" projektili.
Zvaničnici vjeruju da je mala vjerovatnoća da će "R9X" izazvati civilne žrtve jer umjesto da eksplodira, raketa siječe mete oštrim sječivima.
Rojters piše da je "MQ-9 Reaper" proizvođača "General Atomics" jedini dron za koji se javno zna da nosi rakete "hellfire".
Ko bi mogao biti novi vođa Al kaide?
Al-Zavahiri je ubijen kada je stajao na terasi svoje kuće u centru Kabula u Avganistanu, saopštili su američki zvaničnici. To je najveći udarac za ekstremističku grupu od ubistva Osame bin Ladena 2011. godine.
Portparol Bijele kuće Džon Kirbi rekao je da SAD nemaju DNK potvrdu o Zavahirijevoj smrti. "Nećemo dobiti tu potvrdu", rekao je Kirbi za CNN, opisujujući "vizuelnu potvrdu" zajedno sa drugim izvorima.
Jedan visoki zvaničnik administracije rekao je novinarima da su američki obavještajci sa "velikom sigurnošću" utvrdili da je Zavahiri ubijen.
Kirbi je takođe rekao da je u Avganistanu ostalo malo prisustvo Al kaide.
"I dalje ćemo biti na oprezu", izjavio je Kirbi za MSNBC i dodao da SAD imaju kapacitet da izvedu protivteroristički napad izdaleka.
"Poruka je veoma, veoma jasno poslata ne samo Al kaidi, nego svima koji bi im mogli pružiti utočište."
Već se spekuliše o tome ko bi mogao preuzeti upravljanje militantnom organizacijom, a prema mišljenju eksperata, tri su ključna kandidata.
Saif al-Adel
Misteriozni, pritajeni bivši egipatski oficir specijalnih snaga, je visokorangirani član Al kaide.
SAD nude nagradu od 10 miliona dolara za informaciju koja bi dovela do njegovog hapšenja.
Al-Adel je bio osumnjičen za umiješanost u ubistvo egipatskog predsjednika Anvara Sadata 1981. i napustio je zemlju 1988. da bi se pridružio mudžahedinima koji su se borili protiv sovjetske okupacije u Avganistanu.
Jedan od vodećih vojnih šefova Al kaide, često opisivan kao trećerangirani zvaničnik te mreže, Al-Adel je pomogao u planiranju bombaških napada na američke ambasade u Najrobiju i Dar es Salamu 1998. godine i osnovao je kampove za obuku za tu organizaciju u Sudanu, Pakistanu i Avganistanu 1990-ih.
Al-Adelov dnevnik je pronađen 2004. tokom jedne racije u Saudijskoj Arabiji. On je u Al kaidi imao ulogu trenera, vojnog lidera i pripadnika Bin Ladenovog obezbjeđenja.
Prije pridruživanja Al kaidi, bio je član egipatske organizacije Islamski džihad, koja je imala za cilj rušenje vlade.
Al-Adel je povezan sa ubistvom američkog novinara Danijela Perla u Pakistanu 2002, navedeno je u izvještaju američkih istražitelja. Otkriveno je da Al-Adel razgovarao o Perlovoj otmici sa Kalidom šeikom Mohamedom, optuženim organizatorom napada na SAD 11. septembra 2001. godine.
Al-Adel je imenovan za privremenog lidera Al kaide nakon Bin Ladenovog ubistva.
Jezid Mebarek
Jezid Mebarek, poznat kao Abu Ubajda Jusuf al-Anabi, došao je na mjesto emira Al kaide u islamskom Magrebu (AQIM) 2020. godine, kada je u francuskom napadu ubijen njegov prethodnik, nakon što je vodio jedan od savjeta rukovodstva grupe i bio član drugog.
Alžirski državljanin, Mebarek je vodio medijske operacije AQIM-a, a putem snimka je 2013. pozvao na globalne napade na francuske mete nakon što je Pariz poslao trupe da pomognu u gušenju militantne pobune na Maliju.
Mebarek (53) je veteran alžirskog građanskog rata 1990-ih između vlade i islamističkih snaga, probijaući se ka vrhu odmetnute militantne grupe GSPC.
AQIM je iskoristio haos širom regiona Sahel i postao jedan od najaktivnijih i najcjenjenijih ogranaka globalne mreže, kidnapujući zapadnjake i inscenirajući napade širom teritorije.
O značaju AQIM-a za Al kaidu govori to što je Mebarekov prethodnik na mjestu šefa, Abdelmalek Droukdel, imao ulogu u liderskom timu tog globalnog pokreta pod Zavahirijem, prije nego što su ga ubile francuske snage 2020.
Međutim, analitičari vjeruju da je AQIM izgubio uticaj u korist novijih militantnih grupa u Sahelu, jednom od najvažnijih svjetskih poprišta džihadističke aktivnosti, a Mebarek navodno pati od starih povreda i nedostaje mu Droukdelova harizma.
Abd al Rahman al-Magrebi
FBI traži ovog rođenog Marokanca u vezi sa njegovim članstvom u Al kaidi. Studirao je programiranje u Njemačkoj prije nego što se preselio u Avganistan, gdje je izabran da vodi glavno medijsko krilo Al kaide, prema podacima FBI. Al-Magrebi je Zavahirijev zet i viši vođa Al kaide.
Dokumenta otkrivena u operaciji u kojoj je likvidiran Bin Laden pokazala su da je Al-Magrebi godinama bio zvijezda u usponu u grupi. Bio je glavni rukovodilac Al kaide u Avganistanu i Pakistanu.
( Angelina Šofranac )