Tranzicija pojela industriju Berana, pa je i Komunalno gigant

Berane je 80-ih godina imalo industriju s preko deset hiljada radnih mjesta, koju su predvodili giganti poput Fabrike celuloze, “Polimka”, “Guming”, “Ciglane”, Rudnika uglja,..., a sada nakon 30 godina tranzicije najveći poslodavac u gradu je Komunalno preduzeće sa 143 radnika.

To pokazuju izvještaji o poslovanju firmi iz Berana za prošlu godinu, koji su predati Upravi prihoda i carina. Među deset najvećih poslodavaca čak pet su opštinske firme, po dvije se bave trgovinom i rezanjem drvne građe i jedna je hemijska industrija.

Od bivših privrednih giganata u tragovima su ostali “Polimlje” i “Poliex”, dok je većina ostalih uništena, rasparčana i rasprodata tokom privatizacije. I za po nekoliko hiljada eura sumnjivi vlasnici su kupovali fabrike, a zatim za višestruko veće iznose rasprodavali njihovu imovinu dok su radnici završavali na biroima rada ili s minimalnim penzijama. Savremene mašine iz “Celuloze” i “Guminga” završavale su u drugim državama.

Poslije Komunalnog preduzeća, najveći poslodavac registrovan u Beranama je “Obuća Minja” sa 97 radnika, ali se ta brojka odnosi na zaposlene u svim njenim prodavnicama obuće širom Crne Gore.

Treća po veličini firma u ovom gradu je “Polimlje” koje se bavi rezanjem građe i zapošljava 92 radnika, a na četvrtom mjestu je firma “Nikola” iz iste djelatnosti. Bivši gigant hemijske industrije “Poliex” sada se bavi proizvodnjom eksploziva i sličnih materijala i ima 70 radnika. Toliko radi i u opštinskoj Agenciji za izgradnju i razvoj.

Na sedmom mjestu po broju radnika je trgovačka firma “Desetka” sa 67 radnika, a zatim slijede opštinske firme Vodovod i kanalizacija sa 61 zaposlenim, Sportski centar sa 48, dok listu deset najvećih poslodavaca zaključuje opštinski Centar za kulturu.

U Beranama je 170 registrovanih i aktivnih firmi koje imaju svega jednog zaposlenog.

Prema podacima Uprave za statistiku Monstat, u ovom gradu je u junu bilo 5.123 zaposlenih, s prosječnom platom od 685 eura, što je nešto niže od državnog prosjeka od 708 eura. U istom mjesecu prošle godine Berane su imale 4.922 radnika, čija je prosječna plata iznosila 512 eura i tada je bila nešto niža od prosječnih 530 eura.

U junu je u Beranama bilo 4.710 penzionera, oko 250 manje nego u istom mjesecu prošle godine. Prosječna penzija je iznosila 271 eura, što je znatno niže od državnog prosjeka od 328 eura. U junu prošle godine prosječna beranska penzija vrijedila je 241 eura, kada je državni prosjek bio 293.

U ovoj opštini u junu je bilo 4.583 nezaposlenih, što je za 530 manje nego u istom mjesecu prošle godine. Među nezaposlenima nalazi se i 2.280 onih kojima je priznat neki oblik invalidnosti, što im daje određene privilegije. Simptomatično je da u Beranama s ukupno 26 hiljada stanovnika ima 2.280 nezaposlenih osoba s invaliditetom, a da Podgorica sa 191 hiljadom stanovnika ima 730 nezaposlenih s invaliditetom.

U opštinskoj administraciji Berana, prema podacima s kraja 2020. godine, radi ukupno 259 zaposlenih, što je skoro isto koliko u tri najveća privatna poslodavca. U opštinskim ustanovama radi još 83, u preduzećima 353, a u drugim opštinskim institucijama još 17 zaposlenih.

Za isplatu socijalne pomoći mjesečno 562 hiljade eura

Za sve vidove socijalne pomoći u junu je korisnicima iz Berana ukupno isplaćeno 562 hiljada eura.

Socijalnu pomoć - materijalno obezbjeđenje koriste 602 porodice sa 2.060 članova. Naknadu za majke s troje i više djece prima 945 korisnica, a dječji dodatak 1.461 djete. Ličnu invalidninu dobijaju 123 korisnika, a tuđu njegu i pomoć 1.340.

( Goran Kapor )