Tri banke propadaju za godinu ako mjere ne uspiju

Pod strogim mjerama nadzora Centralne banke (CBCG) su tri banke na crnogorskom tržištu. “Vijesti” iz više izvora saznaju da su to Atlas banka i Invest banka Montenegro, obje u vlasništvu biznismena Duška Kneževića i Prva banka Aca Đukanovića.

Da su tri banke pod strogim nadzorom CBCG objavio je nedavno MMF u izvještaju Misije za Crnu Goru.

“CBCG nadzire banke kroz spoljne i inspekcije na licu mjesta. Tri banke sa kvalifikovanim revizijama podliježu strogim nadzornim akcionim planovima, sa jednom bankom koja se nadgleda dnevno. Ove banke nijesu sistemski važne, a njihova adekvatnost kapitala premašuje tražene nivoe. Ako akcioni planovi ne daju rezultate, ove banke bi propale u roku od godinu. Misija MMF-a je podstakla čvrstu implementaciju akcionih planova. Misija je takođe upozorila da fiskalno prilagođavanje može potkopati izglede banaka ako ekonomija usporava”, konstatovao je MMF u izvještaju.

Iz te međunarodne institucije su kazali i da je crnogorsko bankarsko tržište prezasićeno i da se banke bore za tržišne udjele.

“Vijesti” od CBCG čekaju odgovore na pitanja od kada su tri banke pod nadzorom, zašto i da li njihovo poslovanje može ugroziti cijeli bankarski sektor. Pitanja u vezi sa mjerama nadzora poslata su i Prvoj banci, ali odgovori juče nijesu stigli. Iz Atlas grupe najavili su da će odgovore poslati danas.

Nezavisna revizija koja je kontrolisala prošlogodišnje poslovanje IBM banke konstatovala je, između ostalog, da banka ima koncentraciju kreditnog rizika po osnovu potraživanja od manjeg broja komitenata kod kojih su prolongirani rokovi otplate.

“Većina komitenata kao obezbjeđenje ima hipoteku. Na osnovu raspoložive dokumentacije i izvršenih revizorskih procedura nismo bili u mogućnosti da se u dovoljnoj mjeri uvjerimo u mogućnost naplate cjelokupnog iznosa potraživanja i time u adekvatnost formirane ispravke vrijednosti i potrebne rezerve za procijenjene gubitke, kao i efekte koje ovo pitanje može imati na priložene finansijske iskaze, pa samim tim i na pokazatelje propisane Zakonom o bankama i ostalim relevantnim podzakonskim aktima CBCG”, navedeno je u revizorskom izvještaju koji je dostupan na sajtu CBCG.

Nezavisna revizija je za Atlas banku utvrdila takođe da ima koncentraciju kreditnog rizika po osnovu potraživanja od komitenata kod kojih postoje određene teškoće u izmirivanju obaveza, a koji najvećim dijelom imaju docnju više od godinu dana i koji su restrukturirani.

“Od navedenih potraživanja, tokom 2017. godine, banka je sticanjem udjela, pokretne imovne i hartija od vrijednosti zatvorila dio navedenih potraživanja po osnovu kredita. Na osnovu raspoložive dokumentacije i izvršenih revizorskih procedura nismo bili u mogućnosti da se u dovoljnoj mjeri uvjerimo u mogućnost naplate cjelokupnog iznosa navedenih potraživanja i time u adekvatnost formirane ispravke vrijednosti i potrebne rezerve za procijenjene gubitke, kao i efekte koje ovo pitanje može imati na priložene finansijske iskaze”, navedeno je u izvještaju.

Atlas banka je krajem jula dokapitalizovana sa pet miliona eura, a akcije u tom iznosu su uplatili Atlas Capital Holding Limited i Atlas Invest. Dokapitalizacija je obavljena na zahtjev CBCG. Vrhovna monetarna institucija je tražila da se banka dokapitalizuje sa ukupno 10 miliona eura, od kojih bi drugi dio dokapitalizacije od dodatnih pet miliona trebalo da bude spoveden do kraja ove godine.

“Vijestima” su iz Atlas banke ranije kazali da dodatnih pet miliona eura vjerovatno neće biti potrebno. Dokapitalizacija je tražena zbog procjene da je to nedostajući kapital banke izazvan činjenicom da je određeni broj kredita iz ranijeg perioda (sedam-osam godina) u konstantnom kašnjenju preko 365 dana pa se dio njih mora otpisati.

Uz to, odluka vlasti u Rusiji da zabrane rad banci u Moskvi je prouzrokovala probleme u naplati kredita koji su tamo dati.

Rezultat Prve banke za 2016. godinu precijenjen?

Nezavisni revizor za Prvu banku, u većinskom vlasništvu Aca Đukanovića, brata bivšeg premijera, naveo je da ima koncentraciju kreditnog rizika po osnovu potraživanja od komitenata kod kojih postoje određene teškoće u izmirivanju obaveza, a koji najvećim dijelom imaju docnju preko godinu dana i koji su restrukturirani. Većina komitenata kao obezbjeđenje ima hipoteku. Revizor je naveo da nije mogao da se u dovoljnoj mjeri uvjeri u mogućnost naplate cjelokupnog iznosa navedenih potraživanja i time u adekvatnost formirane ispravke vrijednosti i potrebne rezerve za procijenjene gubitke, kao i efekte koje ovo pitanje može imati na finansijske iskaze.

Nezavisni revizor navodi i da Prva banka nije formirala rezervisanje za potencijalne gubitke u skladu sa međunarodnim standardima, a na osnovu pravosnažne presude Višeg suda u korist Eurofonda. “Shodno tome, neto rezultat za 2016. godinu je precijenjen, a rezervisanja po osnovu sudskih sporova potcijenjena,” navodi revizor. Prva banka je za 2016. prikazala neto dobit od 167 hiljada eura.

( Marija Mirjačić, Biljana Matijašević )