Kijev pokušava da povrati jug zemlje

Ukrajinske snage, ohrabrene pojačanom zapadnom vojnom pomoći, počele su juče dugoočekivanu kontraofanzivu kako bi povratile teritorije na jugu zemlje koje su osvojile ruske snage tokom šestomjesečne invazije.

Moskva je priznala da je počela nova ofanziva, ali je navela da je neuspješna i da su Ukrajinci pretrpjeli značajne gubitke.

Južni grad Mikolajiv se našao pod žestokim ruskim raketnim napadima, a tamošnji gradonačelnik je kazao da su pogođene kuće i da je najmanje dvoje ljudi stradalo.

Ukrajinska kontraofanziva je uslijedila nakon nekoliko nedjelja relativnog zastoja u ratu koji je izbio kada su ruske trupe upale u Ukrajinu 24. februara. Konflikt se uglavnom pretvorio u rat iznurivanja, uglavnom na jugu i istoku, uz artiljerijsko bombardovanje i napade iz vazduha.

Rusija je u ranoj fazi rata brzo osvojila teritorije na jugu Ukrajine u blizini obale Crnog mora, uključujući i Herson. Taj region nalazi se sjeverno od poluostrva Krim i izlazi na Crno i Azovsko more.

Portparolka ukrajinske južne komande Natalija Humeniuk, saopštila je da su trupe počele ofanzivne aktivnosti u nekoliko pravaca na jugu, uključujući i region Hersona.

Ukrajina koristi sofisticirano zapadno oružje kako bi pogodila ruska skladišta municije i poremetila linije snabdijevanja. Humeniuk je kazala da je Ukrajina pogodila preko 10 skladišta prošle nedjelje i da su “nesumnjivo oslabili neprijatelja”.

Ona je odbila da saopšti detalje o kontraofanzivi, navodeći da ruske snage na jugu Ukrajine ostaju “prilično moćne”.

Guverner Krima, Sergej Aksionov, odbacio je njeno saopštenje kao “ukrajinsku propagandu”.

U Moskvi, ministarstvo odbrane je saopštilo da su ukrajinske trupe pokušale ofanzivu na jugu Mikolajiva i Hersona ali da su pretrpjele značajne gubitke, prenijela je agencija RIA.

”Neprijateljska ofanziva je fijasko”, navodi se u saopštenju.

RIA novinska agencija je, pozivajući se na lokalnog zvaničnika Vladimira Leontijeva, objavila je da su građani evakuisani iz Nove Kahokve, grada 58 kilometara istočno od Hersona, nakon što su ukrajinske snage izvele preko 10 raketnih napada.

Iz IAEA je saopšteno da će odvojene misije procijeniti fizičku štetu, uslove za rad i provjeriti bezbjednost i sigurnost sistema. Takođe se sprovesti “hitne bezbjednosne aktivnosti”, što se odnosi na praćenje nuklearnog materijala

Zapadno od Hersona u ruskim napadima juče su pogođene stambene oblasti u Mikolajivu, gdje su stradale dvije osobe a uništene su kuće, kazali su zvaničnici i očevici.

Rojtersov dopisnik je naveo da je u jednom napadu pogođena porodična kuća koja se nalazi u blizini škole i da je stradala jedna žena.

Gradonačelnik Oleksandr Senkejevič je rekao da su poginule najmanje dvije osobe i da su pogođene škole i domovi. Guverner Vitalij Kim je kazao da su 24 osobe ranjene.

Vlasnik jedne kuće, Oleksandr Šulga, kazao je za Rojters da je tu proveo cijeli život. On je rekao da je njegova supruga - koja je bila u drugoj sobi kada je pogodila raketa - preminula.

”Pogodilo nas je i uslijedio je udar. Sve je uništeno”, kazao je Šulga za Rojters.

Mikolajiv, u kojem se nalazi brodogradilište i riječna luka nedaleko od Crnog mora, tokom rata je u više navrata bio na meti žestokih ruskih napada, ali je ostao pod kontrolom Ukrajine.

U međuvremenu tim nuklearne nadzorne agencije UN uputio se u Ukrajinu u inspekciju elektrane Zaporožje - koju su ruske snage osvojile u martu u kojoj i dalje radi ukrajinsko osoblje - a koja je postala opasno poprište ratnih sukoba.

Moskva i Kijev se međusobno optužuju za napade u blizini postrojenja.

”Moramo zaštiti bezbjednost i sigurnost najvećeg ukrajinskog i evropskog nuklearnog postrojenja”, objavio je na Tviteru Rafaelo Grosi, koji predvodi misiju IAEA.

Iz IAEA je saopšteno da će odvojene misije procijeniti fizičku štetu, uslove za rad i provjeriti bezbjednost i sigurnost sistema. Takođe se sprovesti “hitne bezbjednosne aktivnosti”, što se kako navodi Rojters odnosi na praćenje nuklearnog materijala.

Juče su proruski zvaničnici kazali da je u ukrajinskom raketnom napadu oštećen krov skladišta goriva u elektrani Zaporožje.

Rusko ministarstvo odbrane je saopštilo da su njihove snage oborile ukrajinski dron koji je pokušavao da napadne nuklearnu elektranu, prenijele su ruske novinske agencije. Navodi se da nije nanijeta ozbiljna šteta i da je nivo radijacije normalan.

Kremlj je saopštio da je IAEA misija “neophodna” i pozvao međunarodnu zajednicu da izvrši pritisak na Ukrajinu kako bi smanjila tenzije u elektrani.

Ujedinjene nacije, Sjedinjene Države i Ukrajina pozivaju na povlačenje vojne opreme i personala iz nuklearnog kompleksa kako on ne bi bio meta. Međutim, Kremlj odbacuje tu mogućnost.

Portparolka ruskog ministarstva inostranih poslova Marija Zaharova je kazala da IAEA misija mora sprovesti svoj rad na politički neutralan način.

Ruske snage otvorile su vatru na Enerhodar, grad na obali Dnjepra gdje se nalazi elektrana, objavo je na Telegramu šef kabineta predsjednika Volodimira Zelenskog.

Lilija Vaulina, 22, jedna od sve većeg broja izbjeglica iz Enerhodara koje stižu u grad Zaporožje koji je pod kontrolom ukrajinskih snaga, svega 50 kilometara uzvodno od elektrane, kazala je da se nada da će misija IAEA dovesti do demilitarizacije oblasti.

”Mislim da će prestati da bombarduju”, kazala je ona za Rojters.

( Nada Bogetić )