Crvena petokraka u centru sja

Dio opusa slovenačke umjetnice Duše Jesih, uokviren izložbom simboličnog naziva “(Ne)svrstana” predstavljen je crnogorskoj publici upravo u nekadašnjoj Galeriji nesvrstanih zemalja, u dvorcu Petrovića u Podgorici.

Postavka je otvorena u utorak veče, a može se pogledati do 30. septembra.

Postavljajući crvenu petokraku u centar ove izložbe, Jesih se dalje poigrava velikim crno-bijelim oblicima koje slaže poput tangrama i postavlja ih u jednu cjelinu koja bi se vrlo lako mogla rasformirati i pretočiti u nešto novo. I iako jednostavnost crne i bijele boje preovladava postavkom, crvena nit je neizostavna i snažno se i simbolično provlači iz prostorije u prostoriju. Djeluje da umjetnica crveni motiv koristi poput Arijadninog klupka kojim vodi posjetioce kroz lavirint postavke ili lavirint vremena koji se proteže i mnogo prije od Galerije nesvrstanih, pa do današnjeg trenutka do Dvorca Petrovića...

Cilj njene umjetnosti je, kaže, da pruži kratki pregled “naših društvenih, kulturnih i političkih sfera na manje konvencionalan (moderan) način”. Više je zanima samorefleksija o fenomenu otuđenja, čemu i sama svjedoči, dok se (kontradiktorno) kreće ruku pod ruku sa globalizacijom, nego što pažnju usredsređuje na bilo kakve političke angažmane, iako se i to može prepoznati u sklopu postavke, i to na više nivoa.

”Osjećam da postojanje samo po sebi crpi naše zadnje izdisaje energije u ovim ludim vremenima. Naprežemo se nesigurnim poslom, borimo se za svoj dragocjeni život, a pri tome zaboravljamo na sebe i međuljudske odnose. Živjeti u jedinstvu i slozi, miru i ljubavi sada izgleda kao zastarjela i iluzorna hipi ideja koja je tako daleko od stvarnosti... Pokušavam da se suočim sa ovim iskustvom i internalizujem kroz lajtmotiv mog posljednjeg ciklusa slika pod nazivom ‘Jedinstvo’. Korišćenjem ‘što manje riječi’ u minimalističkom geštalt jeziku koji omogućava u određenoj mjeri umjetnički izraz i prostor za svijet svakog pojedinca, pokušavam da jedinstvo transformišem u hibrid (saobraćajnog) znaka upozorenja i ikone ‘logo (terapeutski)tip’”, kaže Jesih o svom radu.

Kustoskinja MarinaČelebić, koja je otvorila izložbu, primijetila je da djela Duše Jesih vizuelno snažan dojam ostvaruju dinamičnom formom koja je, ističe ona, smještena u smislenu i kompaktnu cjelinu manje ili više uočljivih oblika, a propraćena jasnim i dominatnim koloritom.

”Kako i sama umjetnica svjedoči, koristeći se elementima boje, oblika i kompoziciie, ona istražuje tenzije u njihovim odnosima na platnu, istovremeno slijedeći osnovni princip ‘tačka, linija, površina u prostoru’. U dijelu koji se tiče stimulansa i motivacije, u izloženim djelima Duše Jesih pronalazimo dva složena pojma koja se sjedinjuju u stvarnosti koju opaža. Jedan se tiče atmosfere u post eri nekad ujedinjene zemlje, odnosno cjeline i zajedništva koja je sada rastočena u više samostalno egzistirajućih djelova-oblika, ipak uvijek opasanih istim velom prošlosti. Drugi se tiče aktuelnog trenutka na globalnoj razini, koji usljed raznovrsnih tehnoloških i drugih napredaka, te političkog konteksta, otvara brojna pitanja, a najprije identitetska, na individualnom i kolektivnom nivou”, rekla je Čelebić.

Umjetnica dodaje da je njen cilj da u prvi plan stavi osnove značenja, emocija ili narativa.

”Moje slike prikazuju slične vizuelne znakove koji formiraju nove konceptualne cjeline u prostoru, koje otvaraju nove perspektive i podstiču dijalog”, zaključuje ona.

( Jelena Kontić )