CBCG zabranila da EPCG podigne novac iz Prve banke

Ukoliko bi Prva banka vratila Elektroprivredi subordinisani kredit od šest miliona eura, više ne bi ispunjavala minimalne regulatorne zahtjeve za kapitalom, saopšteno je “Vijestima” iz Centralne banke koja je i odbila zahtjev za isplatu ovog duga da se ne bi ugrozilo poslovanje i rad banke.

EPCG je 2010. godine Prvoj banci, kada je imala problem s likvidnošću, odobrila subordinisani kredit od 10 miliona eura. On je kroz više aneksa smanjen na šest miliona, a posljednji aneks potpisala je bivša uprava EPCG, koju je predvodio DPS, posljednjih dana svoje vladavine, kojim je otplatu odložila do 1. aprila 2028. Većinski vlasnik Banke je Aco Đukanović, brat predsjednika države i DPS-a Mila Đukanovića.

Subordinisani kredit banke računaju pri izračunavanju adekvatnosti kapitala i drugih bitnih parametara za svoj rad, a njihovo povlačenje prije roka može da odobri samo Centralna banka i to jedino ako to ne bi ugrozilo tu banku.

EPCG je 27. januara ove godine uputila zahtjev Prvoj banci da pokrene proceduru povlačenja subordinisanog kredita, jer joj je novac potreban za najavljene investicione projekte. Nakon više dopisivanja i sastanaka, Prva banka se tek 1. marta ove godine obratila CBCG za pojašnjenje odredbi nove regulative u vezi s procedurom za prijevremenu otplatu subordinisanog duga.

”Prva banka se 20. aprila 2022. godine obratila Centralnoj banci sa zahtjevom za smanjenje instrumenata dopunskog kapitala, odnosno subordinisanog duga koji Banka ima prema akcionaru koji ima kvalifikovano učešće u Banci - Elektroprivredi. Na osnovu analize dostavljene dokumentacije, Centralna banka je, u skladu s regulativom, ocijenila da nisu ispunjeni zakonski uslovi za povlačenje subordinisanog duga i dana 13. 5. 2022. godine je donijela rješenje o odbijanju zahtjeva”, saopšteno je iz Centralne banke, na čijem je čelu guverner Radoje Žugić, na pitanje “Vijesti” da li EPCG može povući subordinisani dug iz Prve banke za potrebe investicionih projekata.

Da bi banka zadržala pravo na dozvolu, mora da ispunjava više regulatornih zahtjeva, a CBCG može da zabrani isplatu subordinisanog duga samo ukoliko sumnja da Banka bez tog novca ne bi ispunjavala najmanje jedan od obaveznih uslova.

”Poslovanje Prve banke se odvija u redovnom režimu i pokazatelji likvidnosti i kapitalizovanosti su iznad zakonski propisanih minimuma. Na osnovu dokumentacije koja je od strane Banke dostavljena uz zahtjev za smanjenje instrumenata dopunskog kapitala, Centralna banka je izvršila analizu uticaja povlačenja subordinisanog duga na kapital Banke i zaključila da u slučaju njegovog povlačenja, Banka ne bi ispunjavala minimalne regulatorne zahtjeve za kapitalom”, naveli su iz CBCG na pitanje “Vijesti” da li je procjenjivano da li bi povlačenje ovog subordinisanog duga moglo ugroziti poslovanje i rad Prve banke.

U izvještaju revizora na prošlogodišnje izvještaje Prve banke, koji je prije nekoliko dana objavljen na sajtu Centralne banke, navedena je zabrinutost u mogućnost banke da nastavi s poslovanjem po načelu stalnosti.

Prva banka je za 2021. godinu iskazala neto gubitak u iznosu od 4,45 miliona eura, akumulirani gubitak od 28,2 miliona eura, dok ukupni kapital banke na kraju prošle godine iznosi 32,3 miliona eura (šest miliona manje nego 2020), a koeficijent solventnosti je 13,28 odsto (u 2020. 13,41 odsto).

Revizor je naveo i da do kraja 2022. godine dospijeva 9,6 miliona oročenih depozita, da Prva banka nema konkretnu informaciju kakva je namjera deponenata po pitanju ovih depozita, ali da ne očekuje odliv kompletnih depozita.

EPCG je već zatražila povlačenje svih preostalih oročenih depozita u iznosu od osam miliona eura. Državna energetska kompanija je ove godine pokrenula velike investicije, a i u problemima je jer je protekla tri mjeseca, zbog rekordnih suša, morala da uvozi struju po visokim cijenama u ukupnom iznosu od oko 100 miliona eura.

Uprava sprovodi plan oporavka

Prema zakonima o kreditnim institucijama i o sanaciji kreditnih institucije, slijedi nekoliko koraka u cilju oporavka banke.

Sama banka je u slučaju problema koji mogu ugroziti regulatorne zahtjeve dužna da pripremi plan oporavka i da ga dostavi CBCG. Prema informacijama “Vijesti” Banka je još prošle godine, kada je počeo odliv depozita EPCG, napravila plan koji je podrazumjevao prodaju dijela stečene imovine banke i traženja klijenata koji bi svojim depozitima zamjenili novac EPCG.

Ukoliko plan oporavka ne bi uspio, CBCG može nametnuti plan sanacije i navesti mjere koje Banka i njeni akcionari moraju uraditi da bi referentni zahtjevi bili iznad minimuma (likvidnost, solventnost, visina kapitala). Glavna mjera mogla bi biti dokapitalizacija Banke od postojećih akcionara.

Upitno je da li bi bila moguća nova državna pomoć, koja je jdna od zakonskih mjera, jer je ova banke već jednom koristila prije 14 godina kada je dobila pozajmicu od tadašnje Vlade u iznosu od 44 miliona eura.

CBCG banka supervizijom utvrđuje da li banke može ili ne može da nastavi da posluje. Ukoliko se utvrdi da banke ne može da nastavi poslovanje, krajnja mjera je uvođenje stečaja.

( Goran Kapor, Marija Mirjačić )