Opština Kotor: Palatu Beskuća ponudite državi ili gradu

Opština Kotor reagovala je na informaciju da je oglašena ponovna prodaja palate Beskuća u Starom gradu - spomenik kulture treće kategorije, upozorivši aktuelnog vlansika da je dužan da nekretninu, po pravu prvenstva kupovine, prvo ponudi državi, odnosno lokalnoj upravi.

Opština je pozvala prodavca - NLB Komercijalnu banku iz Beograda, da odustane od prodaje koja se sprovodi sistemom prikupljanja ponuda u zatvorenim kovertama jer bi, kako su kazali, ako se ona ovako sprovede, bila ništavna.

NLB Komercijalna banka Beograd ponovo je prije nekoliko dana oglasila prodaju palate Beskuća u Starom gradu Kotoru, izgrađenu 1776. godine i registrovanu kao spomenik kulture.

Ista banka je nekretninu bezuspješno je platau pokušavala da proda 2016. i 2018. godine, kada je za nju tražila 3 miliona eura.

U najnovijem oglasu koji u ime i za račun NLB Komercijalne banke Beograd sprovodi kompanija Ream doo iz Podgorice, međutim, nije navedena ni početna, ni minimalna cijena po kojoj bi kupac mogao da dođe u posjed vrijednog objekta koji je dio spomeničke baštine Starog grada u Kotoru.

”Navedena nepokretnost, shodno odredbama Zakona o zaštiti kulturnih dobara, predstavlja kulturno dobro. S tim u vezi, odredbom čl. 45 Zakona propisano je da država ima pravo preče kupovine kulturnog dobra u privatnoj svojini, a koje pravo, shodno odredbi stava 2 čl. 45 Zakona, može prenijeti na Opštinu. To, dalje, znači da je ova nepokretnost, prije raspisivanja svakog javnog poziva, morala biti ponuđena na prodaju državi CG, po utvrđenoj najnižoj početnoj cijeni, pa tek u slučaju odbijanja Države da koristi svoje pravo preče kupovine, po toj istoj najnižoj početnoj cijeni mogla je biti oglašena na prodaju javno. U protivnom, ugovor koji bi bio rezultat povrede prava preče kupovine države CG bio bi apsolutno ništavan, što bi se utvrdilo u sudskom postupku”, navodi se u dopisu koji je kompaniji Ream i NLB Komercijalknoj banci Beograd uputilo rukovodstvo Opštine Kotor, a u koji su “Vijesti” imale uvid.

Iz administracije gradonačelnika Vladimira Jokića (Demokrate) upozorili su prodavce palate Beskuća da je u listu nepokretnosti ubilježen teret da je ona “arhitekstonski spomenik III kategorije” i zatražili da oni odustanu od namjere da na ovakav način - bez utvrđivanja početne cijene i nuđenja da je otkupi država pa Opština, prodaju tu nekretninu.

”Imajući u vidu navedeno, a u cilju poštovanja imperativnih zakonskih odredbi Zakona o zaštiti kulturnih dobara, predlažemo da za sada odustanete od raspisanog javnog poziva, da utvrdite najnižu početnu cijenu nepokretnosti, te da se ponudom za prodaju ove nepokretnosti po pravu preče kupovine obratite Vladi Crne Gore i Opštini Kotor”, navodi se u dopisu koji su iz kotorske Opštine uputili prodavcima palate Beskuća.

U “Javnom oglasu za prikupljanje obevezujućih ponuda” za prodaju ove nekretnine navedeno je da će ona biti prodata po “cijeni po dogovoru”.

Zainteresovani kupci u ponudi, osim cijene koju su spremni da plate, treba da navedu i rok i način plaćanja, kao i da prije toga uplate depozit od 50.000 eura, kao dokaz “za ozbiljnost ponude”.

Ponude se dostavljaju u zatvorenim koveratma, do 5. oktobra.

Palata Beskuća je trospratana građevina na oko 50 metara istočno od glavnih gradskih vrata u Starom gradu Kotoru. Zgrada pokriva površinu zemljišta od 443 kadrata ima i dvorište površine 113 kvadrata. U palati se nalazi ukupno šest posebnih stambenih i poslovnih prostora, pojedinačne površine 207 i 106, te četiri po 345 kvadrata, tako da njena ukupna korisna površina iznosi 1.693 metara kvadratnih.

Vlasnik palate sredinom 90-ih godina prošlog vijeka pod nejasnim okolnostima je postao biznismen Vojin Lazarević, funkcioner tadašnje Narodne stranke, a prethodno je palata bila u vlasništvu Opštine Kotor.

Lazarević je 2012. godine palatu, kao hipoteku, založio za kredit od 20 miliona eura kod Hypo Alpe Adria banke Internacional Klagenfurt. Hipoteka je kasnije prenijeta na Komercijalnu banku Banjaluka koja, zbog nevraćenog Lazarevičlevog kredita od 1,6 miliona eura, prvi put palatu Beskuća bezuspješno stavlja na prodaju 2016. godine, po početnoj cijeni od 2,95 miliona eura.

Prema Zakonu o zaštitu kulturnih dobara, država ima pravo preče kupovine kulturnog dobra koje se nalazi u privatnoj svojini.

Stoga su advokati Komercijalne banke 2016. godine obavijestili Ministarstvo kulture o vansudskoj prodaji palate Beskuća.

Uprava za zaštiti kulturnih dobara je tada predložila Vladi premijera Duška Markovića (DPS) da kupi spomenik kulture, odnosno “da bi bilo cjelishodno iskoristiti pravo preče kupovine”, ili da se to pravo, ukoliko ga država ne namjerava iskoristiti, prenese na Opštinu Kotor.

Ministarstvo kulture na čijem je čelu bilo Janko Ljumović, međutim, Vladi je preporučilo da država odrekne prava preče kupovine, uz obrazloženje da Ministarstvo “nije prepoznalo potrebu da bude vlasnik objekta na teritoriji opštine Kotor, budući da nema predviđenu namjenu za korišćenje istog”.

I Opština Kotor u kojoj je u tom trenutnku na vlasti bio DPS, tada je saopštila da nije zainteresovana za otkup kulturnog dobra “zbog visoko određene početne kupoprodajne cijene”.

Komercijalna banka Beograd pokušala je da palatu za tri miliona eura proda i 2018. godine, ali bezuspješno.

Atraktivnu kamenu palatu iz 18. vijeka, koja se nalazi u ulici što spaja glavni Trg od oružja sa Pjacom od brašna, podigao je 1776. godine konte Jozo Beskuća, glava nekada siromašne porodice koja se sredinom 18. vijeka obogatila u pomorskoj trgovini i uzdigla do plemstva.

Konte Jozo se zavjetovao da će sagraditi 100 kuća i porodično prezime, koje ga je frustriralo, nakon toga promijeniti u Stokuća. Za života je stigao da sagradi “samo” 99 kuća u Boki i Italiji, pa je na kraju ipak ostao zvanično Beskuća. Familija je izumrla krajem 19. vijeka, kada njihovu palatu u Starom gradu preuzima Opština Kotor.

Kasnije je palata došla u ruke Lazarevića, nekadašnjeg visokog funcionera Narodne stranke, republičkog i saveznog poslanika, ministra u Vladi Filipa Vujanovića 1998. i biznismena posebno poznatog po preprodaji električne energije.

( Siniša Luković )