Država se odrekla iskusnih pilota: Iz helikoptera sletjeli za kancelarijski sto

Ministar odbrane Raško Konjević i načelnik Generalštaba VCG brigadni general Zoran Lazarević nedavno su napravili smjene u vrhu Vazduhoplovstva Vojske Crne Gore (VVCG) i jedine letačke jedinice u sastavu tog vida vojske.

Konjević i Lazarević su 22. avgusta, prvog radnog dana nakon što je u Skupštini Crne Gore izglasano nepovjerenje Vladi, smijenili potpukovnika Jovana Radetu sa dužnosti komandanta Vazduhoplovstva VCG, saznaju “Vijesti”.

Nekoliko dana kasnije smijenjen je i dotadašnji komandir jedine letačke jedinice u VCG - Mješovite eskadrile, major Radovan Perović.

Da je do promjena na čelu VCG, sa kojima javnost nije upoznata, zaista i došlo pokazuju naknadne objave tog ministarstva na društvenim mrežama. Tako je MO 2. septembra, na godišnjicu tragedije kada je u padu vojnog helikoptera na Luštici 2011. poginulo troje pripadnika VCG, objavilo kako su vijenac položili “komandant Vazduhoplovstva VCG, pukovnik Bojan Popadić i komandir Mješovite eskadrile, major Goran Senčić.”

Iz MO nisu odgovorili na pitanja “Vijesti” u vezi smjene dosadašnjih prvih ljudi Vazduhoplovstva i Mješovite eskadrile VCG. Nisu odgovorili na pitanje o razlozima, kao i o karakteru novih štabnih dužnosti na koje su raspoređeni Radeta i Perović te razlozima zašto se dvojica iskusnih vojnih pilota uklanjaju sa letačke dužnosti.

Po Zakonu o VCG na odluku ministra odbrane o postavljenjima oficira VCCG na dužnosti, saglasnost mora dati Savjet za odbranu i bezbjednost, ali javnost nije obaviještena da se to tijelo sastajalo od 22. avgusta kada je smijenjen poptukovnik Radeta do danas.

U međuvremenu, Radeta i Perović su raspoređeni na nove, kancelarijske poslove u Generalštabu VCG i Ministarstvu i skinuti sa letačkih dužnosti, iako su aktivni vojni piloti, obučeni i u inostranstvu za upravljanje helikopetrima tipa “bell -412”.

Na tom tipu vazduhoplova obojica su do sada, prema informacijama Vijesti, sakupila pojedinačno preko 2.000 sati naleta, što ih čini jednim od najiskusnijih aktivnih pilota za taj tip helikoptera u VCG. Obrazovanje i obuka vojnog pilota je među najskupljim ulaganjima u ljudske resurse u sistemu odbrane, rekao je jedan od sagovornika upućen u vojnu problemtiku.

Za školovanje vojnog pilota potrebno je više od deset godina i ono je izuzetno skupo jer podrazumijeva dugotrajnu praktičnu letačku obuku, koja se izvodi na vazduhoplovima na kojima sat letjenja košta hiljade eura. Zbog toga svaka država nastoji da svoje vojne pilote što duže, dok god oni ispunjavaju medicinske kriterijume za sigurno letjenje, održi u “aktivnom letačkom pogonu”, na letačkim dužnostima za koje su se oni prvenstveno i školovali i obučavali.

Obje ove smjene inače, izvedene su bez ikakvog zvaničnog obrazloženja, iako ni Radeta ni Perović nisu imali profesionalne i druge propuste na dužnostima koje su do tada obavljali. Obojica su smijenjena neposredno nakon što su se završile višemjesečne operacije gašenja požara iz vazduha koje je ove godine u najvećoj mjeri obavljala VCG sa dva “bella 412”.

Za te, ali i više akcija spašavanja povrijeđnih na nepristupačnom planinskom terenu Durmitora, vazduhoplovci VCG su proteklih mjeseci dobijali brojne pohvale državnih zvaničnika i opšte javnosti. Mnogi mediji pravili su reportaže o angažovanju posada dva helikoptera, kojima su neporedno nadređeni bili major Perović i potpukovnik Radeta.

I ministar Konjević je u više navrata, na društvenim mrežama, hvalio učinak vazduhoplovaca VCG. “Ove godine Vojska Crne Gore je izvanredno pomogla Ministarstvu unutrašnjih poslova, čiji vazduhoplovi većinom nijesu u funkciji. Sada počinje i gašenje požara u okolini Perasta, VCG u službi građana i države. Ispunjavaju zadatke u okviru “treće misije”. Imajmo više razumijevanja za njihove potrebe za vojnim poligonom.

Jer, da vazduhoplovci nijesu imali uslove i opremu za obuku ne bi danas ni mogli da učestvuju i pomažu građanima. Bez obuke i adekvatne opreme nema sposobne Vojske Crne Gore”, naveo je Konjević 10. avgusta na Tviteru.

Dva dana kasnije, kada je MUP pozvao u pomoć VCG za gašenje požara kod Herceg Novog, Konjević je takođe objavio na Tviteru da je “to 21. dan angažovanja Vojske kao pomoć MUP-u usljed neispravnosti većine njihove protivpožarne flote”.

Ministar odbrane i načelnik Generalštaba nepunih mjesec dana prije nego što su smijenili čelne ljude Vazduhoplovstva VCG, javno su poručili da je ono “spremno da odgovori na zadatke i izazove, kako na one koji proističu iz obaveza u Crnoj Gori - unutar sistema odbrane i civilnih institucija, tako i prema saveznicama i partnerskim zemljama u inostranstvu”. To je, prema zvaničnom saopštenju MO, ocijenjeno 29. jula prilikom posjete Vazduhoplovstvu Konjevića i načelnika GŠ Zorana Lazarevića.

Sudbina dvojice pilota ranije je zadesila i vazduhoplovnog oficira - potpukovnika Darka Pavlovića koji je, kako je kazao izvor, takođe skrajnut u kancelariju iako je školu i obuku završio u SAD.

Izvor Vijesti motive smjene u Vazduhoplovstvu VCG traži u događajima na Cetinju 5. septembra 2021, odnosno činjenicu da su partijarh SPC Porfirije i mitropolit Joanikije prevezeni vojnim helikopterom.

Radeta i Pavlović su bili dio posada dva vojna “bella” koje su izvršile taj zadatak dobijen od tadašnjeg načelnika Generalštaba, brigadnog generala Milutina Đurovića.

Uloga Popadića i Senčića u aferi “kadeti”

Izvori “Vijesti” tvrde da je komandant Vazduhoplovstva Bojan Popadić za vrijeme mandata ministarke odbrane Olivere Injac tražio da napusti VCG i da pređe u Aviohelikoptersku jedinicu MUP-a, čiji piloti imaju značajno veće zarade od vojnih. To mu međutim, Injac nije dozvolila, kao ni ostaloj petorici vojnih pilota koji su kao Popadić, izrazili takvu želju.

Goran Senčić lani je bio član komisijie MO za izbor kadeta koji su slati na školovanje na stranim vojnim akademijama, a zbog čega je izbila afera zbog sina specijalne tužiteljke Lidije Mitrović. On lani nije prošao na konkursu za izbor dva kadeta za slanje na školovanje na Vazduhoplovnu vojnu akademiju u Grčku jer je, kako je tvrdilo MO, imao slabije ocjene od izabranih kandidata. Dio medija bliskih DPS-u je međutim lansirao “Aferu kadeti” optužujući ministarku za navodne zloupotrebe sa ciljem da posredno izvrši uticaj na njegovu majku – specijalnu državnu tužiteljku koja je istraživala. Injac je takve tvrdnje odbacila na kontrolnom saslušanju u Skupštini Crne Gore koje je inicirao tadašnji poslanik SDP, sada ministar Raško Konjević.

Senčić je navodno, tvrdi izvor Vijesti, bio predstavnik Vazduhoplovstva i protežirao je Mitrovića. Kadet je, kako kaže sagovornik, ove godine upućen na školovanje. U komisiji je ove godine predstavnik vazduihoplovstva bio novopostavljeni komandant VVCG, potpukovnik Popadić.

Iz MO nisu odgovorili ni na pitanja “Vijesti” u vezi uloge Popadića i Senčića u prošlogodišnjem i novom konkursu za izbor kadeta.

( Siniša Luković )