Parlamentarni izbori u Italiji - ko su glavni igrači

Među glavnim kandidatima na parlamentarnim izborima u Italiji koji se održavaju u nedjelju 25. septembra nalaze se i poznata i manje poznata imena - od trostrukog premijera Silvija Berluskonija do opozicione liderke krajnje desnice Đorđe Meloni, koja je po istraživanjima javnog mnjenja u vođstvu i mogla bi da postane prva žena premijer u Italiji.

Đorđa Meloni koja je već nedjeljama visoko plasirana u predizobrnim anketama mogla bi da postane ne samo prva žena premijer, već i prvi italijanski premijer s krajnje desnice od kraja Drugog svjetskog rata. Njena stranka Braća Italije doživjela je meteorski rast popularnosti od izbora 2018. kada je osvojila nešto više od četiri odsto glasova.

U parlamentu kome sada ističe mandat, Meloni je odbila da se njena stranka pridruži bilo kojoj koalicionoj vladi, uključujući vladu jedinstva u uslovima pandemije pod odlazećim premijerom Mariom Dragijem.

Sa 45 godina, Meloni bi takođe postala jedan od najmlađih premijera Italije. Ona smatra da je Evropska unija previše birokratska, ali je rekla da se ne bi zalagala za bilo kakav "Italegzit" i izlazak zemlje iz zajedničke valute eura. Sebe predstavlja kao nepokolebljivu podršku NATO-u. Protivi se onome što naziva "LGBT lobijima" i promoviše, kako kaže, "hrišćanski identitet" Evrope.

Ali, u oštrom kontrastu u odnosu na druge desničarske lidere u Italiji, antimigrantskog Matea Salvinija i bivšeg premijera Silvija Berluskonija koji su se otvoreno divili ruskom predsjedniku Vladimiru Putinu, Meloni podržava vojnu pomoć Ukrajini.

Zamjeraju joj da nije napravila nedvosmislen raskid sa neofašističkim korjenima svoje stranke.

Enriko Leta, 56-godišnji lider Demokratske partije, glavne italijanske snage lijevog centra, glavni je izborni rival Đorđe Meloni.

Leta je bio premijer u koaliciji koja je uključivala snage desnog centra nakon što izbori 2013. nijesu dali jasnu većinu. Ali on je izgubio premijersku poziciju nakon jedva 10 mjeseci kada je ambiciozni kolega demokrata, Mateo Renci, manevrom preuzeo premijersku funkciju.

Leta je nakon smjenjivanja predavao na prestižnom pariskom univerzitetu Sajans Po, a vratio se u Italiju da ponovo preuzme uzde sukobima izmučene stranke u martu 2021.

Leta je osujećen u nastojanju da izgradi čvrst izborni savez lijevog centra kako bi se suprotstavio Đorđi Meloni i njenim saveznicima kada je populistički Pokret pet zvjezdica, najveća partija u odlazećem parlamentu, pomogao rušenju Dragijeve vlade ovog ljeta.

Mateo Salvini, 49-godišnji lider partije Liga, bio je neprikosnoveno lice desničarskog lidera u Italiji sve dok krajnje desničarska partija Đorđe Meloni nije uzela maha.

Njegova stranka ima korjene na industrijskom sjeveru Italije. Njegov potez da sklopi dogovor 2018. da vlada sa Pokretom pet zvjezdica, 2018, smatrao se iznenađenjem.

Poslije nešto više od godinu dana, manevrom je zbacio lidera Pet zvjezdica Đuzepea Kontea sa premijerskog mjesta, kako bi mogao da preuzme funkciju. Ali Konte je nadmudrio Salvinija i sklopio i dogovor sa Demokratskom strankom, formirajući koalicionu vladu koja je Ligu ostavila u opoziciji.

Kao ministar unutrašnjih poslova u prvoj Konteovoj vladi, Salvini je gurao čvrstu antimigrantsku politiku, posebno protiv desetine hiljada onih koji su stizali u čamcima krijumčara koji su kretali iz Libije. Za vrijeme njegovog mandata, migranti koje su spasili humanitarni brodovi držani su danima ili nedjeljama na pretrpanim brodovima jer je odbijao da ih brzo pusti da se iskrcaju. Tužioci na Siciliji su ga optužili za otmicu zbog takve politike. Proglašen je nevinim u jednom slučaju; još jedno suđenje u Palermu i dalje traje.

Silvio Berluskoni je bio pionir populističke politike u Italiji 1990-ih kada je osnovao sopstvenu stranku i nazvao je Forca Italia po navijanju na fudbalskim stadionima. Sa 86. godina koliko je napunio 29. septembra i padom popularnosti stranke posljednjih godina, bivši premijer u tri mandata ne želi da dobije četvrti mandat, već se nada mjestu u Senatu. Prije skoro deceniju, Senat ga je izbacio zbog osude za poresku prevaru koja je proistekla iz njegove medijske imperije.

Berluskoni obećava da će vršiti umjereni uticaj na dvije veće stranke u desničarskom savezu, stranke Đorđe Meloni i Salvinijevu.

Berluskonijeva posljednji premijerski mandat završen je naglo 2011. godine kada su finansijska tržišta izgubila povjerenje da bi medijski magnat i milijarder mogao da upravlja finansijama svoje zemlje tokom krize suvjerenog duga u Evropi.

Đuzepe Konte, 58-godišnji advokat specijalizovan za posredovanje, izašao je iz političke sijenke kada je 2018. postao premijer, nakon što je populistički, evroskeptični Pokret pet zvjezdica, koji sada vodi, zapanjio italijanski establišment osvojivši skoro 33 odsto glasova i postao najveća stranka u parlamentu. Pošto se tadašnji lider Pet zvjezdica Luiđi di Majo i lider desnice Mateo Salvini nisu nagodili ko će postati premijer, Konte je došao na to mjesto.

Otprilike 15 mjeseci kasnije, Konteova vlada je pala kada je Salvini napravio nesupjeli pokušaj da preuzme premijersku poziciju. Ali Konte je nadmudrio Salvinija formiranjem nove vlade koja je Ligu zamijenila Demokratskom partijom lijevog centra.

Na početku njegovog drugog premijerskog mandata, Italija je postala prva nacija na Zapadu koja je pogođena pandemijom Kovida-19. Konte je primijenio jedan od najstrožih karantina zbog koronavirusa na svijetu. Ali posle 16 mjeseci, u januaru 2021, Konteova druga vlada je pala nakon što je Mateo Renci, bivši premijer, povukao svoju malu centrističku stranku iz koalicije.

( BETA )