Ko je Mark Harison, dugogodišnji savjetnik Vlade: Od "Panamskih papira" do Montenegro Worksa

Dugogodišnji savjetnik crnogorske Vlade za brojne privatizacije u vrijeme vladavine DPS-a Mark Harison bio je angažovan za pružanje pravnih usluga u kompaniji Montenegro Works (MW).

Ovu informaciju “Vijesti” zvanično je potvrdio doskorašnji izvršni direktor MW Filip Radulović.

MW je osnovala Vlada premijera Zdravka Krivokapića u avgustu 2021.godine sa ciljem da savjetuje i nadzire sve ostale državne kompanije, da bi je aktuelna Vlada premijera Dritana Abazovića ugasila nakon godinu.

Harisonovo ime se našlo u aferi “Panamski papiri”, a kao savjetnik bivše izvršne vlasti učestvovao je u brojnim spornim crnogorskim privatizacijama.

Radulović je “Vijestima” kazao da je advokatska kancelarija “Harisons” bila angažovana na osnovu ugovora o pružanju pravnih usluga, za fiksni iznos od 4.950 eura bez poreza na dodatu vrijednost da kompaniji MW pruža različite pravne usluge, koje se odnose na period osnovanje firme, radno-pravne odnose, korporativne aspekte poslovanja, kao i podršku prilikom izrade strategije reforme kompanija u državnom vlasništvu.

”Ugovor sa ovom kancelarijom je zaključen na osnovu Pravilnika o sprovođenju jednostavnih nabavki, a po ovom osnovu ova advokatska kancelarija je pružala usluge društvu (MW) u periodu od oktobra 2021. do kraja juna 2022. godine. Želim da istaknem i to da je kompletan posao odrađen u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama”, kazao je Radulović.

”Vijesti” su pitalale Radulovića da li su prilikom angažovanja Harisona uzete u razmatranje činjenice da se njegovo ime pominje u aferi “Panamski papiri”, te da je kao dugogodišnji pravni savjetnik u vladama aktuelnog predsjednika države Mila Đukanovića učestvovao u nekoliko spornih privatizacija.

”Ne smatram da ima išta sporno u angažovanju pomenute advokatske kancelarije. Svjetski vodiči za rangiranje advokatskih kancelarija konstantno ocjenjuju ovu advokatsku kancelariju kao jednu od vodećih u Crnoj Gori u posljednjih 20 godina”, istakao je Radulović.

Harisonje britanski advokat koji se u drugoj polovini devedesetih pojavio u Crnoj Gori. Brzo je postao desna ruka Veselina Vukotića, koji je u Vladi Mila Đukanovića bio zadužen za privatizaciju. Ovaj Britanac bio je zvanični konsultant Savjeta za privatizaciju više godina. Vukotić, bivši predsjednik odbora direktora državne kompanije “Plantaže” i kreator neoliberalnog koncepta razvoja crnogorske ekonomije uhapšen je početkom jula po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva zbog sumnje da je izvršio krivično djelo zloupotreba službenog položaja u privrednom poslovanju. Sa njim je uhapšeno još pet bivših članova borda direktora “Plantaža”.

Advokatska kancelarija “Harison” bila je pravni savjetnik Vlade tokom privatizacije Jugopetrola. Harison je za taj posao dobio više miliona eura, iako su stručnjaci upozoravali da je ugovor sa novim vlasnicima Jugopetrola, grčkim Helenik Petroleumom, bio štetan za Crnu Goru. Harison je imao i ulogu u aferi “Telekom”, dovođen je u vezu sa firmom “Fiesta”, čije su sumnjive ugovore sa Telekomom provjeravali američki istažni organi.

Harisonova kancelarija u Crnoj Gori zastupala je više stranih firmi među kojima su ofšor kompanije En plus grupa i MNSS, preko kojih su privatizovani KAP i nikšićka Željezara.

Kada je prije nekoliko godina objelodanjena afera “Panamski papiri”, otkriveno je da je Harison predstavnik panamske advokatske firme “Mossack Fonseca”, zbog čijih se dokumenata tada drmalo nekoliko svjetskih vlada. Tada su objeloganjeni skriveni podaci o stotinama hiljada ofšor kompanija, koje je registrovala agencija “Mossack Fonseca”. Među brojnim klijentima te agencije bili su i predsjednici vlada i država, a razotkriveni su sumnjivi poslovi elita od Azije do Amerike, i od Afrike do Islanda.

Advokatska kancelarija Harison bila je pravni savjetnik Vlade tokom privatizacije Jugopetrola. Harison je za taj posao dobio više miliona eura, iako su stručnjaci upozoravali da je ugovor sa novima vlasnicima Jugopetrola, grčkim Helenik Petroleumom, bio štetan za Crnu Goru

Predlagač odluke o osnivanju kompanije MW bilo je Ministarstvo finansija i socijalnog staranja dok je njime rukovodio ministar Milojko Spajić. Iz tog Vladinog resora je ranije saopšteno da je ova kompanija potrebna Crnoj Gori da bi se uspostavio efikasan mehanizam finansijskog nadzora nad preduzećima u većinskom vlasništvu države i da bi se zaštitio crnogorski budžet od negativnih slučajeva iz prošlosti kada su izgubljeni značajni prihodi zbog lošeg upravljanja pojedinim državnim firmama.

Abazovićeva Vlada je nakon detaljne analize Ministarstva finansija kojim sada rukovodi ministar Aleksandr Damjanović, odlučila da dobrovoljno likvidira kompaniju. Analiza je pokazala da postojeći status MW nije održiv, da bi trebalo minimum dvije do tri godine da se ova firma, koja nije osnovana shodno Zakonu o privrednim društvima, uvede u zakonski okvir i da bi sve to dodatno napravilo trošak u državnom budžetu. Stav ovog resora je da se mora unaprijediti regulatorni okvir za firme u većinskom vlasništvu države, da se oslobode političkog uticaja i da to treba da bude zajednički posao resornih ministarstava. Uz to, Ministarstvo finansija pokrenulo je pripremu da se unutar resornog direktorata organizuje Direkcija za praćenje fiskalnih rizika kompanija u većinskom državnom vlasništvu, a formiraće se i fiskalni savjet u dogovoru sa EU partnerima koji će se baviti fiskalnim rizicima državnih firmi.

( Marija Mirjačić )