Diplomata šefovao mrežom ruskih špijuna

Bivši dugogodišnji službenik Ministarstva inostranih poslova Crne Gore Radomir Sekulović osumnjičen je da je godinama radio za rusku obavještajnu službu i da je bio šef grupe, koja je slala povjerljive podatke Moskvi, saznaju “Vijesti”.

Sekulović, šest službenika ambasade Rusije i nekoliko državljana te zemlje su zbog toga pod istragom Specijalnog državnog tužilaštva (SDT), u akciji kojom koordinira Agencija za nacionalnu bezbjednost (ANB). On je juče ujutru priveden, dok su pretresi navodnih članova njegove grupe trajali i u toku dana, reklo je više izvora Vijesti.

Te aktivnosti, kako navode nezvanični izvori, dio su šire akcije koju ANB sprovodi u koordinaciji sa međunarodnim partnerima.

Specijalni tužilac i portparol SDT-a Vukas Radonjić potvrdio je da je akcija zbog sumnje u špijunažu u toku, navodeći da uhapšenih nema.

”Na zahtjev SDT-a, a po naredbi Višeg suda u Podgorici, policija vrši pretresanje stanova i drugih prostorija više građana, zbog osnova sumnje da su učinjena krivična djela stvaranje kriminalne organizacije i špijunaža. Za sada niko nije lišen slobode,” navodi se u izjavi specijalnog tužioca dostavljenoj medijima.

Ministarstvo vanjskih poslova sinoć je potvrdilo da je šest službenika Ambasade Rusije proglašeno nepoželjnim u Crnoj Gori, jer su prekršili diplomatska pravila između dvije države, propisana Bečkom konvencijom.

Za krivična djela špijunaže Krivičnim zakonikom Crne Gore propisana je zatvorska kazna od tri do 15 godina, koliko i za drugo krivično djelo - stvaranje kriminalne organizacije.

Prema informacijama “Vijesti”, grupa koja je radila za rusku obavještajnu službu navodno sadrži 20-ak članova, kojima je Sekulović bio nadređen.

ANB se juče nije oglasila, niti je SDT komentarisalo da li se privođenje može dovesti u vezu sa nedavnim hakerskim napadima na državu, za koja su zvaničnici sugerisali da po svim elementima ukazuju na Moskvu.

Zvaničnici su ranije potvrdili da su eksperti iz Amerike i Francuske pomogli otkrivanju napada i, kako je objašnjeno, budućoj njihovoj prevenciji.

Jučerašnja akcija odvija se u situaciji kada je Evropa suočena sa ratom u Ukrajini, a Evropska komisija je prije dva dana uvela dodatne sankcije Rusiji. I Vlada Crne Gore ranije je podržala stav EK u politici sankcija.

Kada je u pitanju službenik MIP-a Radomir Sekulović on je u to ministarstvo došao tokom mandata bivšeg šefa diplomatije Milana Roćena, a od 2019. penzionisan.

Sekulović je bio novinar Tanjuga u Londonu i tada je javno propagirao stavove Srpske radikalne stranke i njenog lidera Vojislava Šešelja.

Dolazi u Crnu Goru sredinom devedesetih i počinje da radi u vladinom Sekretarijatu za informacije kao pomoćnik sekretara. U vrijeme raskola u Demokratskoj partiji socijalista je postao žestok oponent i kritičar Momira Bulatovića i naklonjen struji koju je unutar DPS-a predvodio Milo Đukanović.

Bio je portparol MIP-a kada je ministar spoljnih poslova bio Dragiša Burzan, tada kadar SDP-a. Burzan ga je tada smijenio zbog javno iznijete izjave kojom je izrazio neslaganje sa šefom oko toga da Crna Gora treba da potpiše bilateralni sporazum sa SAD o neizručivanju američkih vojnika međunarodnom krivičnom sudu.

Pojedini crnogorski zvaničnici, među kojima je predsjednik Vlade Dritan Abazović, pozdravili su juče akciju ANB-a i SDT-a.

”Radi se o jednoj međunarodnoj akciji koja se realizuje sa našim partnerima i ima za cilj očuvanje nacionalnih interesa Crne Gore,” rekao je on na sjednici Vlade juče.

”Vijesti” su juče kontaktirale ambasade Rusije i uticajnih zapadnih zemalja. Iz Ambasade Rusije nisu odgovorili na pitanja da li među uhapšenima ima ruskih državljana i ko su oni.

”Vlada Ujedinjenog Kraljevstva ne komentariše obavještajna pitanja”, odgovorili su iz britanske Ambasade.

”Za sva pitanja koja se odnose na aktivnosti crnogorske policije upućujemo vas na relevantne crnogorske vlasti”; saopšteno je iz Ambasade SAD.

Akcija ANB protiv više osoba osumnjičenih za stvaranje kriminalne organizacije i špijunažu, nije ništa iznenađujuće, kazao je potpredsjednik Vlade i ministar odbrane Raško Konjević.

“To je politička ocjena i tu bih se zaustavio. Veoma je važno što su prvo ANB, a potom i Specijalno državno tužilaštvo (SDT), radili na takvoj aktivnosti”, rekao je Konjević za TV E. Sada bi, kako je dodao, trebalo ostaviti SDT da izvede stvari do kraja.

Bivši ministar odbrane i poslanik Demokratske partije socijalista Predrag Bošković juče je čestitao ANB na akciji, navodeći da one vraćaju povjerenje građana i partnera u ANB.

On je izrazio nadu da će, kako je napisao na Twiteru, biti predmet obrade i procesuiranja i oni koji rade za ostale službe.

Bivši ministar unutrašnjih poslova i lider Ujedinjene Crne Gore Goran Danilović je na Facebooku napisao kako je tadašnja država prije 70 godina pohapsila “radnike, seljake i trulu inteligenciju” i spovela je na Goli otok jer su radili za Rusiju.

”Danas se istorija ponavlja, naravno, kao farsa. Nemam pojma o kome se radi i koga su sada našli da bude okoreli baćušković, ali sam nekako ubijeđen da se opet love vještice i nalovljavaju špijuni, i kao i uvijek, morali bi biti ruski ili srpski,” naveo je on između ostalog.

Potpredsjednik Socijaldmeokrata Danilo Orlandić je uz podšku ANB u saopštenju naveo i kako “vjeruje i očekuje da će crnogorska obavještajna služba nastaviti djelovanje u ovom pravcu i da neće biti pošteđeni ni agenti drugih obavještajnih službi”.

”Sada je valjda svima jasno da naša upozorenja o štetnom ruskom uticaju nijesu bila bez osnova, već da je prijetnja po bezbjednosni sistem i Crnu Goru uopšte bila i jeste u potpunosti realna,” naveo je on.

NATO: Jačamo sposobnosti da spriječimo i odgovorimo na zlonamjerne sajber aktivnosti

Crna Gora nije jedina zemlja, članica NATO, koja je izložena sajber napadima, potvrđeno je “Vijestima” iz tog saveza.

Iz NATO-a su kazali da je sajber prostor izazovan i svakodnevno vide sajber napade. “Sajber prostor je u svakom trenutku izazovan. Svakodnevno vidimo sajber napade i NATO i naši saveznici reaguju na ovu realnost, uključujući jačanje naše sposobnosti da otkrijemo, spriječimo i odgovorimo na zlonamjerne sajber aktivnosti. NATO je važna platforma za konsultacije među saveznicima, uključujući i za razmjenu informacija o zlonamjernim sajber aktivnostima”, rekli su iz Alijanse, odgovarajući na pitanja Vijesti koje su članice NATO-a, osim Crne Gore, nedavno bile mete sajber napada, kojim državama NATO pruža pomoć u saniranju posljedica tih napada i iz kojih zemalja su ti napadi došli.

Premijer Dritan Abazović je juče kazao da će Vijeće za nacionalnu bezbjednost uskoro zasjedati i da će na sjednici imati detaljniji izvještaj o hakerskim napadima s obzirom da strani eksperti rade “analizu i odbranu našeg sistema”.

”Mi treba naš sistem da podignemo do kraja naredne sedmice. Razumijem i nervozu građana i da mnoge stvari čekaju, između ostalog i tenderi i neke naknade za određena lica. Ali, mi živimo u 21. vijeku i mnoge države nisu imune na hakerske napade. Trebalo se ranije razmišljati o tome, a ne sada očekuje da Vlada koja je tu 150 dana uspostavi sistem koji je neprobojan. To nije realno”, kazao je premijer u Nikšiću.

Kako je istakao, očekuje da se vrlo brzo stvari vrate u normalu, a do tada svi moraju “malo alternativno da rade”.

Radonjić: Poštujte pretpostavku nevinosti

Portparol SDT-a Vukas Radonjić pozvao je juče medije i javne ličnosti da su, kako je naveo, dužni da se “pridržavaju pravila o poštovanju pretpostavke nevinosti i da svojim izjavama o postupku koji je u toku ne povređuju prava građana kod kojih se pretresanje vrši”.

On je reagovao nakon objava medija o hapšenjima i izjavi premijera na tu temu.

”Aktivnost je planirana nešto ranije i sinoć je aktivirana. Jutros je uhapšeno više lica. Mislim, uhapšeno... dok oni odu kod tužioca, dok im se odredi pritvor, ako im se odredi, često to u Crnoj Gori izaziva neke diskusije. U svakom slučaju, rade se pretresi na više lokacija i više lica je u pitanju. Međunarodni je karakter. Mi smo spremni da štitimo nacionalni interes Crne Gore u svakom segmentu”, rekao je Abazović u Nikšiću.

Čestitao je svima koji su učestvovali u akciji. “Nadam se da će to rezultirati da imamo manje malignog uticaja u Crnoj Gori”, dodao je on.

Abazović je, na pitanje može li saopštiti imena uhapšenih, rekao da je akcija “podvedena pod strogo tajno” i da je jedina relevantna adresa Specijalno tužilaštvo.

”Sprovodićemo aktivnosti dalje i u tom planu”, poručio je on.

Kazne za šefove i službenike stranih službi u Crnoj Gori

Krivičnim zakonikom je propisan zatvor od tri do 15 godina za one koji “tajne podatke ili dokumente saopšte, predaju ili učine dostupnim stranoj državi, stranoj organizaciji ili licu koje im služi”.

”Ko za stranu državu ili organizaciju stvara obavještajnu službu u Crnoj Gori ili njom rukovodi, kazniće se zatvorom od pet do petnaest godina. Ko stupi u stranu obavještajnu službu, prikuplja za nju podatke ili na drugi način pomaže njen rad, kazniće se zatvorom od dvije do deset godina... Ko pribavlja tajne podatke ili dokumente u namjeri da ih saopšti ili preda stranoj državi, stranoj organizaciji ili licu koje im služi, kazniće se zatvorom od jedne do osam godina,” navodi se između ostalog u KZ.

Ove godine 11 diplomata Rusije proglašeno nepoželjnim

Ministarstvo vanjskih poslova proglasilo je juče šest diplomata Ambasade Ruske Federacije akreditovanih u Crnoj Gori personama non grata. Iz MVP je objavljeno da je odluka donijeta zbog aktivnosti koje su u suprotnosti sa Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima i odnosima međusobnog uvažavanja i poštovanja dvije države.

Ruska Ambasada sinoć je objavila da zbog, kako su naveli, neprijateljskog postupanja crnogorskih vlasti obustavljaju rad konsularnog odjeljenja na neodređeno vrijeme.

MVP je prethodno u aprilu ove godine proglasilo četvoro diplomata te Ambasade nepoželjnim osobama, dok je početkom marta taj status dobio diplomata Rusije u Crnoj Gori Viktor Antipin.

( Ekipa Vijesti )