Vlada nije predložila novu fiskalnu strategiju

Državna revizorska institucija (DRI) skrenula je pažnju da sadašnja Vlada nije predložila novu fiskalnu strategiju Skupštini Crne Gore, što može imati negativne implikacije na strateške pravce djelovanja i utvrđivanja jasnih limita fiskalne potrošnje koje opredjeljuju smjernice fiskalne politike.

DRI je objavila Izvještaj o ocjeni primjene kriterijuma fiskalne odgovornosti u 2021. godini, koji su pripremili član Senata i rukovodilac Kolegijuma Milan Dabović i član Senata i član Kolegijuma Branislav Radulović.

DRI je utvrdila da je Vlada u decembru prošle godine uputila Predlog fiskalne strategije za period 2021 - 2024. godine Skupštini, koju je Skupština usvojila na kraju tog mjeseca.

DRI je u izvještaju ukazala da prije usvajanja Revidiranih smjernica makroekonomske i fiskalne politike za period 2021-2023. godine nije donešena fiskalna strategija za period 2021-2024. godina, u skladu sa članom 17 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti.

"Iz ovog razloga se nije mogla izvršiti ocjena fiskalne usklađenosti strategije i smjernica obavezujućih za 2021. godinu", naveli su iz DRI.

Uz to, limit potrošnje planiran Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu, nije usklađen sa limitom potrošnje definisanim u Revidiranim smjernicama makroekonomske i fiskalne politike za period od 2021 - 2023. godine

DRI je ukazala da su izdaci iskazani u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu umanjeni za izuzeća iz limita potrošnje iznose 1.903,59 miliona eura, što je za 29,90 miliona eura više od limita potrošnje utvrđenog Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu i na taj način nije usklađen utvrđeni limit potrošnje.

DRI je ukazala da Vlada nije u skladu sa članom 18 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti donijela smjernice fiskalne politike za 2022. godinu, zbog čega se nije mogla izvršiti ocjena fiskalne usklađenosti limita potrošnje navedenih u Zakonu o budžetu Crne Gore za 2022. godinu (kao i u rebalansima) i limita potrošnje navedenih u smjernicama, obavezujućih za fiskalnu 2022. godinu.

Ova revizorska institucija je skrenula pažnju da je Vlada predložila rebalans budžeta, kojim je planirano niže ostvarenje prihoda, kao i uvećanje izdataka sa negativnim efektima na utvrđeni budžetski rezultat i na neto zaduživanje, a da nisu utvrđene mjere fiskalne politike kojima će se obezbijediti sanacija budžetskog gotovinskog deficita u skladu sa članom 21 stav 3 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti.

"Analizom statičkih indikatora, posmatranih kroz plan i izvršenje, utvrđeno je da je od osam obavezujućih indikatora realizovano četiri i to: ostvaren je primarni gotovinski suficit u iznosu od 2,44 miliona eura; učešće deficita opšteg nivoa u BDP-u ostvareno je ispod tri odsto i iznosilo je 2,27 odsto; iznos planiranih tekućih prihoda i donacija je 1.87 miliona eura i veći je od tekućih izdataka i transfera, koji su planirani u iznosu od 1.8 miliona eura; iznos ostvarenih tekućih prihoda i donacija je 1.91 miliona eura i veći je od tekućih izdataka i transfera koji su ostvareni u iznosu od 1.77 miliona eura", saopšteno je iz DRI.

Statički indikatori koji nisu realizovani, prema njihovim riječima, odnose se na to da je: planiran primarni gotovinski deficit u iznosu od 124 miliona eura; planirano učešće deficita u BDP-u iznad tri odsto, odnosno u iznosu od 5,16 odsto; učešće javnog duga u BDP-u planirano je iznad 60 odsto, odnosno u iznosu od 89,25 odsto; učešće javnog duga u BDP-u ostvareno je iznad 60 odsto i iznosilo je 84,01 odsto.

Analizom dinamičkih indikatora, posmatranih kroz plan i izvršenje, utvrđeno je da je od šest indikatora realizovano pet i to: stopa rasta limita potrošnje za kapitalni budžet (posmatrana kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), manja je od planirane stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za budžetsku rezervu (posmatrana kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), manja je od planirane stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova (posmatranu kao odnos izvršenja 2020 i izvršenja 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta realnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za kapitalni budžet (posmatrana kao odnos izvršenja 2020. i 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za budžetsku rezervu (posmatrana kao odnos izvršenja 2020. i 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a.

Iz DRi su ocijineli da dinamički indikator koji nije realizovan se odnosi na stopu rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova (posmatranu kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), koja je veća od planirane stope rasta realnog BDP-a.

Analiza kriterijuma opština u vezi sa ograničenjem deficita, kroz poređenje sa prihodima, u procesu planiranja i izvršenja budžeta za 2021. godinu, pokazala je da u procesu planiranja kriterijum nije realizovan kod 11 opština, a u procesu izvršenja budžeta nije realizovan kod 13 opština, zaključili su iz DRI.

( I.I. )