Posao Aerodroma i Fly Montenegra stigao u tužilaštvo
U anonimnoj prijavi tužilaštvu ukazano da je navodno u poslu dovođenja avio-kompanija sa istočno-evropskih tržišta bilo zloupotrebe službenog položaja u privrednom poslovanju
Višegodišnji poslovni odnosi državnog preduzeća Aerodromi Crne Gore (ACG) i privatne kompanije Fly Montenegro došli su pod lupu istražnih organa nakon što je Osnovnom državnom tužilaštvu (ODT) u Podgorici, Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT) i Vrhovnom državnom tužilaštvu (VDT) podnesena anonimna krivična prijava protiv dva bivša direktora ACG Milovana Đuričkovića i Danila Orlandića i aktuelne direktorke Fly Montenegro Ane Marojević.
Anonimni podnosilac prijave blizak ACG-u, njih troje je prijavio za navodnu zloupotrebu službenog položaja u privrednom poslovanju i nanošenje višemilionske štete ACG-u, jer su omogućili da se u proteklim godinama protivzakonito odlila velika svota novca iz budžeta državne firme u budžet privatne firme Fly Montenegro, čime je toj kompaniji navodno pribavljena nezakonita korist, a na štetu državnog preduzeća ACG.
Fly Montenegro je na crnogorsko tržište dovodio avio-kompanije sa istočno-evropskih tržišta i po tom osnovu je imao ugovorni odnos sa ACG i garantovao za plaćanje.
U prijavi u koju su “Vijesti” imale uvid, navodi se da Fly Montenegro nastupa kao zvanični predstavnik više ruskih, bjeloruskih i ukrajinskih avio-kompanija koje su proteklih godina bile klijenti ACG-a - prvenstveno na aerodromu Tivat.
”Fly Montenegro je zastupnik avio-kompanija iz istočne Evrope, uglavnom sa tržišta Rusije, Bjelorusije i Ukrajine, i kao takav nastupa pred ACG u smislu ostvarivanja podsticaja (popusta) za određene naknade, koje su predviđene podsticajnom šemom, a koju nije moguće pronaći na internetu, uz trenutno važeći cjenovnik usluga ACG-a. Podsticaji se ostvaruju na osnovu kriterijuma određenih u podsticajnoj šemi (pretpostavka je da se radi o broju operacija ili broju putnika), a prema tački 8.1 Dio I trenutno važećeg cjenovnika, podsticaj ostvaruju prevoznici, a ne predstavnici. Dio prevoznika kojima je predstavnik Fly Montenegro, plaćaju fakturisane usluge direktno ACG, dok drugi to rade preko Fly Montenegra, nakon čega Fly Montenegro uplaćuje iznos ACG, što ostavlja značajan prostor za manipulaciju. Postoje indicije da je Fly Montenegro ostvarivao pravo na podsticaje bez osnova kao predstavnik ispred istočnoevropskih prevoznika (sve uz saglasnost i znanje ACG), a da se konačna razlika usluga bez obračunatog podsticaja (popusta) i onih sa obračunatim podsticajem slivala na račun ove privatne kompanije”, piše u prijavi.
U prijavi je objašnjeno da se konačna transakcija novca obavljala na kraju obračunske godine kroz knjižna odobrenja.
”Nevezano za to da li je Fly Montenegro imao pravo na podsticaje (ako se utvrdi da ipak jeste), jasno je da je “bajpasovanim” fakturisanjem usluga ostavljen prostor za značajnu finansijsku manipulaciju. Razlika koja se odnosi na obračun usluga na koje nije obračunat podsticaj (popust) i onih na kojima je obračunat popust je iznos prihoda bez kojeg su ostali ACG, jer samostalno, ogromna većina (ako ne i svi) prevoznika koje zastupa Fly Montenegro ne ispunjava kriterijume za ostvarivanje podsticaja”, konstatovano je u prijavi, uz napomenu da se dokazi za to “mogu pronaći u knjigama poslovanja ACG koje imaju veze sa Aerodromom Tivat”, jer je preko te vazdušne luke većina ruskih, bjeloruskih i ukrajinskih kompanija ranijih godina i obavljala saobraćaj sa Crnom Gorom.
Anonimni podnosilac je objasnio da zaposleni u komercijali i saobraćajnom centru tivatskog aerodroma znaju detalje o ovom poslu, a pojedini su upoznati sa detaljnim poslovanjem i načinom funkcionisanja ove šeme imajući u vidu da su na nezvaničnom platnom spisku Fly Montenegra (ako nisu sada, onda su bili u ranijem periodu, dok je saobraćaj sa istočnoevropskih tržišta bio obiman), kao i da je zbog ovog posla u periodu od od 2006. do 2020. godine ACG pretrpio višemilionsku štetu.
Podnosioci prijave tužioce su uputili da izvrše uvid u sve ugvore između ACG i Fly Montenegra, ranije i važeću podsticajnu šemu državne kompanije za poslovne partnere i da se utvrdi da li je ta podsticajna šema u poslovnom odnosu sa Fly Montenegrom kao zastupnikom, a ne avio-kompanijom, primjenjivana “uz očuvanje interesa ACG” i da li je uopšte bilo osnova da se ti popusti obračunavaju ovoj firmi.
Od tužilaštva se traži da izvrše uvid u fakture i obračunate usluge prevoznika sa istočno-evropskih tržišta, posebno kod ACG i u Fly Montenegro, pa da se onda porede, kao i da se utvrdi postojanje osnova za knjižna odobrenja na kraju svake obračunske godine na osnovu kojih su podsticaji (popusti) obračunavani za svakog prevoznika ponaosob u ACG i na koji su način isti realizovani od strane ACG prema Fly Montenegru.
Izvori “Vijesti” iz ACG potvrdili su da je u poslovnim odnosima te državne kompanije sa Fly Montenegrom, koji se na aerodromima u Tivtu i Podgorici pojavljuje u višestrukim ulogama kao agent (predstavnik) stranih aviokompanija, operater biznis salona ili pružalac usluga zemaljskog opsluživanja vazduhoplova, godinama bilo čudnih stvari.
”I dan-danas se dešava da mi iz ACG sa našim radnicima i našom opremom pružamo usluge zemaljskog opsluživanja aviona, a da se kao zvanično “groung handler” pojavljuje Fly Montenegro. Onda ta kompanija naplati tu uslugu avio-prevozniku po značajno većoj cijeni nego što je ona kasnije plati ACG-u kao stvarnom pružaocu usluge”, istakao je izvor “Vijesti”.
Drugi izvor je naglasio da je neshvatljivo da ACG godinama nisu imali tzv. “welcome servis” uslugu za VIP klijente iz generalne avijacije na aerodromima u Tivtu i Podgorici, već je i nju pružao Fly Montenegro koji je godinama upravljao i biznis salonima na oba aerodroma.
Orlandić: U mom mandatu nije bilo nezakonitosti
Bivši izvršni direktor ACG Danilo Orlandić “Vijestima” je juče rekao da u poslovnom odnosu ACG sa Fly Montenegro za vrijeme njegovog mandata nije bilo nikakvih nezakonitosti.
”Naprotiv, odmah po preuzimanju funkcije izvršnog direktora, potrudili smo se da se ugovor za upravljanje našim biznis salonima odmah prekine i da se oni vrate ACG-u, dok nijesmo odmah mogli prekinuti ili modifkovati ugovore sa Fly Montenegrom u kojima je ta firma nastupala kao predstavnik komercijalnih avio-kompanija koje su letjele za Tivat i Podgoricu. To iz razloga što nije bilo drugog načina da, pogotovo sa ruskim avio-prevoznicima, ACG sklope direktne ugovore bez posredovanja Fly Montenegra. Ipak, izborili smo se da se umjesto “na gomilu” po principu “za sve odjednom” kako se to radilo prije mene, Fly Montenegru eventualni popusti za ostvareni obim saobraćaja obračunavaju pojedinačno za svaku od kompanija koje je ta firma zastupala”, objasnio je Orlandić.
( Siniša Luković )