Vještak: Uzrok smrti Damjanovića loša organizacija rada na energetskom postrojenju i nepreuzimanje preventivnih mjera
Vještak Slavko Palibrk kazao da se neodgovarajuća organizacija rada ogleda u tome što su svi učesnici, na obavljanju poslova kritičnog dana, upoznati od strane predstavnika glavnog izvođača - "General electric Montenegro", o opštim pravilima zaštite na radu na predmetnom gradilištu i Elaboratom o uređenju gradilišta
Vještak zaštite na radu Slavko Palibrk kazao je da uzrok povređivanja od strujnog udara montera Mladena Damjanovića, tokom izgradnje Vjetroelektrane u Krnovu je neodgovarajuća organizacija rada i nepreuzimanje osnovnih preventivnih mjera i radnji pri izvođenju radova na energetskom postrojenju u beznaponskom stanju.
To se navodi u nalazu komisije vještaka, koji je predsjednik Palibrk branio u Višem sudu, u nastavku suđenja četvorici optuženih iz Smedereva, Podgorice i Nikšića i Njemačke, zbog teškog djela protiv opšte sigurnosti u bjelopoljskom Višem sudu.
Radovan Cvetković (35) iz Smedereva, Aleksandar Nikolić (49) iz Podgorice, i Željko Tomić (41) i njemački državljanin Andreas Stole (41) nisu priznali krivicu za teško djelo protiv opšte sigurnosti, u vezi sa krivičnim djelom izazivanje opasnosti i neobezbjeđenjem mjera zaštite na radu.
Prema optužnici, Cvetković je 2016. godine u mjestu Krnovo, kao menadžer zaštite životne sredine, zdravlja i bezbjednosti na radu nije postupao po propisima.
On je organizovao posao tako da Nikolić, kao direktor, izvrši pregled opreme za proizvodnju električne energije, a nakon što je uključen agregat došlo je do stvaranja strujnog kola na kablu, na kojem je radio Mladen Damjanović, koji je stradao.
Vještak Palibrk je pojasnio da se neodgovarajuća organizacija rada ogleda u tome što su svi učesnici, na obavljanju poslova kritičnog dana, upoznati od strane predstavnika glavnog izvođača "General electric Montenegro", o opštim pravilima zaštite na radu na predmetnom gradilištu i Elaboratom o uređenju gradilišta, i da između rukovodioca radova ispred izvođača nije sačinjen nikakav plan redosleda radova i koodinacije između izvođača.
Nepreuzimanje preventivnim mjera i radnji, kao uzrok povređivanja nastradalog Damjanovića, istakao je vještak Palibrk, ogleda se u tome što Stole, koji je bio odgovoran ispred "AGGRCO DEUTSHLAND GMBH” i rukovao agregatom u postupku pregleda i ispitivanja, nije na pouzdan način izvršio provjeru da startovanjem istog neće ugroziti učesnike na izvođenju radova niti izazvati štetne uticaje na opremi i uređajima.
"Tomić je rukovao radovima ekipe izvođača “Montenegro” DOO Nikšić, nije na pouzdan način utvrdio da je obezbijeđeno izvođenje radova na postrojenju u beznaponskom stanju za svoj tim. Cvetoković EHS konsultant glavnog izvođača “General electric Montenegro", koji je u organizacionom smislu uvodio sve izvođače u posao, usmjeravao i 'odobravao', nije preuzeo odgovarajuće organizacione preventivne mjere… Nikolić kao stručno lice ispred ovlašćene organizacije 'NCG Inženjerin' vršio pregled i ispitivanje dizel agregata, nije se na pouzdan način uvjerio, da li uključivanjem istog može doći do neželjenih posljedica", navodi se u nalazu vještaka i precizira da su svi učesnici bili u obavezi da ispoštuju propisane mjere Zakona o zaštiti na radu, jer je u pitanju bio rad više poslodavaca i obaveza, tako da zaposleni jednog poslovavca pri izvođenju ne ugrožavaju zaštitu i zdravlje zaposlenih kod drugih poslodavaca.
Vještak napominje da prva mjera koja bi spriječila strujni udar i povrjeđivanje Damjanovića je adekvatna organizacija koja je bila u nadležnosti Cvetkovića.
"Pored toga do strujnog udara ne bi došlo da su Stole i Nikolić postupili u skladu sa propisima struke definisanih u zakonu i pravilniku, treća mjera, koja bi spriječila povređivanje da je Tomić, koji je rukovao radovima sproveo propisane obaveze iz Pravilnika o zaštitnim mjerama protiv opasnosti od električne struje u radnim prostorijama i na radilištima”, stoji u nalazu vještaka.
Odgovarajući na pitanje da li je prije preduzimanja svih radnji na uspostavljanju kablovske veze između generatora, transformatora i turbine, morao da se izvrši pregled i ispitivanja svih sredstava za rad, odnosno da li je pregled i ispitivanje moglo da se vrši tokom izvođenja radova, te da li su prilikom izvođenja radova sprovedene sve mjere u pirpremi radnom mjesta, Palibrk navodi da jeste neophodno izvršiti pregled i ispitivanju svih sredstava koji su korišćeni pri uspostavljanju kablovske veze.
"Pregled i ispitivanje sredstava se, po pravilu vrše prije puštanja u rad istog, uključivanje generatora se moglo vršiti samo prije povezivanja na transformator, a ukoliko se pregled i ispitivanje vrši u toku izvođenja radova, kao što je konkretno bio slučaj, trebalo je preduzeti preventivne radnje koje bi pouzdano spriječile dotok napona od agregata prema transformatoru”, navodi vještak u odgovoru.
Vještak je ocijenio da na na mjestu izvođenja radova, prema spisima predmeta, nisu bila obezbijeđena ni sva zaštitna sredstva propisana pravilnikom. Radno angažovanih lica na izvođenju radova na povezivanju generatora, transformatora i vjetrenjače, po ocjeni komisije vještaka, nisu obučena u skladu sa čl 20 Zakona o zaštiti na radu.
"Niko od angažovanih radnika nije prošao obuku propisano čl 20. tog zakona, a za pomenutu obuku bilo je neophodno angažovati stručnu i ovlašćenu ustanovu za te poslove, što “MONTENERGO” nije uradio", stoji u nalazu vještaka.
( Jadranka Ćetković )