Složno oko Rusije, sporna ekonomska politika

Predsjednik Sjedinjenih Država Džo Bajden i njegov francuski kolega Emanuel Makron trudili su se juče da predstave jedinstveni front uprkos nedavnom narušavanju odnosa između dugogodišnjih saveznika usljed sporova oko ekonomskih i tema nacionalne bezbjednosti.

Dvojica lidera su u Bijeloj kući potvrdili posvećenost suprotstavljanju ruskoj invaziji u Ukrajini, ali su istovremeno priznali neslaganja u načinima upravljanja ekonomskim stresom koji izaziva rat.

U zajedničkom saopštenju istakli su “čvrstu odlučnost da Rusija snosi odgovornost za dokumentovana nepočinstva i “ratne zločine, koje su počinile njene redovne oružane snage i posrednici, uključujući i plaćenike”.

Obećali su da će koordinisano djelovati povodom bojazni u vezi sa izazovom koji Kina predstavlja za međunarodni poredak zasnovanom na pravilima, uključujući ljudska prava.

”Naša zajednička sudbina jeste da zajedno odgovorimo na izazove, u skladu sa našom istorijom... odlučni da stvorimo nadu”, kazao je Makron.

Bajden je pozdravio Francusku kao “nastarijeg saveznika, nepokolebljivog partnera u borbi za slobodu”, a obojica lidera su istakli savez njihovih država protiv ruskog predsjednika Vladimira Putina kao i branitelja demokratije.

”Francuska i Sjedinjene Države se suočavaju sa agresivnom ambicijom Vladimira Putina da osvaja i sa ruskim brutalnim ratom protiv Ukrajine, koji je ponovo uzdrmao mir na evropskom kontinentu”, kazao je Bajden. “Francuska i Sjedinjene Države ponovo brane demokratske vrijednosti i univerzalna ljudska prava koja su u srcu obje naše nacije”. “To ne znači da se slažemo oko svake stvari”, kazao je on. “Međutim, znači da se slažemo oko skoro svega”.

Makron je uoči posjete otvoreno optuživao SAD da koriste protekcionističke politike, naročito povodom poreskih inicijativa za čistu energiju - uključenih i Zakon o smanjenju inflacije - što je potez za koji evropski lideri smatraju da bi mogao dovesti do toga da djelovi njihovih ekonomija premjeste operacije u SAD.

Makron je kazao da dvije države imaju zajedničku odgovornost da zaštite demokratije na obje strane okeana i da se zajedno suočavaju sa direktnim i indirektnim posljedicama rata u Ukrajini. “Karbonski neutralna ekonomija stvara dosta radnih mjesta, što znači dosta investiranja u naše ekonomije, a mi moramo sinhronizovati naše aktivnosti po tom pitanju”, kazao je francuski predsjednik i dodao da “Francuska za sebe želi isto što i SAD u smislu jačanja ekonomije”. On je takođe kazao da ugrožavanje evropskog poslovanja “nije bila namjera” američkog zakona već više neželjena posljedica.

”Želimo da uspijemo zajedno, a ne jedni protiv drugih”, kazao je on na zajedničkoj konferenciji sa Bajdenom.

Međutim, na sastanku sa američkim poslanicima u srijedu, Makron je kazao da je zakon “super agresivan” prema evropskim kompanijama, kazao je za Rojters jedan učesnik koji je želio da ostane anoniman.

Makron je uoči jučerašnjeg sastanka sa Bajdenom kazao francuskoj zajednici u Vašingtonu da je cijena rata u Ukrajini mnogo veća u Evropi nego u SAD i da Evropa rizikuje da zaostane ukoliko subvencije predviđene američkim zakonom odvuku nove investicije. To bi “moglo podijeliti zapad”, kazao je on ranije ove nedjelje.

Bajden je na konferenciji za novinare kazao da su moguća “podešavanja koja bi olakšala život evropskim kompanijama” i najavio formiranje zajedničke radne grupe između SAD i EU koja bi se pozabavila trgovinskim sporovima nastalim nakon usvajanja Zakona o smanjenju inflacije.

Ranije juče portparolka Bijele Karin Žan Pjer je odgovarajući na pitanje o bojaznima Evrope kazala da zakon “predstavlja značajne prilike za evropske kompanije, kao i benefite za evropski energetski sektor”.

( Nada Bogetić )