Bolovanja koštala 5,83 miliona eura

Od početka godine do decembra, bolovanja građana koštala su 5,83 miliona eura, a samo za prvih devet mjeseci 2022. izgubljeno je 994.703 radnih dana.

To su “Vijestima” odgovorili iz Fonda za zdravstveno osiguranje (FZO).

Prema podacima ove ustanove, od januara do oktobra registrovan je 12.461 slučaj bolovanja dužih od 30 dana.

Iz FZO su kazali da su pacijenti najčešće ostvarivali pravo na privremenu spriječenost za rad, dužu od mjesec, usljed održavanja trudnoće i prijetećeg abortusa.

Građani su na bolovanja najčešće išli i zbog ortopedsko-neuroloških oboljenja i drugih bolesti koje utiču na stanje zdravlja i kontakt sa zdravstvenom službom.

Psihička oboljenja su četvrti najčešći uzrok odlaska na bolovanje, zatim infektivna oboljenja, odnosno kovid-19. Među deset dijagnoza zbog kojih su građani najviše išli na bolovanje su i pulmološka, ortopedsko-traumatološka oboljenja, tumori (zloćudni i benigni), neurološke i kardiološke bolesti.

Tokom prošle godine, prema dostupnim podacima, na bolovanja je utrošeno 6,5 miliona, što je rekordan iznos tokom posljednje decenije. U 2021. je registrovano preko 17.000 slučajeva bolovanja, a izgubljeno je više od 1,3 miliona radnih dana.

U toku 2020. godine, koju je obilježila pandemija korona virusa, bolovanja zaposlenih koštala su 5,46 eura, a godinu ranije oko 5,9.

Prema Zakonu o obaveznom zdravstvenom osiguranju, privremenu spriječenost za rad odobrava izabrani doktor u trajanju do 30 dana, a svako bolovanje duže od 30 dana prvostepena ljekarska komisija FZO.

Naknada zarade za vrijeme bolovanja određuje se najmanje u visini od 70 odsto zarade, osim u slučajevima privremene spriječenosti za rad čiji je uzrok profesionalna bolest, povreda na radu, održavanje trudnoće, dobrovoljno davanje krvi, tkiva i organa, kada se obezbjeđuje u visini od 100 odsto zarade.

Refundacija u iznosu od 100 odsto zarade obezbjeđuje se i u slučaju malignih bolesti, hemofilije, cistične fibroze, epilepsije, multipla skleroze, mišićne distrofije, cerebralne paralize, paraplegije i kvadriplegije, sistemskih auto imunih bolesti, hronične bubrežne insuficijencije (dijaliza), HIV i karantinskih bolesti i psihoze. Naknada zarade u visini od 100 odsto obezbjeđuje se i osiguranicima koji imaju urođeni nedostatak gornjih ili donjih ekstremiteta, kao i slijepim i gluvonijemim licima.

Iz FZO su više puta najavili kontrolu bolovanja, odnosno formiranje posebnih komisija kako bi se smanjile zloupotrebe u korišćenju ovog prava.

Da postoje zloupotrebe bolovanja i da je neophodno strogo poštovanje zakona koji definiše ovu oblast, iz FZO su ukazivali još 2019. godine, s obzirom na činjenicu da su se troškovi za bolovanja konstantno uvećavali tokom prethodne decenije.

Između ostalog, ukazano je da se svi osiguranici koji su na neprekidnom bolovanju 10 mjeseci bez odlaganja upućuju na invalidsku komisiju, kao i da komisije za kontrolu kvaliteta zdravstvene zaštite u ustanovama kontrolišu rad ljekara sa aspekta medicinske osnovanosti predlaganja bolovanja.

”Ako je zbog nezakonito utvrđene privremene spriječenosti za rad Fond za zdravstveno osiguranje isplatio naknadu zarade, ima pravo da zahtijeva naknadu štete od izabranog doktora, odnosno članova nadležne Ljekarske komisije koji su odobrili takvu privremenu spriječenost za rad (član 63 Zakona o obaveznom zdravstvenom osiguranju). Odredbama člana 92 Zakona o obaveznom zdravstvenom osiguranju propisane su prekršajne kazne za pravno lice, odgovorno lice u pravnom licu (direktor) i fizičko lice (izabrani doktor ili član ljekarske komisije) ukoliko izabrani tim ili izabrani doktor ili nadležna ljekarska komisija utvrde privremenu spriječenost za rad suprotno članu 37 st. 3, 4 i 6 zakona”, navodi se u preporukama FZO od prije tri godine.

Iz Unije poslodavaca Crne Gore (UPCG) su tokom ove godine tražili od nadležnih da pokažu nultu stopu tolerancije za lažna bolovanja. Iz UPCG su insistirali da se što hitnije pristupi rješavanju te, kako su ocijenili, zabrinjavajuće i veoma izražene pojave u društvu koja sputava i poslodavce i zaposlene, odliva novac iz državnog FZO prema onima koji na njega nemaju pravo, istovremeno smanjujući mogućnost da se građani sa stvarnim zdravstvenim problemima adekvatno liječe.

”Iako je zloupotreba bolovanja problem na koji UPCG skoro dvije decenije ukazuje, Crnoj Gori još nedostaju konkretni mehanizmi zaštite kojima bi se zloupotreba bolovanja onemogućila i sankcionisali svi oni koji zloupotrebljavaju svoja prava i ovlašćenja na takav način. Rezultat ove višedecenijske anomalije u crnogorskom zdravstvenom sistemu su brojni problemi koji poslodavcima otežavaju organizaciju rada, promovišući lošu praksu radnih odnosa, dok se posljedice zloupotrebe bolovanja evidentiraju i kroz značajne gubitke koje iz godine u godinu bilježi FZO, a time i država uopšte”, kazali su iz UPCG.

( Ana Komatina )