Spomenici i ljudske kosti na deponiji

Stotine spomenika je uništeno i oskrnavljeno više grobnica, a ljudske kosti završile su na deponiji prilikom izgradnje dijela haremskog zida oko Huesin pašine džamije u Pljevljima.

To tvrdi direktor galerije “Vitomir Srbljanović” u Pljevljima, akademski slikar Belis Pojatić.

U Islamskoj zajednici kažu da ne znaju da su kosti oskrnavljene, ali ne spore da je dio starog, navodno uništenog zida, bio od cijelih i lomljenih spomenika.

Pojatić priča da su prilikom izgradnje ograde, neposredno pored šadrvana, ukonjena dva zida.

“Zid od zgrade Islamske zajednice do šadrvana bio je napravljen od cijelih i lomljenih nadgrobnih spomenika koji su najvjerovatnije poslije rata bili prikupljeni sa nekih od grobalja. Drugi dio je bio autentični zid iz 16. vijeka. Sada je taj zid podignut mašinama i odnesen na imanje porodice Ciguljin u pljevaljskom naselju Ševari, na deponiju. U ponedeljak treba da dođe buldožer da to sve zaravni, a vrijedni spomenici će trajno biti uništeni jer se tu planira izgradnje nekog sportskog poligona. Ima na stotine nišana (nadgrobnih spomenika). Sve je to danas na smetlištu i ljudi to raznese“.

Pojatić ističe da je “najveći problem to što su iskopane ljudske kosti i bačene na deponiju”.

„Skandalozno je da se ljuske kosti izbacuju na deponiju smeća, a da niko ne reaguje što se na ovaj način skrnavi groblje. Trebalo je ručno raditi otkopavanje, a ne sa mašinamama. Bačeno je na stotine nišana. Neki su u betonu, a prijatelj i ja uspjeli smo da izvučemo tri, jer su spomenici svjedoci jednog vremena i treba ih sačuvati. Na spomenicima postoje tekstovi sa podacima koji su vjerovatno značajni za islamsku kulturu“.

Predsjednik Islamske zajednice u Pljevljima Muriz Muslić kazao je da nije upoznat da su prilikom iskopavanja temelja za zid iskopavane i ljudske kosti i da su odložene na deponiju: “Ukoliko se to potvrdi, sve kosti će biti pokupljene i ponovo sahranjene u mezarju Husein pašine Džamije“, rekao je Muslić juče “Vijestima”.

On je potvrdio da je dio starog zida bio izgrađen od nadgrobnih spomenika. Kaže da bi te spomenike trebalo sačuvati, ali da nemaju sredstava ni prostora, gdje bi mogli da ih čuvaju.

Husein pašina džamija jedan je od najznačajnijih vjerskih objekata na Balkanu iz doba Otomanskog carstva.

Pojatić pozvao finansijere radova - tursku TIKA, da zaustavi uništavanje

Pojatić je pozvao odgovorne iz Turska međunarodna agencija za saradnju i koordinacju (TIKA) da zaustave uništavanje spomenika, s obzirom da su organizacija koja se bavi zaštitom islamske kulture.

Radove na izgradnji zida, koji su u toku, finansira TIKA.

Za završetak radova na izgradnje zida oko veoma značajnog kulturnog i vjerskog objekta, TIKA je opredjelila 150.000 eura. Protokol o saradnji potpisali su nedavno predstavnici TIKA, Opštine Pljevlja, Islamske zajednice Crne Gore i Odbora Islamske zajednice Pljevlja. Planirano je da radovi traju tri mjeseca.

Rekonstrukcija Husein pašine džamije počela je 2006. uz saglasnost Zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Tokom dvogodišnjih radova, obavjena je konstruktivna sanacija, uz sanacione i konzervatorsko–restauraterske radove na džamiji i šadrvanu i spoljašnjem uređenju. Izgrađen je i dio kamene zidane ograda, dužine 77 metra, sa demirima i drvenom kapijom.

( Goran Malidžan )