Pljevljaci i dalje dišu najgori vazduh

Pljevlja su tokom novembra bila najzagađeniji grad u Crnoj Gori, pokazuju podaci iz mjesečnog izvještaja Agencije za zaštitu životne sredine o kvalitetu vazduha u državi.

Tokom novembra registrovana su prekoračenja srednje dnevne koncentracije PM10 čestica u Pljevljima 17 dana. U prošlom mjesecu najveća dnevna vrijednost PM10 čestica izmjerena je u Bijelom Polju preko 122 mikrograma po metru kubnom, što je dva i po puta od dozvoljene dnevne srednje vrijednosti.

Iza Pljevalja najzagađeniji gradovi su Bijelo Polje i Podgorica-Zabjelo, gdje je osam dana registrovano prekoračenje štetnih materija u vazduhu, a u Nikšiću pet.

Zbog problema u radu uzorkivača u Nikšiću devet dana nisu mogle da se očitaju vrijednosti PM 10 čestica, Bijelom Polju pet i Pljevljima tri dana.

”Hemijskom analizom PM10 čestica utvrđeno je povećano prisustvo benzo(a)pirena u uzorcima iz sjeverne i centralne zone kvaliteta vazduha. Kvalitet vazduha u južnoj zoni, u kojoj se mjerna mjesta nalaze u Baru i Kotoru, je bio zadovoljavajući po osnovu svih mjerenih parametara. Uzorkivači za PM 2,5 čestice nisu u funkciji na mjernim stanicama u Pljevljima, Nikšiću i Bijelom Polju”, navodi se u izvještaju Agencije za zaštitu životne sredine.

Benzo(a)piren je policiklični aromatični ugljovodonik i rezultat je nepotpunog sagorijevanja.

U Pljevljima i Bijelom Polju vrijednosti benzo(a)pirena u suspendovanim PM 10 česticama bile su više od pet puta veće od ciljane vrijednosti od jednog nanograma po metru kubnom.

Međunarodna agencija za istraživanje raka uvrstila ga je u prvu grupu kancerogenih materija.

Benzo(a)piren se nalazi u katranu, u automobilskim izduvnim gasovima, posebno dizel motora, u dimu proizvedenom sagorijevanjem organskih materija, poput dima cigareta i u hrani sa roštilja.

Prema crnogorskim propisima dnevne srednje vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 ne smije prekoračiti više od 35 puta u toku godine.

”Sve jednočasovne i dnevne srednje vrijednost sumpor-dioksida i azot-dioksida tokom novembra su bile ispod propisane granične vrijednosti. Sve maksimalne dnevne osmočasovne srednje vrijednosti ugljen-monoksida na ovom mjernom mjestu tokom mjerenja u novembru su bile ispod propisane granične vrijednosti. Suspendovane čestice PM10 su analizirane na sadržaj olova, nikla, arsena, kadmijuma i benzo(a)pirena, polutanata za koje su propisani standardi kvaliteta vazduha na godišnjem nivou, kao i drugih relevantnih policikličnih aromatičnih ugljovodonika: benzo(a)antracena, benzo(b)fluoroantena, benzo(j)fluoroantena, benzo(k)fluoroantena, ideno(a.2.3-c.d)pirena, dibenzo(a.h)antracena i ostalih PAH-ova za koje nijesu propisani standardi kvaliteta vazduha već samo mjere kontrole”, navodi se u saopštenju Agencije.

Da će i u decembru biti veliki broj sa prekoračenjima zagađujućih materija, uprkos lijepom vremenu, govori i podatak da je preksinoć na mjernoj stanici u Gagovića Imanju u deset sati izmjerena vrijednost PM 10 čestica od 187,6 mikrograma po metru kubnom što je skoro četiri puta više od dnevne srednje vrijednosti.

Zbog ekstremnog zagađenja u Pljevljima izvršni direktor Elektroprivrede Nikola Rovčanin, saopštio je da će građani Pljevalja dobiti 20 odsto popusta na račune za struju.

”Inicirao sam predlog koji je usvojio Odbor direktora na današnjoj sjednici da se svim građanima Pljevalja odobri popust od 20 odsto na račune za struju u dijelu aktivne energije u toku grejne sezone za januar, februar i mart 2023. godine”, objavio je Rovčanin na Fejsbuku.

Podsjeća da je popust povećan duplo u odnosu na prethodnu godinu.

”Imajući u vidu doprinos TE Pljevlja u godini energetske, krize kao i činjenicu da su Pljevlja kao rudarsko energetski kompleks izložena zagađenju, to je odlučeno da se obezbijedi popust kao stimulans smanjenju zagađenja”, dodao je on.

( Goran Malidžan )