Pipkasti vodič kroz anime galaksiju

Svijet anime je raznovrstan i kompleksan, zbog toga mnogima ulazak u ovaj neistraženi svijet se može učiniti intimidirajućim i stranim. Kako bi ovu 2023. godinu, učinili sebi mnogo interesantnijom i ljepšom, voditelji emisije Pipci hobotnice vam predstavljaju anime vodič, sa ciljem približavanja i pojednostavljivanja anime scene.

Anđeosko jaje (Angel’s Egg/Tenshi no Tamago) (1985) - Mamoru Oší (Mamoru Oshii)

Ukoliko sljedeći filmovi prijaju vašem filmskom nepcu, i ovaj film će vam se najvjerovatnije svidjeti, a među njima su: Donnie Darko (2001), Rekvijem za san (Requiem for a Dream) (2000), Uhoda (Stalker) (1979), Sveta Planina (The Holy Mountain) (1973) Duh Košnice (El Espiritu de la Colmena) (1973).

Deset godina prije kreairanja jednog od svojih najvećih anime ostvarenja, Duh u oklopu (Ghost in the Shell) Oší u saradnji sa velikanom japanske ilustracije i vizualne kreacije - Jośitaka Amanom, kreira jedno od najezoteričnijih djela anime žanra. Priča prati putovanje jedne djevojčice kroz veoma bizaran, napušten i čudan svijet, sve to, dok sa sobom nosi jedno veliko jaje. Film ne podliježe klasičnoj filmskoj narativnoj strukturi, već uz minimani dijalog, veoma interesantnim, ali i čudnim vizualima kao i muzičkom podlogom i zvukovima, zaokupira pažnju gledaoca. Anime je prepun veoma jake i ekspresivne simbolike koja utiče na njegova različita tumačenja iz uglova filosofije, teologije, spiritualnosti i dr.

Preporučljivo je da se film pogleda više puta, jer se svakim novim gledanjem može pronaći neki različiti ugao za interpretaciju ovog fantastičnog animea. Nažalost za anime sladokusce, ovaj film je doživio debakl što se tiče prijema kod generalne publike, te se s toga možemo samo nadati nekom ovakvom sličnom ostvarenju od strane Ośíja.

Priča o princezi Kaguji (The Tale of The Princess Kaguya/Kaguya-hime no Monogatari) (2013) - Isao Takahata

Ako vam se sviđaju neki od sljedećih filmova, postoji velika mogućnost da će vam se ovaj anime dopasti: Crvena kornjača (2016) (The Red Turttle), Panov lavirint (2006) (Pan’s Labyrinth)...

Takahata i famozni i naširoko prepoznati Studio Đibli (Studio Ghibli), vodeći se narodnom japanskom bajkom ‘’Priča o sjekaču bambusa’’ (Taketori Monogatari), nastalom krajem devetog vijeka, kreiraju jedno od najistaknutjih vizuelnih ostvarenja u svijetu animea. Priča prati mladu princezu sa Mjeseca koja je poslata na Zemlju i biva odgajana od strane muža i žene, sjekača bambusa, koji u želji da joj obezbijede život dostojan njene titule, ulaze u međusobne konflikte. Ono šta momentalno zaokupira pažnju gledalaca kod ovog filma je njegov način animacije i crtanja, to jeste da je film animiran u ručno crtanom stilu, sa digitalnom kolorizacijom koja je nadahnuta japanskom tradicionalnom crtačkom tehnikom crnim mastilom - sumie.

Za sve sladokusce japanske umjetnosti, ovaj film predstavlja pravo remek-djelo koje će vas zasigurno ostaviti bez daha, a nažalost cjelokupne anime zajednice, slična filmska dostignuća sa sličnim rangom animacije, teško da ćemo moći da pogledamo u narednom periodu.

U ovom kutku svijeta (In This Corner of The World/Kono Sekai no Katasumi ni) (2016) - Sunao Katabući (Sunao Katabuchi)

Ukoliko volite filmove: Kradljivica knjiga (2013) (The Book Thief), Pijanista (2002) (The Pianist), Groblje svitaca (1988) (Grave of The Fireflies) i ovo ostvarenje će vam se isto tako, zasigurno dopasti...

Katabući u saradnji sa jednom od trenutno najprestižnijih i najpopularnijih anime produkcijskih kuća - MAPPA, kreira nešto nesvakidašnje - anime u trajanju od 168 minuta, što je po svim standardima nečuveno i neprevaziđeno.

Radnja prati život djevojke u Hirošimi prije i tokom Drugog svjetskog rata i prikazuje višeslojne probleme odrastanja jedne žene u ratnom Japanu, njenu adaptaciju na tuđi dom, glad, strah, ljubav, porodicu. Emotivni rolerkoster koji na jedan realističan način zaokupira pažnju gledalaca, dok je i anime upotpunjen veoma visokim nivoom animacije koja će vas ostaviti bez daha. Dodatno, animacija i izbor kolorita, kao i pozadinska animacija u ovom filmskom ostvarenju su na mjestu, čineći ga jednim od većih anime ostvarenja 21. vijeka.

Katabući će izvrsnom karakterizacijom likova i izbora scena zasigurno svakom gledaocu ući pod kožu i izazvati rolerkoster emocija, čime ovaj film dokazuje zaslužen pomen na ovoj listi.

Perfektno plavo (1987) (Perfect Blue) - Satoši Kon (Satoshi Kon)

Za sve ljubitelje psiho/krimi/trilera ili nekog od ostvarenja među kojima su Početak (2010) (Inception), Zatvoreno ostrvo (2010) (Shutter Island), Memento (2000), ovaj film je siguran izbor.

Satoši Konov prvenac i film koji ga je najvjerovatnije katalputirao u svijet svjetske kinematografije. Motivi iz Konovih djela se često mogu susresti u poznatim holivudskim ostvarenjima, te su njegova djela često i najbliža senzbilitetu ljudi koji se tek upuštaju u svijet animea. Perfektno plavo (Perfect Blue) prati priču mlade djevojke - pop idola koja želi da postane glumica ne bi li poboljšala svoju karijeru. Kon priču dodatno upotpunjava svojim specifičnim načinom režije i koristeći se prepoznatom tehnikom montaže i režije - match-cut, koji ovom, ali i mnogim drugim njegovim filmovima, daje dodatan šmek i kompleksnost. Ono što ovaj film čini dodatno interesantnim jeste veoma neobična priča koja kombinuje elemente psiho-trilera i krimi žanra, ali u kontekstu života i razvoja japanskog pop idola.

Čudovište (Monster) (2004-2005) - Masajuki Kođima (Masayuki Kojima)

Ako ste fan filmova ili serija među kojima su ostvarenja Alfreda Hičkoka, zatim Sedam (1995) (Seven), Zodiak (2007) (Zodiac), Kad jaganjci utihnu (1991) (The Silence of the Lambs), i Zatvoreno ostrvo (2010) (Shutter Island), onda je ovo pravi izbor za vas.

Riječ je o anime seriji koja prati briljantnog japanskog neurohirurga, Kenza Tenmu, čiji život biva bačen u totalni haos zbog toga što je odlučio da spasi život pogrešnoj osobi. Zbog toga što je obavljao svoju doktorsku dužnost na etičan način, on biva upleten u zavjeru koja uključuje ubistva nevinih ljudi kao i političku intrigu.

Anime je vjerna adaptacija legendardnog mangake Naoki Urusava koji je čuven po svojim triler naslovima, dok mnogi smatraju da je upravo Monster njegov magnum opus. Anime je svojevremeno pohvalio dobitnik Pulicerove nagrade, Hunot Dias, koji je istakao da je Naoki Urusava jedan od najtalentovanijih autora današnjice. Svako ko je ima iskustvo sa Monster animom ili mangom bi se složio, da su u ovom djelu prožeti klasični Hičkokovi trikovi kojima autor vješto kreira saspens i tenziju u priči, dok je protagonista tipični hičkokovski junak po modelu sjever-sjeverozapad.

Za adaptaciju je za zadužen režiser Masajuki Kođima, koji je prethodno adaptirao još jednu Urusavinu mangu Master Kiton. Studio koji je zadužen za animaciju jeste čuveni Madhouse studio, koji je za vrijeme ove adaptacije uživao u svom zlatnom periodu.

Prvi korak (Hajime no Ippo) (2000-2002) - Satoši Nišimura (Satoshi Nishimura)

Ako ste fan filmova ili serja kao: generalno sportskih filmova, Roki (1976) (Rocky), Krid (2015) (Creed), Borac (2010) (The Fighter) ili Lijevi kroše (2015) (Southpaw) dopašće vam se i ostvarenje Prvi korak.

Priča prati običnog japanskog srednjoškolca, Makunoči Ipa, koji je izložen svakodnevnom vršnjačkom nasilju. Tokom jedne situacije kad je Ipo bio maltretiran, njega spasava japanska bokserska nada Mamoru Takamura. U želji da bude više kao Takamura, da bude nezavisan i pun samopozdanja, Ipo odlučuje da se posveti svijetu boksa i da u njemu pronađe svoju svrhu.

Za ovu adaptaciju je ponovo najzaslužniji već pomenuti studio Madhouse, koji je tada funkcionisao pod okriljem darovitog producenta Masaa Murajame. Originalna manga je objavljena 1989. godine i ona i dalje traje i jako je popularna. Do sada su proizvedene tri sezone ovog anima, ali je prva sezona od 75 epizoda definitivno najbolja. Ostale sezone, iako solidne, nijesu u potpunosti mogli da adaptiraju mangu usljed produkcijskih okolnosti, što je rezultiralo ogromnim rezovima u priči u ovoj adaptaciji.

Anime karkaterišu tenzični trenuci u okviru borbi kakve samo sportski animei mogu da dočaraju, pored toga što je animacija pomalo statična iskusna režija veterana Satoši Nišimure uspijeva da prevaziđe te okolnosti uz pomoć dobrog kadriranja scena i karikaturalne ekspresije dizajna. Anime, takođe, karakteriše pomalo vulgaran smisao za humor, koji mnoge gledaoce tjera na smijeh do suza.

Duh u oklopu: sindrom usamljenosti (2002) (Ghost in the Shell: Stand Alone Complex) - Kenđi Kamijama (Kenji Kamiyama)

Ovaj film najprije će se svidjeti fanovima filmova ili serja: Istrebljivač (1982) (Blade Runner) (1982), Terminator (1984), Matrix (1999), Stalna Meta (2011-2016) (Person of Interest) ili Robocop (1987).

Radnja ovog animea je locirana u univerzumu, gdje su totalne tjelesne transplantacije tijela u mašinu moguće. Takve tehnološke mogućnosti su dovele do povećanja ljudskih tjelesnih i kibernetičkih kapaciteta. Međutim, takva tehnologija takođe omogućava i zločincima nove mogućnosti za zloupotrebu tehnologije radi kriminala. Kako bi se država suočila sa tom novom vrstom kriminala, Japan je odlučio da osnuje Sekciju 9, policijsku jedinicu koja se bori protiv tog inovativnog i opasnog kriminala.

Riječ je o još jednoj adaptaciji mange, originalnu mangu je pisao Masamune Širou, a ona je objavljena 1989. godine. Međutim, najpoznatiji naslov povezan sa imenom Duh u oklopu je prvobitna adaptacija mange u formi filma koji je režirao Mamoru Oší 1995. godine. Anime serija Duh u oklopu: Sindrom usamljenosti, nije nastavak ovog filma, niti je dio univerzuma tog filma. Ova serija predstavlja jedinstvenu interpretaciju originalne mange od strane režisera Kenđi Kamijame, koji je iskoristio Ošijevu sajberpank atmosferu i upakovao je u formu policijske drame. Tako da ova serija predstavlja jedinstven proizvod, koji je kombinacija kontemplativnog karaktera filma, kao i klasične policijskog formata koje asociraju na serije poput Istražitelji iz Majamija ili Stalna meta.

Redline (2009) - Takeši Koike (Takeshi Koike)

Fanovima filmova ili serja: franšize Paklene ulice (2001-2023) (Fast and Furious), Divlja vožnja (2001) (Driven), Velike nevolje u maloj Kini (1986) (Big Trouble in Lil’ China), ili Totalni opoziv (1990) (Totall Recall), svidjeće se i ova priča.

Ovaj jedinstven anime film govori o ludoj intergalaktičkoj trci koja se zove Redline i koja se svakih pet godina dešava na nekoj novoj planeti. U ovoj trci ne postoje pravila, kogod da pređe preko zadnje linije je pobjednik. Film je fokusiran na glavnog karaktera Sweet JP-a, koji se vožnji skoro u potpunosti oslanja na sopstvene tehničke sposobnosti, a ne na tehnološku prednost. Pored opasnosti same trke, rizik za JP-a je i sama planeta po sebi, jer se na njoj nalazi bizarna vanzemaljska tehnologija.

Redline je vizuelna ekstravagancija koja je rezultat sedmogodišnjeg rada talentovanog animatora Takeši Koikea. Anime se sastoji od 100.000 ručno crtanih frejmova, produkcijski proces ovog filma se toliko odužio da je skoro doveo do bankrota čuvenog studia Madhouse. Tokom gledanja filma napor animatora je jasan pa čak i laiku, nevjerovatno izražena fizikalnost karaktera, nedostakatak CGI animacije, kao i bombastične vizuelne scene ukazuju na nenormalni talenat koji je radio na ostvarenju ovog psihadeličnog akcionog ostvarenja.

( Matija Miljanić, Danilo Burzanović )