Opština Kolašin spasava mostove od propadanja

Opština Kolašin rekonstruisaće most knjaza Danila na Mrtvici i Kaluđerski most kod manastira Morače.

Za radove na saniranju ta dva objekta, koja su pod zaštitom države kao kulturno-istorijska dobra, kako je saopšteno iz lokalne uprave, biće izdvojeno 25.000, odnosno 10. 000 eura

Novac za treću fazu sprovođenje konzervatorskih mjera na mostu Knjaza Danila na Mrtvici Opština Kolašin obezbijedila je apliciranjem na konkursu Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2022. Ministarstva kulture i medija. Ugovor s Ministarstvom potpisala je, početkom decembra minule godine, tadašnja predsjednica Opštine Marta Šćepanović, čime je obezbijeđeno 25.000 eura za nastavak konzervatorskih mjera.

”Opština će nastaviti sprovođenje treće faze konzervatorskih mjera na mostu Knjaza Danila na rijeci Mrtvici. Most iz 1858. godine saniran je nekoliko puta u proteklom periodu. Centar za konzervaciju i arheologiju posljednji put radio je na mostu 2020. godine. Nakon tih radova došlo je do devastacije, te je Opština potpisala ugovor o saradnji sa Centrom kako bi se obavile neophodne konzervatorske mjere i spriječila dalja devastacija”, saopštili su iz lokalne uprave.

Most na Mrtvici podigao je knjaz Danilo u spomen na svoju majku, a neimarima je, navodno, “dao zadatak da most ne naruši ambijent prirode”. Na samom je ulazu u kanjon Međurječje i pod zaštitom je države.

Iz budžeta Opštine biće ove godine, kako piše u Programu uređenja prostora, biti izdvojeno i 10.000 eura za izradu konzervatorskog i glavnog projekta za rekonstrukciju Kaluđerovog mosta u Manastiru Morača.

Most pod Svetigorom je upisan u Registar zaštićenih kulturno-istorijskih spomenika SO Kolašin 15. jula 1986. godine. Dužine je 46, a širine 2,9 metara. Ima četiri luka i pripada tipu svođenih mostova. Dva veća luka imaju otvor od 11, a dva manja 5,5 metara. Most ima niveletu sa dvosmjernim padom.

”Zidan je od lijepo i pravilno klesanih kamenih blokova vezanih krečnim malterom. Nijesu poznati majstori koji su ga sagradili. Sada je prilično oštećen, dva luka su srušena, na ulazu na most, od vodopada. Taj dio je premošćen drvenim gredama patosnicama i ograđen drvenom ogradom duž čitavog mosta, jer je i parapetna ograda prilično oštećena”, napisala je dugogodišnja kustoskinja Zavičajnog muzeja Draginja Kujović u jednoj od publikacija o kulturnom nasljeđu Kolašina.

Na prostoru Donje Morače postoje tri mosta koja se u narodu nazivaju Kaluđerov most. U dokumentima iz vremena knjaževine i kraljevine Crne Gore, samo je most pod Svetigorom, ili most Arhimandrita Dimitrija Radojevića, čiju rekonstrukciju Opština planira nosio taj naziv. Ostala dva mosta, prema riječima Branislava Jeknića, podigao je arhimandrit Mihailo Dožić. Prvi, 1900. godine na rijeci Morači, na mjestu zvanom Grlo, a drugi 1903. godine na rijeci Sjevernici.

Pored konzervatorskih mjera za most knjaza Danila i projekata za Kaluđerov most, kolašinska lokalna uprava će nastaviti sanaciju i sprovođenje konzervatorskih mjera na objektu memorijalne baštine Partizansko groblje Breza.

To je, kako objašnjavaju iz lokalne uprave, druga faza radova nakon koje će “stanje tog kulturnog dobra biti unaprijeđeno i u potpunosti dostupno javnosti”. Oko 13.000 eura za te poslove obezbijeđeno je, takođe, kroz konkurs Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2022. Ministarstva kulture i medija.

( Dragana Šćepanović )