Koliko vrijedi 30.000 stabala: Popisali zelenilo, račun sveli nisu
Tokom dvije faze izrade Katastra zelenih površina u Podgorici evidentirano zelenilo na oko 1.200 hektara. “Zeleni kapital” prve faze vrijedan oko 16 miliona, u drugoj, kako su rekli iz Glavnog grada, time se nisu bavili
Skoro 30 hiljada stabala upisano je tokom dvije faze izrade Katastra zelenih površina Glavnog grada, ali još nije evidentirano zelenilo Spomenika prirode - park-šuma Gorica, kao ni zelenilo sa Ljubovića. Iz Glavnog grada kazali su da je vrijednost drveća popisanog u prvoj fazi oko 16 miliona eura, a da za drugu fazu koja je završena krajem decembra prošle godine, taj podatak nemaju.
Katastar zelenih površina dostupan je na adresi kzp.podgorica.me. U toj veb bazi, na mapi grada, zainteresovani se lako mogu informisati o zelenilu u Podgorici - zelenilo je prikazano grafičkim simbolima, a korisnik klikom na svaki od njih dobija podatke kao što su latinski naziv biljne vrste, narodni naziv, da li je u pitanju listopadno drvo, četinar, koja je visina stabla, u kakvom je zatečenom stanju, koja je procijenjena, ali i očekivana starost, kao i kolika je vrijednost u novcu... Uz svaku biljnu vrstu priložena je i fotografija.
”Katastar zelenih površina predstavlja jedan od najznačajnijih mehanizama kvalitetnog upravljanja zelenim površinama, koje posebno važnu ulogu imaju u urbanim sredinama, izloženim brojnim pritiscima koji su rezultat savremenog načina života”, saopštili su iz Glavnog grada.
Katastrom, u smislu unošenja izmjena, uvrštavanja podataka o promjenama na zelenim površinama, uklonjenim sadnicama, novim zasađenim sadnicama i slično, upravlja gradsko preduzeće “Zelenilo”.
Prva faza Katastra zelenih površina završena je krajem 2020. godine. Tada su iz Glavnog grada kazali da je na površini koja je obuhvaćena prvom fazom evidentirano 11.000 stabala, a ukupan “zeleni kapital”, koji se ogleda u vrijednosti pojedinačnih stabala drveća iznosi nešto više od 16 miliona eura.
”U pitanju je procjena koja se odnosi samo na drveće, a koja ne obuhvata zelene površine, žbunje, mobilijar i rekreativne površine”, rekli su tada iz Glavnog grada.
Druga faza završena je krajem decembra 2022. Tokom te faze, kako je saopšteno, “prikupljeni su i unijeti u aplikaciju izrađenu u okviru I faze Katastra, podaci o drveću, žbunju, elementima rekreativnih površina i urbanom mobilijaru”.
Prvom fazom Katastra, kako su rekli “Vijestima”, obuhvaćena je površina od oko 400, dok druga faza obuhvata površinu od oko 800 hektara.
”Napominjemo da je odnos zelenih površina koje održava gradsko preduzeće Zelenilo d.o.o. (a koje su predmet Katastra) i ostalih površina, različit u zahvatima I i II faze u smislu da je u zahvatu prve faze procenat zelenih površina koje održava Zelenilo značajno visočiji u odnosu na ostale površine, dok je u zahvatu druge faze visočiji procenat ostalih površina u odnosu na zelene površine koje održava Zelenilo”, rekli su iz Glavnog grada.
Na pitanje koliko je stabala evidentirano tokom druge faze i koja je njihova procijenjena vrijednost, rekli su da je evidentirano približno 13.000 stabala, a da “procjena njihove finansijske vrijednosti, ukoliko se na istu odnosi pitanje, nije bila predmet Katastra”.
Granica obuhvata prve faze Katastra kreće od mosta Union Bridge, sredinom rijeke Morače do Mosta Vaka Đurovića (Vezirovog mosta), odakle ide Ulicom Vaka Đurovića, skrećući pored Gimnazije “Slobodan Škerović”, Njegoševom ulicom do Bulevara Ivana Crnojevića, prateći Bulevar Ivana Crnojevića do spajanja sa magistralnim putem M80.
Sa magistralnog puta M80 skreće sredinom korita Ribnice do mosta na Ribnici sa Ulicom Španskih boraca, odakle se Ulicom Braće Ribar i Ulicom Marka Mašanovića povezuje sa Bulevarom Pera Ćetkovića i dalje Bulevarom Veljka Vlahovića, do spajanja sa Magistralnim putem M18.
Zatim se spaja sa krajem Bulevara Josipa Sladea i ponovo izlazi na Magistralni put M80 prateći put do spajanja sa željeznicom. Kreće se sredinom željeznice do spajanja sa Bulevarom Save Kovačevića i dalje Bulevarom Srđana Aleksića izlazi na most Union Bridge.
Druga faza obuhvatila je Blok V, Blok VI, dio grada preko Morače, Blokovsko zelenilo naselja Zabjelo, Dječiji park, Park Petrovića, Park Đorđa Balaševića, Prešernov park, Podgorički park, Centralni park Pobrežje, Parkovi na Zabjelu (27. marta, Jerevanska, Mikro park-park energije, Park u Ulici Ilije Plamenca, Park u Ulici princeze Ksenije, Bulevar Svetog Petra Cetinjskog, te bulevare Mihaila Lalića, Knjaza Danila Petrovića, Džordža Vašingtona, Bulevar revolucije, Bulevar bratstva i jedinstva, Ibrahima Dreševića, ulice 4. jula, 27. marta, Vojislavljevića, Jerevansku ulicu, Ulicu vojvode Ilije Plamenca, te Ulicu Jovana Tomaševića.
U Katastar još nisu unijeti podaci o zelenilu u graničnom dijelu prema Gorici, koja je proglašena spomenikom prirode, ali ni podaci o zelenilu na samom brdu. Nisu evidentirani ni podaci sa Ljubovića.
Evidentirano je drveće i drugo zelenilo u park šumi Tološi, pa se iz evidencije može saznati da tridesetogodišnji alepski bor koji je u dobrom stanju vrijedi oko 2.000 eura, da košćela stara između 10 i 30 godina, koja je u vrlo dobrom stanju, vrijedi oko 1.400...
Procijenjena vrijednost čempresa na Bulevaru Ivana Crnojevića koji su stariji od 30 godina i u dobrom su do u vrlo dobrom stanju je oko 1.800, pa i preko 3.500 eura. Na Bulevaru su evidentirani i primjerci koji su poluosušeni, sa nekrozom kore, i takvi čempresi procjenjuju se na oko 300 eura. Vijek trajanja čempresa, kako se navodi u Katastru, je 300 godina.
Najstariji platan u gradu vrijedan 3.380 eura
Najstariji platan u Podgorici, koji se nalazi u Ulici Novaka Miloševa, prema podacima iz katastra, vrijedi 3.380 eura.
Platan je, kako su ranije rekli iz Glavnog grada, posađen 1812. godine, a posljednje utvrđivanje starosti urađeno je 2019.
U Katastru zelenih površina navedeno je da je platan u odličnom stanju, da ima visinu stabla 22, a debla šest metara, ima prsni prečnik od 128 centimetara, dok je širina krošnje platana 13 metara. Nisu evidentirane bilo kakve promjene na stablu.
Navodi se i da je procijenjeni vijek trajanja platana 150 godina.
Ranije su iz Glavnog grada najavili da će, u okviru projekta Mikro 020, u neposrednjoj okolini platana biti formiran kutak za kratak odmor, sa pripadajućim urbanim mobilijarom i novom rasvjetom.
”Jedna od ideja je da ovaj projekat istovremeno bude i inicijativa za proglašenje platana spomenikom prirode, odnosno hortikulturnim objektom”, kazali su krajem 2021. iz Glavnog grada.
( Damira Kalač )