Do posla samo uz amin DPS-a
Izviđaj koji je u SDT-u vođen protiv bivšeg predsjednika Opštine Tivat Siniše Kusovca pokazao kako je funkcionisalo partijsko zapošljavanje u Opštini pod upravom DPS-a
Da se zaposli u Opštini Tivat i njenim organima za vrijeme dok je na njenom čelu bio bivši predsjednik Opštine Siniša Kusovac, a gradom vladala koalicija DPS-SD-HGI, šansu nije imao bilo ko koga za to nisu preporučili lokalni DPS funkcioneri. Uz to, da bi se partijski simpatizeri i članovi DPS-a uhljebljavali u lokalnoj upravi, postupalo se protivno zakonu jer su se sklapali ugovori o privremenim i povremenim poslovima koji su se kasnije transformisali u ugovore o radu na neodređeno, na fiktivnim javnim oglasima, za koje se u suštini unaprijed znalo za koga su raspisani.
To proizilazi iz izjava svjedoka, listom bivših funcionera i rukovodilaca Opštine iz redova DPS-a i SD-a, koji su u svojstvu svjedoka saslušavani u Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT) povodom krivične prijave koju je zbog nezakonitih zapošljavanja u Opštini protiv bivšeg gradonačelnika Kusovca u avgustu 2020. podnio Goran Božović, nosilac izborne liste “Goran Božović-časno i odgovorno za bolji Tivat”, koja je nastupila na lokalnim izborima 30. avgusta 2020.
Nakon izviđaja, specijalna tužiteljka Zorica Milanović odbacila je Božovićevu prijavu protiv Kusovca za zloupotrebu službenog položaja, i prijave za moguća počinjena krivična djela nesavjesnog rada u službi, odnosno povrede ravnopravnosti pri zapošljavanju na dalji postupak proslijedila Osnovnom državnom tužilaštvu u Kotoru.
Prema navodima prijave, Kusovac je od 11. jula 2018. godine, od kada je dobio ovlašćenje da obavlja funkciju predsjednika Opštine, odnosno od 9. septembra 2018. godine kada je izabran za predsjednika, do 11. maja 2020. potpisao ukupno 209 “nezakonitih akata o zapošljavanju na poslovima iz redovne djelatnosti organa i službi Opštine Tivat, zaključujući nezakonite ugovore o privremenim i povremenim poslovima i ugovore o djelu, sa 55 različitih lica, uz mnoštvo aneksa istih ugovora”.
”Kusovac je masovno i nezakonito zapošljavao lica po sopstvenom nahođenju, njemu podobna, po partijskoj liniji (DPS-SD-HGI lokalne koalicije, ali dominantno za DPS) bez javnog oglašavanja, bez ikakve provjere, samovoljno određujući visinu zarade/naknade za obavljanje posla. Na navedeni način Kusovac je s umišljajem, potpuno svjesno ignorisao Zakon o lokalnoj samoupravi, Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru i ostala podzakonska akta kojima je regulisan zakonit način zasnivanja radnog odnosa i određivanja visine zarade u upravi”, naveo je Božović.
Kusovac negira optužbe, tvrdi da je samo potpisivao
Kusovac je negirao da je nezakonito zapošljavao, tvrdeći da su mu se tokom obavljanja te funkcije “rukovodioci sekretarijata, službi i direkcija obraćali zahtjevima da im je potrebno angažovanje službenika radi obavljanja djelatnosti iz njihovih nadležnosti i da su mu rukovodioci navodili da je potreba za radnim angažovanjem lica turistička sezona, pandemija koronavirusa, opasnost od požara”. Istakao je da su rukovodioci službi i sekretarijata “vršili obradu podataka, a kod njega kao predsjednika Opštine je dolazio samo već pripremljeni ugovor na potpis”, te da “nikoga lično nije primio u radni odnos, niti da ljude koji su radno angažovani poznaje”.
Priznao je da neka od radnih mjesta na kojima su ti ljudi zapošljavani tada nisu bila sistematizovana i apostrofirao tadašnje rukovoditeljke u Opštini Jadranku Joksimović (DPS) i Natašu Lutovac Kruta (DPS) kao osobe koje su ga “obavještavale ako je postojala potreba da se nastavi sa radnim angažovanjem lica koje je bilo angažovano po osnovu ugovora o privremenim i povremenim poslovima”. U sličnm kontekstu naveo je i tadašnjeg načelnika Komunalne policije Novaka Lekovića (DPS).
Potvrdio je da je zapošljavao ljude u Opštini po ugovorima o privremenim i povremenim poslovima bez traženja saglasnosti Vlade, da su neki po takvim ugovorima pojedinci radli i do dvije godine, nakon čega bi ih primao u stalni radni odnos preko raspisanog javnog oglasa i u međuvremenu izmijenjene sistematizacije.
Takve njegove navode potvrdili su i svi saslušani svjedoci, bivši DPS opštinski rukovodioci Rajka Jovićević, Jadranka Joksimović, Nataša Lutovac Kruta, Novak Leković, Zoran Barbić, Jovica Stojković, Petar Vujović, Marko Petričevič, Tatjana Jelić, Darka Ognjanović, Rita Mitrović, Milena Ćipranić i Tamara Furtula.
Inženjerka pomorstva u Sekretarijatu za imovinu
Da su ti javni oglasi međutim, bili samo farsa na kojoj niko od prijavljenih građana nije mogao proći pored već po ugovorima o privremenim i povremenim poslovima angažovanog simpatizera ili člana vladajućih partija za koga je oglas bio projektovan, pokazuje i primjer diplomirane inženjerke u pomorstvu Maje Sobolev (DPS). Ona je prema svjedočenju Rite Mitrović, tadašnje rukovoditeljke Sekretarijata za imovinu, u tom sekretarijatu radno angažovana u februaru 2020. po osnovu ugovora o privremenim i povremenim poslovima. Mitrović je pred SDT kazala da je Sobolev zatekla na tom mjestu kada je preuzela Sekretarijat i da joj je bilo “iznenađenje da se lice sa takvom strukom angažuje u Sekretarijatu za imovinu”.
”Takođe se sjeća da je Sobolev radila par mjeseci i to određene administrativne poslove jer joj bez obzira na definiciju u ugovoru koji je potpisala, nije mogla povjeriti pravne poslove a sve zbog spreme koju je Sobolev posjedovala”, navodi se u zapisniku SDT-a.
Neposredno nakon što je DPS izgubio lokalne izbore 30. avgusta 2020. Kusovac je počeo da u narednih mjesec i po, dok ga nova skupštinska većina triju građanskih listi NP-BF-GB nije smijenila sa mjesta gradonačelnika, da u Opštini intenzivno zapošljava za stalno simpatizere i članove DPS-a. Tako je u septembru 2020. bio raspisan i javni oglas za zapošljavanje na mjestu samostalni savjetnik II u Sekretarijatu za imovinu, a jedan od uslova za prijavljivanje je bio da kandidat ima završen fakultet društvenog smjera. Prema svjedočenju Rite Mitrović, na taj oglas su se javili Maja Sobolev koja je do tada radila po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima i još jedno lice koje je imalo završen Pravni fakultet.
”Svjedok je smatrala da zbog prirode posla koji obavlja Sekretarijat za imovinu, to mora biti isključivo Pravni ili Ekonomski fakultet, ali kolege iz ljudskih resursa koji su odlučivali, da li je potpuna i uredna dokumentacija lica koja su se prijavila na javni oglas, su donijele odluku da je dokumentacija Maje Sobolev potpuna i ona je primljena na taj javni glas”, piše u zapisniku o saslušanju Rite Mitrović koja je istakla i da “po njenom mišljenju Maja Sobolev nije lice koje može da obavlja poslove iz djelokruga rada Sekretarijata za imovinu”.
Sobolev je malo kasnije otpuštena od nove lokalne vlasti kao tehnološki višak, zajedno sa još nekoliko desetina radnika koje je u Opštini bespotrebno nagomilao Kusovac.
Sobolev je svjedočeći pred SDT-om kazala da je “prije zaključivanja ugovora o privremenim o povremenim poslovima za potrebe rada u Sekretarijatu za imovinu nije prethodila bilo kakva formalna procedura, samo se sjeća da je taj ugovor potpisala u kancelariji kod Rite Mitrović”. Istakla je da je završila Pomorski fakultet u Kotoru i stekla zvanje diplomirane inženjerke vodnog saobraćaja i da se kasnije “po osnovu ovog zvanja javila na javni oglas za isto radno mjesto na kojem je izabrana i zasnovala radni odnos na neodređeno vrijeme”.
Svi sada već bivši opštinski sekretari i rukovodioci službi iz redova DPS-a, sa izuzetkom sekretarke za društvene djelatnosti Dubravke Nikčević, u čijem resoru nije bilo takvih slučajeva, koji su saslušani kao svjedoci u postupku protiv Kusovca pred SDT-om, ponovili su istu priču: da je u organima kojima su rukovodili navodno bilo nedovoljno izvršilaca, da im je obim posla bio povećan, te da su po pravilu usmeno tražili od Kusovca da im odobri angažovanje dodatne radne snage po ugovorima o privremenim i povremenim poslovima koji su kasnije pretvarani u zaposlenja na neodređeno vrijeme. U većini slučajeva, upravo su ti rukovodioci bili ti koji su “na osnovu njihove stručnosti” predlagali kandidate sa kojima će se sklopiti ovi ugovori, ili im je u manjem broju slučajeva sam Kusovac određivao koga će angažovati, dok je u jednom slučaju to, navodno, uradio potpredsjednik Opštine Dejan Maslovar (SD).
Rukovoditeljka Sektora za ljudske resurse Nataša Lutovac Kruta (DPS) pred SDT je kazala da je i sama svojevremeno na isti način zasnovala radni odnos u lokalnoj upravi kojom je tada rukovodio gradonačelnik Ivan Novosel (DPS). Tvrdi i da je Kusovcu kada ju je on pozivao i davao naloge da sačini ugovore o privremenim i povremenim poslovima za neko lice ili da ih produžava aneksima, “saopštavala da to nije forma za zaključenje ugovora shodno Zakonu o državnim službenicima i namještenicima i Zakonu u lokalnoj samoupravi” i da je to govorila i svim ostalim rukovodiocima službi i sekretarijata koji su isto od nje tražili. Kazala je i da je procedura prilikom zapošljavanja za stalno na osnovu javnih oglasa sprovođena po zakonu i rang-liste zakonito utvrđivane, ali da su kandidati koji su dobijai posao birani “na osnovu diskrecionih ovlašćenja starješine organizacione jedinice koja je pokrenula taj postupak”.
Inspekcija utvrdila nezakonitosti
Da je takva forma zapošljavanja u Opštini za vrijeme Kusovčevog mandata bila nezakonita, potvrdio je i nalaz Upravne inspekcije od 20. januara 2021. koji je takođe razmatran u izviđaju pred SDT-om. Glavna upravna inspektorka Jelena Pajković i upravna inspektorka Jovana Nišavić konstatovale su da je sklapanje ugovora o privremenim i povremenim poslovima za obavljanje poslova iz djelokruga službi Opštine bilo nezakonito i da su ta radna mjesta popunjavana protivno Zakonu o državnim službenicima i namještenicima. Velikih manjkavosti bilo je, prema nalazu inspekcije, i prilikom sklapanja ugovora o djelu. Stoga je Upravna inspekcija rukovodstvu Opštine ukazala da moraju poštovati zakonsku proceduru, a rukovoditeljki Službe za unutrašnju revizuju Opštine Jeli Mrdak (DPS), koja se inače nije bavila ovim pitanjem tokom trajanja Kusovčevog mandata, ukazano je “da kroz svoje sistemske revizije predvidi adekvatan nadzor i kontrolu nad sprovođenjem zaključenih ugovora.”
( Siniša Luković )