Naši studenti dobro znaju krvotok filma
Program “FDU u Crnogorskoj kinoteci” počinje sjutra i donosi oko 30 studentskih filmova čime se javnosti pruža uvid u tokove domaće kinematografije, o čemu govore Nikola Vukčević, Edin Jašarović i Dušan Kasalica
Pažljivo odabrana selekcija kratkih studentskih filmova Fakulteta dramskih umjetnosti (FDU) na Cetinju pružiće javnosti uvid u kretanje savremene crnogorske filmske scene manifestacijom “FDU u Crnogorskoj kinoteci”, koja počinje sjutra veče i nastavlja se narednih sedmica kroz zamišljenih pet cjelina.
Najavljujući program na jučerašnjoj konferenciji za medije, dekan FDU Edin Jašarović, istakao je da revija odabranih ostvarenja predstavlja reper rada, kako studenata tako i ove jedinice Univerziteta Crne Gore.
”Selekcija emancipuje jednu vrstu posebnog senzibiliteta, svi filmovi su istraživačkog karaktera, eksperimentalni i baš zbog toga što su slobodni u izrazu, idejama i formatima, onda su i specifični i drugačiji. Sa ovih pet sedmica punog programa u sklopu kojeg ćemo imati i razgovore sa autorima, nadam se da ćemo donekle približiti ideju o tome koliko je film važan za filmsku, medijsku pismenost i doprinijeće sagledavanju onoga što je savremeni filmski izraz u CG”, kazao je Jašarović.
Redovni profesor dr Nikola Vukčević istakao je da više od 30 studentskih filmova odabranih za ovu priliku predstavlja reprezentativnu trećinu onoga što je proizvedeno tokom prethodnih 15-ak godina.
”Jedna od maksima FDU svuda u regionu je ‘Ne pričaj, radi’, a ovo je prava prilika da vam ne pričamo koliko su ti filmovi sjajni, a procesi zanimljivi, već da to pokažemo. Dodatno, za ovih pet petaka smo promiješali generacije, imamo filmove iz 2009. pa dalje, a svakog petka tih pet, šest filmova predstavlja svojevrsnu sliku nekoliko naših generacija, prvenstveno sa studijskog programa Režija, nakon toga Film i mediji”, kazao je on.
Na pitanje “Vijesti” šta karakteriše savremenu crnogorsku filmsku scenu i rukopise autora mlađe generacije, kakve poetike, izrazi, motivi dominiraju, docent i profesor na FDU, producent i reditelj Dušan Kasalica podsjetio je da domaću kinematografiju, pored etabliranih reditelja, sve više čine mladi ljudi koji se mahom ostvaruju u kratkim filmovima, dokumentarnim, a onda i igranim, dugometražnim.
”Ne mogu tematski pronaći i definisati okvir tema tih filmova jer je naša kinematografija u tematskom i estetskom smislu prilično raznovrsna. Autori se kreću između onoga što bi mogli da okarakterišemo kao komercijalni, bioskopski ili žanrovski film do onoga što pripada niši arthouse filma. U tom kontekstu su i teme koje se obrađuju, a ono što mogu da istaknem kao zajedničku nit jeste da je gotovo pa svima tendencija da neke lokalne teme iskomuniciraju sa širom publikom i učine ih univerzalnim, kako se popularno kaže”, kazao je Kasalica “Vijestima”.
Jašarović i Vukčević ističu da je raznovrsnost i različitost ono što se ističe u rukopisu autora mlađe generacija, te da je nemoguće generalno govoriti o tome, ali izdvajaju znanje kao faktor uspjeha.
”Ako postoji nešto što generalno karakteriše savremenu filmsku crnogorsku scenu to je osjećaj studenata da oni dobro znaju krvotok filma. Oni se kroz rad upoznaju sa svim elementima scenarija, produkcije, postprodukcije i kako jedni drugima pomažu”, priča Vukčević.
On ističe i da savremenu crnogorsku filmsku scenu zapravo najvećim dijelom čini kinematografija koja dolazi sa FDU, što ih sve čini ponosnim jer govori o trudu i posvećenosti, ali i rezultatima koji svjedoče postojanju filmske škole u Crnoj Gori.
”Šta sve nju karakteriše, mislim da mi ne bismo mogli o tome da govorimo, jer to treba da ustanove gledaoci i kolege. Mi smo ljudi iznutra i nijesam siguran da je naše osjećanje na tu temu pravo. Filmovi naših studenata prikazuju se na većinski profesionalnim festivalima za koje su se pravili filmovi sa ozbiljnim budžetima svih osim naših studenata. To je jedna lijepa slika početaka naših studenata. Njihovi današnji rezultati su relevantni i oni su nešto što govori da smo svi skupa na pravom putu”, poručio je Vukčević.
S obzirom na to, Jašarović upravo kaže da ovim aktivnostima teže da približe rad studenata, škole, kolega crnogorskoj javnosti.
”Student kod nas snimi oko sedam filmova ili vježbi, uz asistenturu. Oni imaju obavezu ne samo da rade na svojim filmovima, već i da budu asistenti režije svojim kolegama sa klase. To je značajan broj dana na setu, kroz rad”, ističe Jašarović, a Vukčević podsjeća na jedan specifičan, noviji termin koji opisuje praksu i znanje studenata FDU koji kasnije kreiraju našu filmsku scenu.
”Postoji izraz koji je danas prisutan i zove se filmmaking, a koji ja dugo vremena niijesam podržavao i volio. To mi je djelovalo niže od režije, scenarija, produkcije, ali sad mislim da savremeni svijet ide u tom pravcu. Filmmaking je zapravo nešto što sublimira sve naše aktivnosti, a način rada na filmu u Evropi tokom posljednjih 15 godina reprezentuje se kroz taj pojam. Čini mi zadovoljstvo i to što su reforme unutar FDU dovele do toga da kroz studentske programe i modele i mi počinjemo sa tim filmmakingom na prve dvije godine studija, da bi se nakon toga studenti diferencirali, kako poetikama tako i zanatom”, kaže Vukčević.
Govoreći na jučerašnjoj konferenciji za medije, docent Dušan Kasalica ističe da kratki filmovi sve više postaju zanimljiva forma, zasebna u odnosu na ono što je pripremni rad za dugometražne filmove.
”Iako je kinematografija postala poprilično raznovrsna i raznorodna, sve više se filmovi domaćih autora finansiraju iz značajnih međunarodnih fondova i tako se poprima jedna potpuno drugačija dinamika rada na filmovima što je u skladu sa onim što predstavlja evropska kinematografija”, kaže Kasalica.
Program u Crnogorskoj kinoteci počinje sjutra u 20 časova kada će redom biti prikazani filmovi: “Žeđ” Nikole Vučinića, “Junak iz parka” Nemanje Lakića, “Pauza” Matije Jovanovića, “Pismo ili glava” Dušana Vojinovića, “Intro” Ivana Salatića i “Umir krvi” Senada Šahmanovića. Ovim povodom biće prikazana ostvarenja čiji autori pripadaju različitim generacijama studenata režije, pa će posjetioci moći da pogledaju i rana djela danas istaknutih reditelja koji čine savremenu kinematografsku scenu u Crnoj Gori.
Jašarović je napomenuo i da je okvir nastanka tih filmova sinergija, ali i podrška Ministarstva kulture tokom prvih godina, a onda i finansijska pomoć Filmskog centra Crne Gore.
Sve bogatiji program Crnogorske kinoteke
Direktor Crnogorske kinoteke Goran Bjelanović najavio je obogaćivanje programa te institucije u narednom periodu, što započinje ovom revijom, a već 18. marta se nastavlja novom manifestacijom “Filmska groznica subotnje večeri”. Pored toga, najavio je i program posvećen savremenoj crnogorskoj kinematografiji, od Živka Nikolića do danas, kao i brojne prateće aktivnosti, poput tematskih radionica, predavanja, izložbi, sve sa ciljem da oživi i učini vidljivijim rad Kinoteke.
Kad je u pitanju revija studentskih filmova, istakao je da želi da pruži podršku mladim autorima.
”Ideja ove prezentacije je kako da učinimo vidljivim rad FDU, tako i da pružimo satisfakciju mladim ljudima koji nisu filmove radili da bi čamili u laptopovima, već da im pružimo priliku da svoja djela vide na velikom platnu i da predstave publici što će reći da svoju dušu utkanu u svaki kadar, svaki frejm, na glavnom, velikom platnu ponude publici”, kazao je na konferenciji za medije.
( Jelena Kontić )