Od Šavnika svi digli ruke

Kada do kraja mjeseca budu verifikovani mandati odbornicima i izaberu se predsjednici opština u Podgorici, Pljevljima i Plavu, Opština Šavnik će nakon pola godine ostati jedina koja nakon lokalnih izbora 23. oktobra prošle godine još nije promijenila vlast.

Za to međutim niko u državi nije nadležan, niti po informacijama “Vijesti” išta preduzima. Ažurno je jedino tužilaštvo, po čijim optužnicama su počela suđenja u Osnovnom sudu u Žabljaku za ometanje izbornog procesa.

Izbori u Šavniku počeli su 23. oktobra, kad i u 13 opština, ali nijesu okončani, jer članovi biračkih odbora iz koalicije “Za budućnost Šavnika” dijelu novoupisanih birača, za koje tvrde da su prepisani da bi podržali vladajući DPS, nijesu dozvoljavali da glasaju.

Na dva birališta, u zgradi Skupštine opštine i selu Kruševice, gdje pravo glasa ima 541 birač, glasalo se u devet navrata, posljednji put 18. decembra, nakon čega tamošnja Opštinska izborna komisija ne može da se dogovori o tome da ih ponovi.

Državna izborna komisija (DIK) je sedmicama nalagala OIK-u da donese odluku o ponavljanju izbora, ali u lokalnom organu za to nema većine, pošto su članovi iz reda opozicije uzdržani. Zasad nema naznaka da će izbori na dva birališta u Šavniku biti ponovljeni.

Prema dosadašnjim rezultatima izbora, opozicione koalicije imaju 121 glas više u odnosu na vladajući savez DPS-a i Socijaldemokrata (SD). Vlast u Šavniku još vrše odbornici starog saziva i predsjednik Opštine Jugoslav Jakić (DPS).

Nova lokalna vlast u Pljevljima, Podgorici i Plavu kasni jer se čekao ishod ustavnih žalbi, pa je konstitutivna sjednica novog saziva lokalnog parlamenta u Plavu 10. aprila, u Podgorici 12. aprila i u Pljevljima 19. aprila.

Ministarstvo javne uprave (MJU) ponovo se oglasilo nenadležnim za Šavnik, navodeći da bi se svako drugo postupanje MJU u kontekstu izbornog procesa smatralo prekoračenjem nadležnosti utvrđene Ustavom i zakonom.

”Sve do proglašenja konačnih rezultata izbora u opštini Šavnik, Ministarstvo prati primjenu Zakona o lokalnoj samoupravi u cilju obezbjeđenja redovnog funkcionisanja opštine, odnosno redovnog održavanja sjednica skupština opština”, odgovoreno je iz MJU. “Vijesti” su pitale da li je regularno da nakon isticanja zakonskog roka od četiri godine i dalje vlada ista vlast u Šavniku, a da MJU ništa ne preduzima i da li je to u skladu sa zakonom, s obzirom da to nije samo pitanje izbornog procesa nego funkcionisanja lokalne samouprave.

Iz MJU, kojim rukovodi Maraš Dukaj, su objasnili da je okvir nadležnosti tog Ministarstva jasno utvrđen Zakonom o lokalnoj samoupravi, shodno kojem Ministarstvo javne uprave prati primjenu Zakona o lokalnoj samoupravi u smislu konstituisanja organa lokalne samouprave, tek nakon objavljivanja konačnih rezultata izbora.

Šta će preduzeti povodom razrješenja situacije u Šavniku, “Vijestima” juče nije odgovoreno iz kabineta premijera u tehničkom mandatu Dritana Abazovića.

Izvršna direktorica Centra za građanske slobode (CEGAS), Marija Popović Kalezić, je ocijenila da se dok ne dođe do zakonske izmjene, Šavnik može očekivati u kontinuitetu.

”Reforma izbornog zakonodavstva mora biti što ranije, i momenat da svi lokalni izbori budu u jednom danu, su jedno od ključnih rješenja. Uvijek se možemo nadati izbornom turizmu, dok god imamo ovakva zakonska rješenja, a onda i očekivati osporavanja prava glasa onih koji se legitimno nalaze na spisku birača. Pravni haos i zloupotreba je izazvao i suštinski haos i nepovjerenje u izborni proces”, ocijenila je Popović Kalezić.

Optužene 33 osobe, advokati opstruiraju početke suđenja

Do sada je pred pravosudnim organima procesuirano više desetina lica zbog dešavanja u vezi sa izborima u Šavniku, koja su uključivala brojne incidente, pa i fizičke sukobe. Predsjednik Osnovnog suda na Žabljaku Mihailo Anđelić kazao je “Vijestima” da je osnovni državni tužilac iz Pljevalja od 1. decembra do 3. aprila 2023. godine podnio tom sudu 24 optužna predloga protiv 33 osobe, zbog krivičnih djela protiv izbornih prava u Opštini Šavnik.

On je kazao da su svi predmeti dodijeljeni sudiji u rad i zakazani su glavni pretresi. “Neophodno je ukazati, da je u velikom broju predmeta prisutan problem neposrednog uručenja optužnog akta i poziva okrivljenima, odnosno, poziva oštećenim licima, sa čestom konstatacijom na dostavnici “nepoznat”, “odselio”, “nedovoljna adresa” i slično, radi čega su preduzete zakonske mjere u cilju obezbjeđenja prisustva ovih lica na glavnom pretresu”, navodi se u odgovoru.

Anđelić navodi da je za ove predmete karakteristična i pojava velikog broja zahtjeva branioca okrivljenih za “dugačko odlaganje” glavnih pretresa do rješavanja prejudicijalnih pitanja, vezanih za krivični i upravni postupak protiv određenih osoba, po pitanju sumnje na zloupotrebe u pogledu prijave prebivališta, te da je sud u dosadašnjem toku postupka odbijao predloge za odlaganje glavnih pretresa.

( Željka Vučinić )