Stranci lani osnovali 7.070 firmi, najbrojniji Rusi

Od ukupno 9.063 kompanije koje su prošle godine formirane u Crnoj Gori gotovo 80 odsto njih osnovali su stranci sa kapitalom od gotovo 30 miliona eura, pokazuju podaci koje je “Vijestima” dostavila Uprava prihoda i carina (UPC).

Broj kompanija kojima su osnivači stranci iznosio je 7.070, a u više od polovine slučajeva to su bili ruski državljani, koji su osnovali 3.831 firmu u Crnoj Gori.

Nakon njih najbrojniji su turski državljani koji su samo tokom prošle godine osnovali 1.476 kompanija. Daleko iza Rusije i Turske na listi stranih osnivača kompanija u Crnoj Gori nalaze se srbijanski državljani koji su osnovali 275 firmi, a odmah nakon njih su njemački sa 247 i ukrajinski sa 200 firmi.

Na petom mjestu nalaze se građani Bjelorusije sa 138 novoosnovanih kompanija, dok su sljedeći na listi - Italijani, Kosovari, Britanci i građani Bosne i Hercegovine - otvorili manje od 100 kompanija u Crnoj Gori tokom prošle godine.

Iz UPC su kazali da su djelatnosti kojima se bave novoosnovane kompanije stranih osnivača različite, a najviše, njih 873 što je oko 12 odsto od ukupnog broja, se bavi trgovinom na veliko ili malo.

”Njih oko devet odsto se registrovalo za djelatnosti iz kompjuterskog programiranja, dok je kao restoran ili drugi ugostiteljski objekat registrovano 510 kompanija. Zatim slijede firme koje se bave konsultantskim uslugama, kojih je osnovano 473, dok se 438 firmi bavi izgradnjom zgrada. Između 200 i 300 novih kompanija u Centralni registar privrednih subjekata zavedeno je pod djelatnostima: reklamnih agencija, frizerskih i kozmetičkih salona, iznajmljivanje nekretnina, konsultantskih usluga u oblastima informacione tehnologije, obrade podataka i aplikativnih usluge i dizajnerskih djelatnosti”, naveli su iz UPC.

1.238

kompanija osnovali su lani državljani Rusije, što je 60 odsto od ukupnog broja stranih državljana, dok su petinu kompanija osnovali Turci

Prema dostavljenim podacima UPC tokom prošle godine stranci su osnovali 114 firmi za hotelsku i djelatnost usluga smještaja.

Osim kompanija, prošle godine registrovana su i 1.032 nova preduzetnika, gdje je struktura obrnuta, pa je domaćih državljana bilo 775, a stranaca 257.

Kada je u pitanju ova godina, do kraja marta registrovano je novih 2.778 kompanija, a trend iz prethodne godine je nastavljen pa su 2.016 ili 72 odsto kompanija osnovali strani državljani.

”Suma kapitala za društva kojima su osnivači stranci, a koja su registrovana u 2023. godini je 2.033.912 eura”, naveli su iz UPC.

Struktura odakle dolaze stranci nije bitno mijenjana u odnosu na godinu ranije. Državljani Rusije osnovali su 1.238 kompanija 2023. godine, što je 60 odsto od ukupnog broja stranih državljana, dok su petinu kompanija osnovali Turci. Nakon njih u znatno manjem broju slijede državljani Srbije, Njemačke, Ukrajine, Bjelorusije...

Zanimljivo da su kompanije osnivali i državljani iz egzotičnih zemalja poput Tajlanda, Gane, Kirgistana, Britanskih Djevičanskih ostrva, Nepala...

Stranci su tokom ove godine osnovali 249 kompanija koje se bave trgovinom na veliko ili malo, a preko 100 preduzeća je osnovano još u djelatnostima programiranja i reklamnih agencija, dok je po 85 novoosnovanih koji će se baviti djelatnostima restorana i ugostiteljskih objekata, odnosno izgradnjom zgrada.

Prošla godina je za Crnu Goru bila rekordna po stranim direktnim investicijama koje su iznosile milijardu i 151 milion eura. U pretkriznoj 2019. godini strane investicije su iznosile 778 miliona eura.

Najviše novca stranci su u 2022. godine investirali u kupovinu nekretnina 448 miliona eura. Prošla godina je bila posljednja u kojoj je važio program ekonomskog državljanstva, u kojem su stranci kupovanjem nekretnina pod određenim uslovima mogli konkurisati za sticanje crnogorskog državljanstva. Da je ovo dominantan razlog za investicije stranaca u nekretnine, pokazuje da su u 2019. godini kupili nekretnina za 178 miliona eura.

Stranci su lani uložili 401 milion u takozvani interkompanijski dug, odnosno pozajmili su ga svojim ili drugim firmama u Crnoj Gori. Dok su investicije stranaca u domaća preduzeća i banke vrijedjela 2019 miliona eura.

Najviše stranih investicija u 2022. godine bilo je iz Srbije 137 miliona eura, a zatim slijede Rusija sa 127, Njemačka sa 100 miliona, Švajcarska 98 miliona, Ujedinjeni Arapski Emirati 89 miliona, Turska 78, Italija 58, Sjedinjene Američke Države 48, Kipar 45, Holandija 31 milion,...

Skoro 11 hiljada više kompanija nego 2019.

Prema podacima Monstata, ukupan broj registrovanih kompanija u Crnoj Gori za prošlu godinu iznosio je 45.675.

U odnosu na 2021. godinu, kada su bile 39.982 kompanije, to je uvećanje od 15,1 odsto, dok je prošle godine broj poslovnih subjekata veći za 10.968 ili čak 31 odsto nego 2019. godine. Najveći aktivni broj kompanija u 2022. godini registrovan je u glavnom gradu - njih 15.860 ili 34,7 odsto.

Nakon Podgorice, slijedi Budva sa 8.206 kompanija, Bar sa 4.497, Herceg Novi ima 3. 614, a Tivat 2.223 registrovana preduzeća.

Tek onda slijedi teritorijalno najveća opština i nekada industrijski centar Nikšić sa 2.169 preduzeća.

Od sjevernih opština prvo na listi je Bijelo Polje sa tek 1.432 registrovane firme. Prijestonica Cetinje je tokom prošle godine imala 872 kompanije i po tom parametru u ukupnom udjelu na nivou Crne Gore učestvuje sa tek 1,9 odsto.

Od svih preduzeća u državi 99,2 odsto su mala, odnosno imaju manje od 50 zaposlenih.

( Ivan Ivanović, Goran Kapor )