Džez nezaobilazna forma u kreativnom radu

Kombinacijom autorskih i tradicionalnih kompozicija predstaviće se večeras bosanskohercegovački pijanista Adis Sirbubalo u Velikoj sali KIC-a “Budo Tomović” u 19 sati. Do sada Sirbubalo je nastupao u Podgorici nekoliko puta, ali u različitim formacijama - sa mostarskom grupom Zoster gdje je jedan od članova, kao i sa etno sastavom Halka.

Ovoga puta biće i fokusu potpuno drugačiji repertoar - džez s obzirom na to da nastupa u sklopu “Mjesec poštovanja džeza u Crnoj Gori - JAM 2023”.

”Veoma se radujem tom koncertu, jer prvi put dolazim u Podgoricu kao solo artist, gdje ću premijerno da izvedem repertoar za solo klavir. Iskreno ideja za ovaj projekat je nastala sasvim slučajno tokom pandemije koja nas je sve držala zaključane bez skoro ikakvih koncertnih aktivnosti. Cijeli koncept je nastao 2020. godine kada sam osmislio i premijerno izveo repertoar na Sarajevskom Jazz Festivalu u sklopu programa ‘Sevdah na Distanci’ koji je tada bio emitovan u online formatu. Već sljedeće godine u Galusovoj sali Cankarjevog doma u Ljubljani, snimio sam studijski album pod nazivom ‘Ljubljana’ gdje sam proširio repertoar sa nekoliko novih kompozicija koje će imati priliku da čuje i podgorička publika”, otkriva u razgovoru za Vijesti Sirbubalo šta će to publika večeras imati priliku da čuje.

Adis Sirbubalo je rođen 1980. godine u Foči. Počeo je da svira harmoniku sa devet godina, a srednju muzičku školu završio je u Sarajevu, gdje je maturirao na odsjeku za harmoniku. Krajem devedestih godina odlazi u SAD gdje je 2007. godine stekao diplomu na prestižnom muzičkom Koledžu “Kolumbija” u Čikagu kao instrumentalista na džez odsjeku za klavir. Tokom studija, kao predstavnik studenata Koledža Kolumbije učestvuje na italijanskom džez festivalu “Sant’Anna Aressi” gdje pohađa i dvosedmični kurs kod savremenih umjetnika kakvi su Rosko Mišel i Entoni Brekston. Sarađivao je sa američkim džez muzičarima među kojima su Edi Gomez, Kristian Mekbrajd i Čučito Valdes. Dobitnik je nagrada za najbolje solo izvođenje na džez festivalima “Elmhurst” i “Notre Dame”.

Repertoar njegovog solo koncerta čini kombinacija autorskih i tradicionalnih kompozicija, prvenstveno sevdalinki koje Adis prezentuje na instrumentu neuobičajenom u bosansko-hercegovačkoj tradicionalnoj muzici. Muzika Adisa Sirbubala nije samo eklektična, niti je samo još jedna fuzija, nego organska autorska cjelina koja dolazi iz različitih pravaca i izvora, bez obzira da li svira autorske kompozicije ili tradicionalne.

Koncert u Podgorici je, kako kaže, dio promotivne koncertne turneje u regiji gdje će imati priliku da predstavi svoje autorske kompozicije za solo klavir sa svog posljednjeg albuma koji je objavljen prošle godine za diskografsku kuću, Gramofon iz Sarajeva.

Sirbubala publika ne može svrstati u jedan žanr jer radi sve - od klasike, preko sevdaha, roka, popa, do džeza. Na pitanje šta za njega znači džez i koliko mu je inspirativan kao instrumentalisti, odgovara:

”S obzirom na to da je jedan od glavnih elemenata džez muzike improvizacija, džez u tom smislu mi daje mogućnost da sve ove stilove interpretiram na svoj način mijenjući im forme, ritmiku, harmoniju itd...Ono što je uzbudljivo meni kao muzičaru je da improvizovana muzika po prirodi stvari će rezultirati da kompozicija koju izvodite uvijek biti nova i drugačija. Tim procesom stvaranja postajete autentični kao umjetniki zato je džez nezaobilazna art forma u mom kreativnom radu”.

Posljednjih godina na džez smjerovima koji se otvaraju na akademijama na Balkanu sve više mladih ljudi se odlučuje na ovaj žanr. No, i dalje je scena u sijenci drugih muzičkih žanrova jer kod nas se klasika i džez još uvijek vezuje za elitizam i doživljavaju ih kao stvar prestiža.

”Mnogo se oko takvih tema polemiše u zemljama gdje je kultura uopšteno zapostavljena i gdje umjetnička muzika dobija jako malo prostora u medijima. Smatram da za razumijevanje umjetničke muzike slušalac treba posjedovati neku vrstu opšteg muzičkog obrazovanja, ili da još uprostimo opšteg obrazovanja uopšteno, ali s druge strane ta muzika treba biti dostupna za sve one koji i uživaju u njoj, jer pokazivanjem takvih afiniteta se razvija preduslov za razumijevanje umjetničke muzike. Dok je klasična muzika usko vezana za koncertne prostore, džez muzika se razvijala kroz klupske svirke i na taj način preživjela. Ironično je džez muziku predstavljati kao muziku za elitu kad nam istorijat te muzike ne govori tako. Vrijednost i kvalitet muzike je mnogo važnija od kategorizacije iste, bilo da se radi o klasičnoj, džez ili narodnoj muzici”, smatra Sirbubalo koji radi dosta projekata, te otkriva koliko je nekad teško ploviti iz žanra u žanr:

”Nikad lično nisam postavljao barijere i granice prema određenim muzičkim stilovima. Imao sam tu sreću da se kroz dugogodišnju muzičku karijeru susretnem i upoznam sa mnogim žanrovima u muzici i podjedanko ih zavolim svirajući i izučavajući ih u isto vrijeme. Za neke muzičke pravce sam se i specijalizovao kroz razne škole, a sa nekima sam imao dodira još u ranom djetinjstvu - govorim konkretno na vezu sa sevdahom. Mislim da mene kao umjetnika i interpertatora ta različita muzička iskustva i poznanstva itekako obogaćuju, i pružaju mi uvijek novi vid komunikacije kako u solo instrumentalnim projektima, tako i u projektima gdje su involvirani drugi muzičari. Smatram da zbog tolike raznolikosti u muzici vam upravo nikad ne može biti dosadno i da je na kraju muzika koju komponujem i stvaram, produkt mog dugogodišnjeg iskustva sa različitim muzičkim žanrovima. Kao i uvijek najvažniji mi je projekat onaj koji trenutno radim, a to je u ovom slučaju koncert u Podgorici za koji se pripremam i koji sa nestrpljenjem očekujem”, zaključuje on.

( Marija Vasić )