Grad, središte svijeta i riječi koje se pamte: Dvije knjige Sajmona Sibag Montefjorea
Sajmon Sibag Montefjore (rođen u Londonu, 1965) slovi za najpoznatijeg britanskog televizijskog autora i pisca popularnih istorijskih knjiga i romana
U knjizi “Jerusalim Biografija” Sajmon Sibag Montefjore daje objašnjenje tri milenijuma duge istorije jevrejskog naroda, od kralja Davida do XXI vijeka, odnosno, od rođenja judaizma, hrišćanstva i islama pa sve do posljednjih izraelsko-palestinskih sukoba, dok knjiga “Govori koji su promijenili svijet” predstavlja zbirku govora najpoznatijih i najuticajnih ljudi naše civilizacije, onih koji su imali znatan uticaj na tok i karakter najznačajnijih istorijskih procesa i događaja.
Knjiga “Jerusalim: Biografija” (prevela Gordana Subotić) Sibag Montefjora, britanskog istoričara, televizijskog voditelja i autora popularnih istorijskih knjiga i romana, je, između ostalog, izvanredna studija koja razjašnjava nastanak i ulogu grada koji milenijumima postoji i opstaje kao spona između svjetskih dešavanja. “Jerusalim, Biografija” je epska priča koja obuhvata tri hiljade godina istorije ovog drevnog grada, a samim tim i vjere, fanatizma, krvoprolića i suživota, zapravo, od kralja Davida do XXI vijeka, odnosno, od rođenja judaizma, hrišćanstva i islama pa sve do posljednjih izraelsko-palestinskih sukoba. Usput da se podsjetimo, kralj David je bio na prijestolu od 1005. do 965. godine stare ere. Naslijedio je kralja Šaula što znači da je bio drugi kralj izraelskog kraljevstva, a za jevrejsku državu je posebno značajan i zbog toga što je ujedinio 12 izraeljskih plemena. Zbog toga se David pominje i kao kralj Izraela i Judeje. U ovoj knjizi Montefjore dokumentovano daje objašnjenje kako je Jerusalim, od male varošice, a za normalan život u vrlo neugodnom prirodnom prostoru, postao veliki grad svjetskog značaja, zapravo, postao je na neki način: središte svijeta. Biografija Jerusalima ispričana je kroz ratove, ljubavne afere i živote ljudi koji su ga stvarali ali i uništavali. U ovoj knjizi pored starih biblijskih vladara: Jezavelja, Nabukodonosora, Iroda i Nerona našli su mjesto i druge poznate istorijske ličnosti kao što su Solomon, Saladin, Sulejman Veličanstveni, zatim Kleopatra, Kaligula i Čerčil. Pored njih autor je u ovoj knjizi dao vidno mjesto i ličnostima novijeg doba kao što je kajzer Vilhelm, a posebno mjesto zauzimaju i značajne biblijske ličnosti poput Avrama i Isusa Hrista, ali isto tako i velikog proroka Muhameda.
Sajmon Sibag Montefjore je u svjetskoj književnostri priznat kao uvaženi autor međunarodnih bestselera, što potvrdjuje i činjenica da su njegove knjige nagrađivane i objavljene na četrdeset osam jezika. Naprimjer, “Potemkin: Knez nad knezovima”, bio je u užem izboru za nagradu Semjuel Džonson; “Staljin: Dvor crvenog cara”, osvojio je Britansku nagradu za istorijsku knjigu godine; “Mladi Staljin”, dobio je nagradu Kosta za najbolju biografiju, nagradu LA Tajmsa za biografiju, nagradu Bruno Krajski i francusku Veliku nagradu za političku biografiju; “Jerusalim: Biografija” proglašen je knjigom godine u izboru Jevrejskog literarnog savjeta SAD i ovjenčan nagradom Venđin u Kini; knjiga “Romanovi: 1613-1918.” dobila je italijansku nagradu Lupikaja tel Teričio. Montefjore je autor “Moskovske trilogije”, koju čine romani: “Sašenjka”, “Crveno nebo u podne”, i “Jedne zimske noći”, za koju je dobio nagradu za politički roman godine. Napisao je i knjige: “Pisma koja su promijenila svijet”, i “Govori koji su promijenili svijet”.
Knjiga “Govori koji su promijenili svijet” (prevod Nenad Dropulić) Sajmona Sibag Montefjore je raskošna zbirka nezaboravnih misli, govora, vrhunskih svjetskih besjednika. Ova knjiga je živopisna zbirka najpoznatijih govora iz svjetske istorije i kulturnog života. Njom ovaj ugledni istoričar vodi svoje čitaoce na putovanje od drevnih vremena do dvadeset prvog vijeka. Govori prisutni u ovoj knjizi su različiti, neki su zaista herojski i nadahnjuju, a neki su pak zloslutni, međutim, najviše je onih prefinjenih i dirljivih, ali ima ne mali broj i surovih, jezivih. Među govornicima su carice i osvajači, romanopisci, sportisti, sanjari, ali i ubice. Tu su, između ostalih, Čerčil i Elizabeta Prva, Staljin i Džingis-kan, Mišel Obama i Kleopatra, Nehru i Muhamed Ali.
Knjiga prikazuje sve vidove ljudske drame od pokolja na bojištima do sudnica i punih trgova, od neobaveznih razgovora za trpezom do besjeda održanih pred milionima slušalaca, od očajničkih posljednjih odbrana do pobjedničkih govora, od plemenitih poziva na oslobođenje do razmetanja osvajača, od suludih samozavaravanja i čudnovatih ispovijesti do prkosnog otpora. I tužnih rastanaka. I ova knjiga Govori koji su promijenili svijet vodi čitaoce kroz vjekove i kulture širom svijeta.
Montefjore je svih sedamdeset govora koliko ih je objavljeno u ovoj knjizi napisao neodoljivim stilom majstora pripovijedanja, tako da i to znatno doprinosi osvjetljavanju naše prošlosti, a obogaćivanju naše sadašnjosti.
Mnogi smatraju da snažne misli pojedinih besjednika nadahnjuju, ali i otrežnjuju, čak i današnje ljude koji utiču na tok svjetskih događaja. Nijesu rijetka mišljenja da ova, na mjestima vrlo potresna knjiga predstavlja čak i svojevrsni prozor u prošlost. Da ova antologija govorima različitih intonacija i pobuda, od objava rata do zahtjeva za mirom, od vapaja za slobodom do poklika pravedničkog gnjeva, obuhvata ere, nacije i mnoge glasove - revolucionara i tiranina, vojnika i državnika, monarha i mučenika… zapravo, ona počinje s prorocima velikih religija, a završava se izbornim pobjedničkim zavjetom Baracka Obame. U knjizi je pet ratnih poziva na okupljanje Vinstona Čerčila, proročanski govori Martina Lutera Kinga, Olivera Kromvela, Džordža Vašingtona, Napoleona Bonaparte, Abrahama Lincolna, Indire Gandi, Franklina D. Ruzvelta, pape Jovana Pavla II, Vaclava Havela, Mihaila Gorbačova te mnogi drugi govori velikih ličnosti iz svjetske istorije. Svaki je govor propraćen uvodom, kojim su objašnjene njegove istorijske okolnosti i uticaj na trenutne događaje, kao i one koji su uslijedili. Biografija govornika otkriva kako se svako od njih u datom trenutku našao na nekom svom istorijskom raskršću.
Sajmon Sibag Montefjore (rođen u Londonu, 1965) slovi za najpoznatijeg britanskog televizijskog autora i pisca popularnih istorijskih knjiga i romana. Zato se često čuje da je ova knjiga izuzetan i uzbudljivi prozor u prošlost za svakoga ko rado analizira društvo i istoriju.
( Vujica Ognjenović )