Ukrajinsko žito može ući, ali samo za izvoz

Evropska unija priprema 100 miliona eura za odštete pet država koje se graniče sa Ukrajinom i namjerava da uvede ograničenja za uvoz ukrajinskog žita.

Brisel je pod pojačanim pritiskom da pronađe rješenje na nivou Evropske unije nakon što su Poljska, Mađarska i Bugarska zabranile dio uvoza iz Ukrajine, a druge istočne evropske države saopštile da razmatraju slične mjere.

Te države su postale tranzitna ruta za ukrajinsko žito koje nije moglo biti izvezeno morskim putem zbog ruske invazije, ističe Rojters. Međutim, zbog zagušenja u transportu, dolazi do toga da žito postane zarobljeno, usljed čega su lokalni poljoprivrednici primorani da se takmiče sa uplivom jeftinog ukrajinskog uvoza za koji tvrde da smanjuje vrijednosti njihovih usjeva.

Evropska komisija je juče saopštila da će preduzeti hitne “preventivne mjere” za pšenicu, kukuruz, sjemenke suncokreta i sjeme repe nakon što su krajem marta Bugarska, Mađarska, Poljska, Rumunija i Slovačka zajedno uložile žalbu.

Jedan zvaničnik EU je kazao da to znači da će žito iz Ukrajine moći da uđe u ovih pet država samo pod uslovom da je namijenjeno za izvoz u druge EU zemlje ili ostatak svijeta. Ova mjera će važiti do kraja juna.

Nezavisno od toga, Evropska komisija, koja nadgleda trgovinsku politiku za 27-člani blok, planira istragu o tome da li su određene mjere potrebne za druge osjetljive proizvode.

Rojters podsjeća da dok vanredne mjere mogu stupiti na snagu u roku od nekoliko dana, EU istraga obično traje šest mjeseci.

Evropski komesar za trgovinu Valdis Dombrovskis razgovarao je juče o ovim planovima sa ministrima pet pogođenih država - Bugarskom, Mađarskom, Poljskom, Rumunijom i Slovačkom - kao i sa ukrajinskim kolegama.

EK je prethodno kritikovala države članice zbog preduzimanja pojedinačnih koraka, ali je bugarski premijer u tehničkom mandatu, Galab Danev, za bugarski radio kazao da Sofija nije imala izbora osim da reaguje.

”Tokom protekle godine, značajna količina hrane ostala je u zemlji i poremetila lance snabdijevanja”, kazao je on. “Primorani smo da usvojimo ove mjere na nacionalnom nivou jer evropske vlasti i dalje razmatraju adekvatan odgovor”.

U okviru sporazuma o slobodnoj trgovini između EU i Ukrajine iz 2016, uvoz najosjetljivih poljoprivrednih proizvoda iz Ukrajine podložan je tarifama i kvotama. EU je prošle godine pristala da suspenduje sve tarife do juna 2023, a Komisija je predložila produžavanje suspenzije na još godinu.

Poljska, koja je naročito pod pritiskom njenog poljoprivrednog lobija i to u izbornoj godini, zabranila je sav uvoz žita, ali je nakon razgovora sa Kijevom dozvolila tranzit žita.

Tranzit ukrajinskog žita biće obnovljen danas u ponoć, saopštilo je poljsko ministarstvo za razvoj.

Poljska i Rumunija će sada pratiti i zapečatiti ukrajinske tovare sa žitom koji prolaze kroz njihovu teritoriju, što je mjera koja nije dovoljna da zadovolji sve ukrajinske farmere.

”Ne znamo kakav će biti proces, kako će funkcionisati i šta se time postiže”, kazao je za Rojters Volodimir Bondaruk, poljoprivrednik u zapadnoj Ukrajini.

”Ovo će omogućiti velikim i srednjim poljoprivrednim preduzećima da prodaju svoje proizvode, ali će biti veoma teško malim poljoprivrednicima”.

( N.B. )