Kontroverza oko jedne od najvećih aukcija nakita u istoriji

Aukcijska kuća Kristi od srijede pokreće onlajn aukcijsku prodaju stotina komada nakita koji su pripadali austrijskoj milijarderki Hajdi Horten, čiji suprug, njemački poslovni čovek, se obogatio za vijreme nacista.

Više od 700 komada nakita koji su bili u vlasništvu te austrijske mecene (1941-2022) nalaze se u ovoj kolekciji čija vrijednost je procijenjena na više od 150 miliona dolara.

Četiri stotine lotova će biti predstavljeno u sali u Ženevi 10. i 11. maja, a ostatak će biti stavljen na onlajn prodaju od 3. do 15. maja i zatim u novembru.

Ova prodaja bi mogla da zasijeni ranije rekorde kuće Kristi ostvarene prilikom prodaje predmeta koji su pripadali glumici Elizabet Tejlor 2022. godine i kolekciji "Maharadže i mogulski sjaj" 2019. godine koje su obe prevazišle zaradu od 100 miliona dolara.

"Ovo je istorijski trenutak za kuću Kristi" rekla je Antea Pers, predsjednica Kristija za region Evrope, Afrike i Bliskog istoka.

Među ponuđenim artiklima će biti izvanredni komadi iz 20. vijeka koje su potpisali Kartje, Hari Vinston Buaven (Boivin) i Van Klif i Arpel, kao i velika selekcija perli, komada od žada i kreacija Bulgari iz 1970-ih, 1980-ih i 1990-ih.

Austrijska milijarderka umrla je u junu 2022. godine nekoliko dana pošto je u Beču otvorila privatni muzej umjentnosti gdje je predstavljena njena umjetnička kolekcija. Prema Forbsu njeno bogatstvo je iznosilo 2,9 milijardi dolara.

Ona je rođena u Beču, ćerka gravera, radila je u advokatskoj kancelariji prije nego što je pohađala školu za hotelijerstvo. Prema kući Kristi srela je svog budućeg supruga, više od 30 godina starijeg od nje, dok je bila na odmoru sa roditeljima u jednom austrijskom selu, i udala se za njega 1966. godine.

Horten, vlasnik jednog od najvećih robnih kuća u Njemačkoj, umro je 1987. u Krolju, u švajcarskom kantonu Tičino, gdje se nalazi fondacija koja nosi njegovo ime.

Fondacija ga opisuje kao preduzetnika obdarenog oštrim smislom za socijalnu odgovornost koji je krajem 1950-ih pokrenuo prvi njemački supermarket.

Na vebsajtu kantona Tičino navodi se da je on izgradio svoju imperiju od 1930-ih tokom kojih je stekao mnoga vlasništva.

On je 1936, tri godne posle dolaska Adolfa Hitlera na mjesto njemačkog kancelara, preuzeo tekstilnu kompaniju Alsberg sa sjedištem u Duizburgu posle bjekstva njenih jevrejskih vlasnika, posle čega je preuzeo više drugih prodavnica koje su pripadale Jevrejima prije rata.

Kasnije su ga neki optužili da je profitirao od "arijenizacije" jevrejskih dobara (mjerama kojim se prebacivalo vlasništvo firmi koje su pripadale osobama jevrejskog porijekla).

"Posle kraja Drugog sjvetskog rata uhvatili su ga Britanci i internirali do 1948. u ustanovi na zapadu Njemačke", navodi se u saopštenju kantona Tičino.

Prema izvještaju koji su u januaru 2022. objavili istoričari koje je unajmila fondacija Horten, među kojima je bio i Peter Heres, on jeste bio član nacističke partije, prije nego što je isključen i komitet za denacifikaciju ga je potom oslobodio odgovornosti.

Međutim porijeklo njegovog bogatstva koje je njegova supruga naslijedila baca sjenku na ovu veliku aukcijsku prodaju, i neki istoričari su je kritikovali u medijima.

Aukcijska kuća Kristi je na svom vebsajtu istakla da je "trgovinska praksa Hortena tokom nacističke ere tokom koje je kupovao jevrejske firme prodavane pod prisilom dobro dokumentovana".

Ta aukcijska kuća navodi da će sredstva od prodaje ići Fondaciji Hajdi Horten osnovanoj 2021. da podrži istoimenu kolekciju, kao i za medicinska istraživanja, zaštitu djece i druge filantropske aktivnosti koje je bogata naslednica podržavala decenijama.

Kristi će "znatan dio" svoje zarade od provizije dati organizaciji koja finansira istraživanja i obrazovanje o holokaustu.

( BETA )