Norveška i EU: Predstojeći izbori bi mogli podijeliti državu
Dok Velika Britanija gleda u Norvešku kao mogući model svog budućeg odnosa s Briselom, neki u Norveškoj vide Veliku Britaniju kao primjer potpunog prekidanja veza sa EU
Predstojeći parlamentarni izbori u Norveškoj pokrenuli su debatu o nacionalnim vrijednostima i odnosu koji bi trebalo imati prema Evropskoj uniji.
Takođe, jedna od tema je i o odgovornost prema migrantima i azilantima.
Dok Velika Britanija gleda u Norvešku kao mogući model svog budućeg odnosa s Briselom, neki u Norveškoj vide Veliku Britaniju kao primjer potpunog prekidanja veza sa EU.
Obje velike partije, ljevičarska Laburistička partija i desničarski konzervativci, gube podršku birača i gledaju da se povežu s manjim partijama kako bi poslije izbora u ponedjeljak imali većinu u parlamentu.
Na vlasti je sada koalicija konzervativaca i populističke Partije napretka, koju podržavaju hrišćanski demokrati i liberali.
Glavna opoziciona stranka je Laburistička partija, koja ima najviše mjesta u parlamentu, ali nema većinu.
Partija centra je obećala da će podržati laburiste ali je zahtijevala javno preispitivanje odnosa Norveške i EU.
Norveška nije članica Unije, ali ima pristup jedinstvenom tržištu EU i prihvata slobodno kretanje ljudi iz EU.
"Mi smo zemlja koja se uvijek suprotstavljala elitama. EU je elita koja oduzima previše vlasti našem parlamentu. Mi mislimo da daje previše suvereniteta neizabranoj birokratiji u Briselu", rekao je za AP lider Partije centra Sigve Slagsvold.
Za razliku od njega, laburisti i konzervativci ne žele da mijenjaju sadašnje odnose sa EU.
Laburisti će zbog pada popularnosti zavisiti od evroskeptične partije Socijalistička ljevica, a možda i od Zelenih i krajnje ljevičarske Crvene partije, od kojih nijedna nije zadovoljna vezama Osla i Brisela.
Još jedna tema oko koje ne postoji slaganje norveških partija jeste eksploatacija nafte i gasa.
Dok se socijalisti, Zeleni i Crvena partija protive daljoj ekspanziji te industrije, koja čini više od polovine norveškog izvoza, laburisti i konzervativci su isključili mogućnost okončanja eksploatacije tih resursa.
Zabrana bušenja u ekološki osjetljivim područjima i uvođenje moratorijuma na nove dozvole za istraživanje Arktika mogli bi da budu realniji ciljevi manjih partija koje žele da uđu u novu vladu lijevog krila.
Kada je u pitanju desno krilo, istraživanja pokazuju da konzervativci jedva imaju većinu, ali pod uslovom da održe na okupu manje partije. Drugačije vizije hrišćanskih i norveških vrijednosti ispriječile su se, međutim, između Partije napretka i hrišćanskih demokrata.
Visoki zvaničnik Partije napretka izazvao je kritike hrišćanskih demokrata zbog izjave da bi one kojima nije odobren azil trebalo zatvoriti dok čekaju deportaciju.
"Želimo da Norveška bude priznata kao zemlja koja ostaje vjerna svojoj međunarodnoj reputaciji, koju karakteriše saosjećanje, mirotvorstvo i spremnost da brani siromašne zemlje i one koji beže da spasu svoje živote. Želimo novu vladu u koju nije uključena Partija napretka", rekala je liderka hrišćanskih demokrata Hilde Frafjord Jonson.
( Beta )