Sporo do opreme za otkrivanje raka dojke
U predviđenom roku nijesu uspostavljene veze sa Centralnim registrom stanovnika i definisani preduslovi za sprovođenje skrininga
Od ukupno deset preporuka koje je Državna revizorska institucija (DRI) dala Ministarstvu zdravlja i Institutu za javno zdravlje u vezi sa revizijom sprovođenja nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke, samo dvije su realizovane.
DRI je juče objavila izvještaj o realizaciji preporuka, a iz kojeg proizlazi da su tri preporuke djelimično realizovane, a pet u fazi realizacije.
Prema dokumentu, ispoštovana je preporuka koja se tiče ponovnog pozivanja pacijenata na skrining nakon određenog vremena, prema instrukcijama Institututa za javno zdravlje (IJZ) i Fonda za zdravstveno osiguranje, kao i obezbijeđen odgovarajući sistem prikupljanja i upravljanja podacima kako bi se omogućila evaluacija i kvalitetno izvještavanje o sprovođenju Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke.
Ministarstvo zdravlja djelimično je realizovalo preporuku DRI da se obezbijedi odgovarajuću kontrolu kvaliteta prilikom sprovođenja tog skrininga, formirajući koordinaciono tijelo sa tim zadatkom.
U izvještaju se navodi da je Ministarstvu preporučeno da prije otpočinjanja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke obezbijedi neophodnu opremu, a i ta preporuka djelimično je realizovana.
”Nije donesen akt kojim su definisani potrebni preduslovi za nesmetano sprovođenje skrininga raka dojke, među kojima je i potrebna oprema. Na sastancima Koordinacionog tijela se raspravljalo o opremi neophodnoj za sprovođenje skrining programa raka dojke. Planirana nabavka potrebne opreme (digitalnih mamografa), za sprovođenje skrininga raka dojke, pokrenuta je u dvije Opšte bolnice Berane i Kotor. Postupak nabavke u JZU Opštoj bolnici Berane je okončan (ugovor sa dobavljačem potpisan 29. 12. 2022. godine), dok je nabavka pokrenuta u JZU Opštoj bolnici Kotor u postupku po žalbi (žalba izjavljena 14. 02. 2023. godine)”, piše u izvještaju.
Djelimično je realizovana i preporuka Ministarstva zdravlja da obezbijedi da se urade potrebne analize, formiraju tijela, donesu akta i identifikuju neophodni preduslovi koji treba da budu ostvareni prije sprovođenja Nacionalnog programa.
”IJZ je, u februaru 2023. godine, sačinio Izvještaj o sprovođenju organizovanog skrining programa za period januar 2016 – januar 2020. godine u kome su, između ostalog, navedene barijere u sprovođenju organizovanog skrining programa raka dojke i preporuke za njihovo prevazilaženje. Koordinaciono tijelo za organizaciju, stručno praćenje i kontrolu kvaliteta skrining Programa za rano otkrivanje raka dojke nije donijelo dokument kojim se definišu preduslovi za nesmetano sprovođenje”, piše u izvještaju.
Prema dokumentu, u fazi realizacije su preporuke koje se tiču obezbjeđivanja edukacija i donošenja akta kojima treba precizno definisati obaveze i odgovornosti svih učesnika u Nacionalnom programu i uspostavljanja funkcionalnih registara za rak i skrining raka dojke. U predviđenom roku nijesu uspostavljenje veze sa Centralnim registrom stanovnika i drugim bazama podataka kako bi se omogućio potrebni obuhvat skrininga.
Rukovodilac Kolegijuma DRI Branislav Radulović “Vijestima” je kazao da subjekti revizije treba da dostave DRI novi izvještaj o realizaciji preporuka do 8. novembra ove godine.
”Nadležni Kolegijum DRI zaključio je da su Ministarstvo zdravlja i IJZ u izvještajnom periodu od 26.09.2022. zaključno sa 27.03.2023. preduzeli aktivnosti na realizaciji preporuka i od ukupno deset datih preporuka dvije realizovali, dok su preostalih osam u fazi realizacije ili djelimično realizovane”, pojasnio je Radulović.
On je “Vijestima” kazao da je posebno važna saradnja sa Skupštinom i nadležnim Odborima koji kroz kontrolna i konsultativna saslušanja subjekata revizije, a na bazi nalaza DRI, pojačavaju odgovornost i svojim zaključcima ih dodatno obavezuju da u potpunosti sprovedu preporuke DRI.
”U skladu sa tim, a u vezi sa Izvještajem o reviziji ‘Uspješnost sprovođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke’ predsjednik skupštinskog odbora nadležnog za oblast zdravstva dr Srđan Pavićević imaće sjutra radni sastanak sa nadležnim timom DRI koji će prezentovati izvještaj u vezi sa stanjem realizacije preporuka... “, kazao je Radulović.
On je pojasnio da su se za ovu reviziju odlučili zbog velikog značaja kontinuiranog i uspješnog sprovođenja skrininga programa za rano otkrivanje dojke koji značajno može da doprinese poboljšanju zdravlja populacije.
”Maligne neoplazme su jedan od vodećih uzroka obolijevanja i umiranja globalno, u Evropi i u Crnoj Gori. Prema podacima iz Registra malignih neoplazmi u 2013. godini, vodeća lokalizacija obolijevanja od malignih neoplazmi kod ženske populacije je bila neoplazma dojke. Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke donesen je 2010. godine, a sa njegovom realizacijom se otpočelo pet godina kasnije...”, rekao je Radulović.
DRI je 27. septembra objavila izvještaj, u kome je zaključeno da se Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke od januara 2016. do januara 2020. sprovodio neuspješno.
( Ana Komatina )