KAP prekinuo proizvodnju aluminijuma nakon 52 godine: Ugašene i preostale ćelije
Uprava kompanije prije dva dana ugasila posljednjih 12 proizvodnih ćelija u Elektrolizi, KAP sada uvozi aluminijum za proizvodnju trupaca i legura
Kombinat aluminijuma - Uniprom ugasio je u ponedjeljak i preostalih 12 ćelija u pogonu Elektrolize, čime je nakon 52 godine prestala proizvodnja primarnog aluminijuma u Crnoj Gori, saznaju “Vijesti”.
U KAP-u su ostali da rade pogoni za proizvodnju bileta-trupaca i silumina-legura, a fabrika će za potrebe njihove proizvodnje uvoziti aluminijum. Kombinat je većinu ćelija za proizvodnju ugasio u decembru 2021. godine, kada je Elektroprivreda odbila da ga snabdijeva strujom po dotadašnjim cijenama od 44 eura za megavat sat jer su berzanske iznosile i preko 200 eura.
Gašenjem preostalih ćelija u Elektrolizi bez radnog mjesta ostaje oko 50-ak radnika, od kojih najveći dio može otići i prijevremenu penziju kada na snagu stupi izmjena zakona o penzijskom osiguranju.
Iz “Uniproma”, koji je vlasnik KAP-a, “Vijestima su odgovorili da je tačno da su zaustavili proizvodnju u elektrolizi, ali da će “kao i uvijek voditi računa da radnici ne trpe posljedice”.
”Štetu će na sebe preuzeti kompanija kao i do sada, ona je velika, ali zbog bestijalnih napada na kompaniju i vlasnika pokrenuli smo incjativu pred Evropskom energetskom zajednicom da otvori istragu i utvrdi činjenice na koje se pozivamo a za koje tvrdimo da su istinite i potpuno potvrđene od strane ovlašćenih verfikatora Evropske unije. Vlada je nezakonito oduzela emisione kredite “Unipromu”, a dodijelila ih EPCG-u, suprotno direktivi Evropske unije. Evropska energetska zajednica je već pokrenula postupak, šteta se mjeri u desetinama miliona eura, a nakon što prispije izvještaj Evropske unije, nastavićemo sa daljim aktivnostima. Ostale fabrike u KAP-u rade nesmetano”, saopšteno je iz ove kompanije koja je dio poslovne grupe biznismena Veselina Pejovića.
Izmjena zakona o penzionom osiguranju koju je Skupština usvojila 19. aprila omogućavaju povoljnije odlaske u penziju za radnike iz rudarsko-metalurškog kompleksa ako su bez posla ostali zbog “obustave proizvodnje nastale gašenjem ili zatvaranjem proizvodnih kapaciteta usljed ekonomskih i tehnoloških problema u poslovanju”.
Međutim, ona je usvojena nakon što je odlazeći predsjednik Milo Đukanović raspustio Skupštinu zbog čega nije potpisao izmjenu ovog zakona kao ni ostale usvojene u tom periodu.
Radnici koji su juče kontaktirali “Vijesti” očekuju da će novi predsjednik Jakov Milatović, nakon što preuzme dužnost 20. maja, potpisati ovaj zakon, kako ne bi morali čekati nekoliko mjeseci da se konstituiše novi saziv parlamenta nakon junskih izbora koji bi ponovo usvajao isti zakon.
Da se u Podgorici, tadašnjem Titogradu, gradi Kombinat aluminijuma odluku je 16. oktobra 1956 godine donijelo Izvršno vijeće Narodne skupštine Crne Gore. Međutim zbog problema sa obezbjeđivanjem kredita i otkazivanja međudržavnog Ugovora o kreditiranju od Sovjetskog Saveza, novac za izgradnju obezbijeđen je tek 1966. kada je kredit dala Jugoslovenska investiciona banka.
Tada su u okviru Kombinata bili i Rudnici boksita kao i hidroelektrana “Mratinja” u Pivi i dodatni agregat u HE “Bajina Bašta”, ali se oni iz kompanije izdvajaju 1968. i 1969. godine. U decembru 1971. godine počinje proizvodnja aluminijuma u kombinatu, novi pogoni su otvarani sve do početka 80-ih godina prošlog vijeka.
Kombinat je bio državni sve do privatizacije 2005. godine kada je prodat kompaniji ruskog milijardera Olega Deripaske. U KAP je u julu 2013. godine uveden stečaj, kada je upravljanje proizvodnjom u dogovoru sa stečajnom upravom prvo preuzeo državni “Montenegro bonus” a zatim od jula 2014. “Uniprom”. Kompanija Veselina Pejovića postala je zvanično vlasnik imovine KAP-a nakon završetka stečaja u oktobru 2021. godine.
( Mirko Kotlaš, Goran Kapor )