Naši đaci u čitanju ispod prosjeka
Lošije rezultate u čitalačkoj pismenosti od crnogorskih bilježe učenici iz Sjeverne Makedonije i Kosova. Samo dva odsto naših učenika napredno čita
Crnogorski desetogodišnjaci ispod su međunarodnog prosjeka kada je u pitanju oblast čitanja, a bolje rezultate ostvarili su i učenici iz susjedne Srbije, Hrvatske, Albanije.
To pokazuju rezultati međunarodnog istraživanja razvoja čitalačke pismenosti (PIRLS) 2021, koje se tradicionalno sprovodi pod okriljem Međunarodne asocijacije za vrednovanje obrazovnih postignuća (IEA) iz Holandije i Boston koledža iz SAD.
U ciklusu PIRLS 2021 najbolje rezultate ostvarili su Singapur (587), Irska (577) i Hong Kong (573). Ostale zemlje učesnice koje su ostvarile izvrsne rezultate su Rusija (567), Sjeverna Irska (566) i Engleska (558).
”Broj bodova koje su postigli učenici iz Crne Gore iznosi 487, što je za 13 bodova manje od međunarodnog prosjeka (500). Od zemalja iz regiona učenici Crne Gore imali su bolja postignuća od učenika iz Sjeverne Makedonije (442) i Kosova (421), dok su postignuća učenika iz Hrvatske (557), Srbije (514) i Albanije (513) iznad PIRLS međunarodnog prosjeka”, kazali su iz Ispitnog centra, koji je koordinator PIRLS istraživanja u našoj zemlji, uz podršku Ministarstva prosvjete.
Napredno čita svega dva odsto učenika
Istraživanje je pokazalo da je ukupno, za svih 57 zemalja učesnica, osnovni nivo čitanja postiglo 94 odsto učenika, srednji 75, viši nivo 36 odsto, a napredni nivo svega sedam odsto desetogodišnjaka.
U Crnoj Gori naprednu međunarodnu referentnu vrijednost postiglo je samo dva odsto učenika, dok osnovni nivo postignuća u čitanju ima 87 odsto desetogodišnjaka, a srednji 59 odsto.
Iz Ispitnog centra kazali su da se, prema konačnim rezultatima, može zaključiti da su u većini zemalja djevojčice u prosjeku ostvarile značajno bolje rezultate u odnosu na dječake u 51 zemlji.
”U Crnoj Gori djevojčice su postigle 497, dok su dječaci postigli 478 bodova. Može se zaključiti da su djevojčice i u našoj zemlji uspješnije u čitanju od dječaka (19 bodova prednosti)”, saopšteno je.
Rezultati testova u Crnoj Gori pokazali su i da su učenici sa boljim ekonomskim statusom pokazali bolja postignuća (521) u odnosu na učenike sa nižim socioekonomskim statusom.
Navike roditelja pozitivno utiču na djecu
”Međunarodni rezultati pokazuju da oko jedna trećina učenika imaju roditelje koji su izjavili da uživaju u čitanju, što pozitivno utiče na prosječna postignuća učenika. U Crnoj Gori, 51 odsto učenika četvrtog razreda ima roditelje koji mnogo vole da čitaju, dok je procenat roditelja koji pomalo ili ne uživaju u čitanju 49 odsto. Učenici čiji roditelji vole da čitaju imaju u prosjeku 33 poena više uspjeha u čitanju od učenika čiji roditelji donekle vole da čitaju (43 odsto)”, naglasili su iz Ispitnog centra.
Istakli su da je u Crnoj Gori 59 odsto učenika izjavilo da veoma voli da čita i njihova postignuća su 495 bodova, dok je samo 8 odsto učenika izjavilo da ne voli da čita, što se i odrazilo na njihova postignuća sa ukupno 472 boda.
Prema PIRLS rezultatima, viša postignuća u čitanju postižu učenici koji su i prije pohađanja osnovne škole mogli “vrlo dobro” (525) ili “dobro” (500) rješavati čitalačka pitanja.
Isto zapažanje je i za Crnu Goru - učenici koji su i prije pohađanja osnovne škole mogli “vrlo dobro” (512) ili “dobro” (490) rješavati čitalačka pitanja imali su znatno veća postignuća u čitanju.
Testirano skoro 5.000 djece
Iz Ispitnog centra pojasnili su da je u tom ciklusu istraživanja učestvovalo 57 zemalja i osam referentnih učesnica i da je u pitanju dvodecenijsko praćenje trendova razvoja čitalačke pismenosti učenika širom svijeta, koje pruža uvid u njihove čitalačke sposobnosti, kao i okruženje u kojem se razvijaju.
”Popunjavanjem upitnika u cilju sakupljanja informacija o kontekstu učenja učestvovalo je ukupno oko 400.000 učenika, 380.000 roditelja/staratelja, 20.000 nastavnika i 13.000 direktora škola. Crna Gora je prvi put učestvovala u međunarodnom istraživanju razvoja čitalačke pismenosti učenika u ciklusu PIRLS 2021. U Crnoj Gori ovo istraživanje je sprovedeno u periodu od 7. aprila do 20. maja 2021. godine u 140 osnovnih škola, na uzorku od 4.973 učenika četvrtog razreda. Prosječna starost PIRLS testiranih učenika je 9,9 godina”, kazali su iz Ispitnog centra.
"U Crnoj Gori, prema odgovorima roditelja/staratelja, tokom kovid-19 pandemije nije išlo u školu 83 odsto učenika. Taj procenat na međunarodnom nivou je veći (87 odsto odsto). Mnogo negativan uticaj pandemije na napredak u učenju imalo je 38 odsto učenika, a donekle negativan uticaj imalo je 40 odsto učenika naše zemlje", pokazalo je istraživanje
Pojasnili su da je testiranje sprovedeno na papiru i da su učenici odgovarali na pitanja u test knjižicama, koje su sadržavale odlomak iz književnog dijela i informativni tekst, kao i da su za rješavanje oba dijela testa imali na raspolaganju dva puta po 40 minuta.
”Za popunjavanje Upitnika za učenike, koji je najvećim dijelom bio usmjeren na stav učenika prema čitanju i na njihove čitalačke navike, imali su 30 minuta. Pored učenika upitnike su popunjavali njihovi roditelji, kao i nastavnici i direktori uzorkovanih škola. Putem Upitnika o ranom učenju prikupljeni su podaci roditelja/staratelja učenika koji su učestvovali u istraživanju o iskustvima svoje djece u čitanju. Nastavnici četvrtih razreda (280 nastavnika), kao i direktori uzorkovanih škola (140 direktora) popunjavali su upitnike kojima su se obuhvatilii različiti podaci, od onih o školskom okruženju, pa sve do onih o načinu podučavanja u PIRLS razredu”, kazali su iz Ispitnog centra.
( Ana Komatina )