EU kritikuje Berlin zbog Huaveja

Evropska unija će pozvati Njemačku da učini više kako bi smanjila upotrebu Huavej opreme u njenoj 5G mreži kada Brisel narednih dana, uoči razgovora Berlina i Pekinga, objavi izvještaj o napretku, kazala su za Rojters dva upućena izvora.

Smatra se da Njemačka zaostaje u implementaciji bezbjednosnih mjera EU za 5G mreže koje su dogovorene prije tri godine u cilju smanjivanja upotrebe opreme “visokorizičnih” kompanija kao što je kineski Huavej usljed bojazni zbog moguće sabotaže i špijunaže.

Rojters ističe da će zvaničnici EU u izvještaju o 5G mreži, koji će navjerovatnije biti objavljen danas, prozvati Njemačku i nekoliko drugih država zbog nedovoljnog napretka, kazala su dva izvora. Takođe će kritikovati telekomunikacione operatere poput Dojče telekoma.

Evropski portparol za Huavej, koji snažno negira da njihova oprema može biti korištena za špijuniranje ili sabotažu od strane Pekinga, kazao je da nije upoznat sa sadržajem izvještaja i potvrdio da tokom 20 godina djelovanja u Evropi nije zabilježen slučaj “zadnjeg izlaza” u njihovoj opremi.

Ukoliko Njemačka pooštri stav prema kineskoj kompaniji, to će biti veliki udarac za Huavej imajući u vidu da je to najveća evropska ekonomija i da će ostali vjerovatno slijediti njen primjer, ocjenjuje Rojters.

Dodaje da bi to takođe moglo poslati signal Kini da Njemačka ozbiljno shvata davanje prioriteta sigurnosti u odnosu na ekonomske interese i da nije slaba karika u Evropi usljed njene velike trgovine sa azijskom supersilom u usponu.

“To bi bio ekser u kovčeg Huaveja u Evropi”, kazao je za Rojters Paolo Peskatore, analitičar u PP Forsajt.

Ta tema će vjerovatno biti dominantna tokom vladinih konsulatcija između Kine i Njemačke koje se očekuju 20. juna. Kina je tražila da Huavej bude jedna od glavnih tačaka agende, kazao je jedan od izvora britanske agencije.

“Kineska strana ovo očigledno i dalje posmatra kao oblast u kojoj ima prostora za manevrisanje”, kazao je Endrju Smol, autor djela “Bez granica: insajderska priča o ratu Kine sa Zapadom”. On primjećuje da se ne radi samo o ulozi Huaveja u 5G već i o široj digitalnoj infrastrukturi. Nemački jastrebovi izrazili su ogorčenje u martu kada je Rojters objavio da njemački državni željeznički operater Dojče ban koristi Huavej opremu za digitalizaciju svojih operacija.

Druge države poput Danske i Portugala su već proširile ograničenja povodom navodno visokorizičnih kompanija i na oblasti mimo 5G.

Miko Huotari iz Merkator instituta za kineske studije rekao je da će Peking vjerovatno lobirati u Berlinu da osigura da nove kontrole upotrebe kineske tehnologije širom EU ne budu previše stroge.

Telekom provajderi prešli su na Huavej opremu tokom prošle decenije pošto je ta kineska kompanija nudila proizvode koji su bili jeftiniji, a jednako dobri, kao oni finske Nokije ili švedskog Eriksena, tvrde telekomunikacioni eksperti.

Međutim, zapad je sve više ograničavao upotrebu Huavej opreme naročito u oblasti 5G mreže zbog onoga što kritičari nazivaju bliskim vezama kompanije sa bezbjednosnim službama Pekinga. Huavej i kineska vlada odbacuju te navode, tvrdeći da su ograničenja zapravo protekcionistički potez za podršku nekineskim rivalima.

Berlin je 2021. godine usvojio zakon kojim su uspostavljene visoke prepreke za proizvođače telekomunikacione opreme za “kritičke komponente” 5G mreže. Međutim, zakon se ne odnosi na opremu koja je već ugrađena.

Odgovarajući na pitanja u parlamentu proteklih mjeseci, vlada je priznala da ne zna koliko je procent opreme Huaveja već ugrađen u 5G mreže i da li to može predstavljati sigurnosni rizik.

Huavej i Peking odbacuju optužbe o vezama kompanije sa kineskim bezbjednosnim službama, tvrdeći da su ograničenja zapravo protekcionistički potez za podršku nekineskim rivalima

U martu, Berlin je najavio da će sprovesti istragu kako bi to utvrdio, a eksperti smatraju da će zaključci biti donijeti na ljeto.

“Problem je u tome što mi zapravo nijesmo znali što kompanije rade i da li je Huavej već ugrađen u ključne sektore”, kazao je za Rojters jedan vladin zvaničnik. “Takođe treba da razmotrimo tehnički razvoj: da li su rizici danas isti kao i prije nekoliko godina?”

Drugi izvor iz vlade je kazao da će analizom biti utvrđeno da li vlada treba da strože implementira svoj zakon o IT bezbjednosti.

Procjenjuje se da bi koštalo milijarde eura da se Huavej oprema ukloni i zamijeni onom iz evropskih država, što bi potencijalno opteretilo telekomunikacione kompanije koje su već u velikim dugovima.

U Sjedinjenim Državama, njihova telekomunikaciona regulatorna agencija je saopštila da kompanije traže 5,6 milijardi dolara pomoći kako bi zamijenile kinesku opremu.

Telekomunikacioni operateri bi takođe bili u problemu da obezbijede minimum usluga korisnicima, kazao je Peskatore. Sa druge strane, “uklanjanje Huavej opreme bi predstavljalo priliku za rivale”, kazao je.

( N. Bogetić )