Do naučnog zvanja i uz radove iz sad sumnjivih časopisa

Naučni radovi zaposlenih na Univerzitetu Crne Gore (UCG), objavljeni u časopisima nedavno označenim kao “predatorski” izdavača Frontiers i MDPI, biće vrednovani za izbor u zvanje u odnosu na to kad su objavljeni i u skladu sa pravilima državne visokoobrazovne ustanove.

To je “Vijestima” odgovoreno iz Naučnog odbora UCG.

Naučni odbor je u prvoj polovini maja upozorio članove akademske zajednice UCG da je “uočeno rapidno povećanje broja publikacija u časopisima izdavača Frontiers i MDPI, koji su se pojavili na predatorskim listama”. Tada su apelovali na akademsku zajednicu da svoje radove usmjere ka kvalitetnim izdavačima, ali i upozorili da oni koji su objavljeni u predatorskim časopisima neće biti razmatrani za nagrađivanje.

“…Prihvatanje članaka je izuzetno brzo, što opet dovodi u sumnju recenzentski postupak, kao i da je učestalo organizovanje specijalnih brojeva časopisa, koji potencijalno mogu biti uzročnik tzv. predatorskog postupanja”, stoji u ranijem obavještenju Naučnog odbora.

Odgovarajući na pitanja “Vijesti” u vezi sa statusom časopisa tih izdavača kad su u pitanju izbori u akademska zvanja, iz Naučnog odbora kažu da radovi moraju biti vrednovani u odnosu na to kad su objavljeni.

“Shodno podzakonskom aktu Uslovi i kriterijumi za izbor u akademska zvanja, status časopisa se cijeni u vrijeme objavljivanja rada kandidata, tako da se ova odredba mora poštovati bez obzira na trenutni status časopisa, i svi časopisi koji su imali adekvatan status u trenutku objavljivanja rada moraju biti vrednovani”, pojasnili su iz Naučnog odbora, na čijem je čelu Irena Orović.

Preciziraju da su “izbori u akademska zvanja propisani podzakonskim aktom - Uslovi i kriterijumi za izbor u akademska zvanja i Zakonom o visokom obrazovanju”.

“Kao kriterijum za izbor, uzima se u obzir kandidatova naučna ili umjetnička, pedagoška i stručna aktivnost. Bibliografska vrijednost naučnih i stručnih, umjetničkih, pedagoških dostignuća kandidata ocjenjuje se kvalitativno i kvantitativno, gdje se kvalitativni kriterijum odnosi na rezultate objavljene u časopisima koji se nalaze na citatnim listama odnosno bazama naučnih radova SCI/SCIE/SSCI/A&HCI (kategorije Q1, Q2, Q3 i Q4). Kvantitativni, između ostalog, može obuhvatiti i časopise van ovih baza. Dakle, riječ je o veoma složenoj proceduri gdje se insistira na kvalitetu naučnih publikacija i prepoznatljivosti na međunarodnim naučnim listama”, naglašavaju iz Naučnog odbora.

Ističu da su, prateći situaciju sa pojedinim časopisima i izdavačima, prvenstveno upozorili akademsku zajednicu na “časopise koji su izgubili status na SCIE/SSCI/A&HCI”.

“Ali i na izdavače koji su u pojedinim akademskim izvorima i zajednicama ocijenjeni kao predatorski. Pri tome, ne postoje implikacije da su svi časopisi tog izdavača sumnjivog kvaliteta i renomea, već je ideja da se skrene pažnja naučnoj zajednici da treba težiti ka publikacijama u najprestižnijim i najkvalitetnijim časopisima u skladu sa Strategijom UCG”, pojašnjavaju iz Naučnog odbora.

Dodaju da se, s obzirom na veliki broj časopisa na SCIE/SSCI/A&HCI listama u kojima objavljuju autori sa UCG, ne vodi posebna evidencija o svim radovima i časopisima koje kandidati navode u sklopu svojih bibliografija, odnosno konkursne dokumentacije.

“Ali su sve klasifikacione bibliografije javne i objavljuju se u Biltenima Univerziteta”, zaključili su iz Naučnog odbora.

Centar za građansko obrazovanje (CGO) nedavno su pozdravili majsko upozorenje Naučnog odbora, ističući da je to u skladu sa ranijim inicijativama te nevladine organizacije.

“Predatorski časopisi su već duže vrijeme prepoznati od strane kredibilne akademske zajednice širom svijeta kao veoma štetni i obaveza je državnog Univerziteta da radove objavljene u takvim časopisima ne prihvata u postupku nagrađivanja ili biranja u zvanja zaposlenih. CGO izražava nadu da će članovi akademske zajednice više napora ulagati u izradu naučnih radova, koji im koriste ne samo za izbor u akademska zvanja, već i za lični razvoj što doprinosi kvalitetu obrazovanja i javnom dobru, a manje na traženje prečica zbog kratkoročnih interesa”, zaključuje se u saopštenju CGO.

( Tina Popović )