Treba li Mojkovcu novo jalovište?

U obavještenju koje se 19. maja tekuće godine pojavilo na Internet stranici Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma (MEPPiU, gov.me/mepg) - veli da se “Javna rasprava o Nacrtu Detaljnog prostornog plana za prostor koncesionog područja za eksploataciju mineralnih sirovina - Brskovo (NDPP Brskovo, od milošte - op.a.) i Nacrtu Izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu, u organizaciji MEPPiU, koja je trajala u periodu od 25. aprila 2023. do 18. maja 2023. godine” - produžava - i da će trajati do ponedeljka, 3. jula 2023. godine - što će reći da je građanima Mojkovca, u prvom redu, a zatim i nama ostalima, koji smo duboko konsternirani (zaprepašteni, zgranuti, zgroženi) postupanjem MEPPiU po ovom kompleksnom pitanju, 19. maja dato još 30 radnih dana za dostavljanje naših predloga, sugestija i komentara na Nacrt DPP Brskovo - i to najbolje pješke, nikako ne emailom, jer, navodno, posljedice tzv. sajber-napada na informatički sistem MEPPiU iz avgusta prošle godine još uvijek nijesu sanirane - dakle lično, direktno na arhivu MEPPiU, IV Proleterske brigade broj 19, Podgorica, radnim danima u terminu od 08.00h do 13.00h - zaključno sa, ponavljam, 3. julom ove godine.

I još veli da će MEPPiU, u saradnji sa Opštinom Mojkovac, organizovati (još jednu) javnu prezentaciju NDPP Brskovo, u Centru za kulturu “Nenad Rakočević” u Mojkovcu, dana 12. juna 2023. godine sa početkom u 10 sati.

Ne veli zašto je Javna rasprava produžena - ali ako ste odgledali jezivi snimak prve Javne prezentacije NDPP Brskovo koja je bila upriličena 9. maja u sali Skupštine Opštine Mojkovac (youtube.com - RTV Mojkovac || Javna rasprava, Rudnik - Mojkovac || Live Stream) - uz prisustvo, moram naglasiti, gospođe te i te, rukovoditeljke izrade plana, ispred tima koji je radio na planu - onda će vam dosta toga biti jasnije - ali ne i sasvim jasno - daleko od toga.

Neće vam biti jasno, primjera radi, zašto je 9. maja u sali SO Mojkovac nekoliko gospođa, građanki, koje su nastupale izričito protiv ideje o otvaranju rudokopa, zdušno insistiralo na činjenici da je obrađivač (MEPPiU) tek 8. maja - dan uoči prve Javne prezentacije NDPP Brskovo i 10 dana nakon što je zvanično počeo da teče period predviđen za Javnu raspravu - na zvaničnoj Internet stranici MEPPiU (gov.me/mepg) učinio dostupnim dokument od krucijalne važnosti u ovoj mučnoj priči - fanfare molim: Stratešku procjenu uticaja na životnu sredinu za DPP za prostor koncesionog područja za eksploataciju mineralnih sirovina Brskovo - Opština Mojkovac (SP Brskovo).

Takođe moramo imati u vidu, molim vas, da se u ulozi nosioca pripremnih poslova i obrađivača NDPP Brskovo pojavljuje upravo MEPPiU - jedno je, znači, obrađivač plana, a drugo je rukovoditeljka izrade plana - gospođa ta i ta - nemojmo to da brkamo. Moramo imati u vidu i da je MEPPIU naručilac SP Brskovo - a da se u ulozi obrađivača ne pojavljuje gospodin taj i taj, ili gospođa ta i ta (fizičko lice), nego Biro taj i taj (pravno lice).

Podsjetiću vas i na Član 33 (Javna rasprava) aktuelnog Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata - koji mi je, ujedno, i omiljeni član toga Zakona - i koji kaže - stav 1: “Javna rasprava ... oglašava se u jednom dnevnom štampanom mediju koji se izdaje i distribuira na teritoriji Crne Gore i na internet stranici Ministarstva i traje najmanje 30 radnih dana od dana oglašavanja” - a od 25. aprila od 18. maja nemamo 30 radnih dana - nego tačno 18 radnih dana!

***

U dokumentu koji je naslovljen Mišljenje savjeta za reviziju Detaljnog prostornog plana za prostor koncesionog područja za eksploataciju mineralnih sirovina - Brskovo, Opština Mojkovac (riječ je o Mišljenju na Nacrt pomenutog plana, molim vas, koje je uredno zavedeno na Pisarnici Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma 9. januara 2023. godine), drug Velelepni konstatuje da je Plan (Nacrt Plana, preciznije), “urađen na osnovu relevantnih analiza, podloga i studija”.

Elem, o dešavanjima 12. juna u mojkovačkom Centru za kulturu - dan nakon izbora, što je tek jedan od dokaza u beskonačnom nizu dokaza da je ekipa MEPPiU vrlo sklona šali - obavijestila nas je Alisa Hajdarpašić, u prilogu koji je emitovan na TV Vijesti istoga dana (“Stanovnici Mojkovca poručuju da se rudnik Brskovo ne smije otvoriti zbog štetnog uticaja na ljude i okolinu”), a dan kasnije je objavljen i na portalu Vijesti.

Glavna uloga u tom prilogu pripala je gospođi Gordani Đukanović, koja je “otkrila da je obrađivač plana (vjerovatno je mislila na rukovoditeljku izrade plana - op.a.) od MEPPiU i Ministarstva kapitalnih investicija zatražio suspenziju skoro svih aktivnosti na izradi plana” - da bi zatim pročitala djelove toga dokumenta - u kojem su pobrojane relevantne studije, neophodni dokumenti, te relevantna mišljenja - koja ne postoje - a koja bi morala postojati, kao preduslov planiranju, pogotovo kad je riječ o vrlo složenoj i vrlo kontroverznoj intervenciji u prostoru - poput otvaranja rudokopa uz grad Mojkovac.

“Način prezentacije”, kliče drug Velelepni jednako, “koji je korišten u Planu (drug Velelepni vjerovatno misli na metodologiju - op.a.) više odgovara Konceptu plana (ovdje drug Velelepni, čini mi se, govori o konceptu plana, prije nego li o Konceptu plana - ili pak o Konceptu Plana - op.a.) gdje se prezentuju tri scenarija razvoja (kao, recimo, u nesrećnom Konceptu nesrećnog Prostornog plana unesrećene Crne Gore - op.a.). Nažalost važeći zakon (sic - veliko “z” druže Velelepni, molim vas - op.a.) ne prepoznaje Koncept (sic - malo “k” druže Velelepni, molim vas - op.a.) plana (ovdje ide zarez - op.a) već se Plansko (sic - malo “p” druže Velelepni, molim vas - op.a.) rješenje sa tri predložena scenarija radi kao Nacrt (sic - malo “n” druže Velelepni, molim vas - op.a.) plana (ovdje opet ide zarez - op.a) što ga u startu čini naglašeno opširnim.” - previđajući, pritom, da li namjerno ili pak nenamjerno - kladio bih se namjerno - da u Programskom zadatku za izradu Detaljnog prostornog plana za prostor koncesionog područja za eksploataciju mineralnih sirovina - Brskovo - lijepo piše: “Plan treba da predloži najmanje tri varijantna rješenja, od kojih barem jedno podrazumijeva tehnologiju zatvorenog sistema za tretman jalovine, bez izgradnje otvorene jezerske vodene površine” - ma što to značilo.

***

Uloga višnjice na torti je - kao i nebrojeno puta do sada - pripala gospođi Novaković Đurović - ministarki - koja je 9. juna najavila fazu realizacije projekta sanacije divljeg odlagališta otpada Zakršnica - Mojkovac, u vrijednosti “oko 3.5 miliona eura”, s rokom realizacije od (ako-bog-da) “godinu i po”.

Koliko ono bješe godišnji budžet Opštine Mojkovac? Čini mi se 4.1 miliona eura... A koliko tek, ne-daj-bože, košta sanacija jednog jalovišta - poput onog, po zlu čuvenog, starog mojkovačkog jalovišta - koje smo nekako, na jedvite jade, ipak sanirali...

Zapitajmo se, dakle, treba li Mojkovcu novo jalovište?

( Borislav Vukićević )