Prelomni trenutak u borbi protiv mafije - detalji iz non-pejpera o radu tužilaštva, policije, ASK-a...

Crna Gora je na prekretnici - ključnoj tački kada je riječ o borbi protiv organizovanog kriminala i visoke korupcije, piše u neformalnom dokumentu Evropske komisije non-pejperu za period od juna prošle do marta ove godine.

U dokumentu se navodi da je Specijalno državno tužilaštvo (SDT) postupalo sa entuzijazmom u većem broju predmeta visoke korupcije, koji ukazuju na duboku infiltraciju organizovanog kriminala u državnim organima, uključujući sami vrh sudstva i organa za sprovođenje zakona.

“Od stupanja novog glavnog specijalnog tužioca u martu 2022. godine Specijalno državno tužilaštvo ima proaktivniji pristup, što je kao rezultat imalo do sada neviđeni broj predmeta visokog profila, koji ukazuju na duboko infiltraciju organizovanog kriminala u državnim organima, uključujući sami vrh sudstva i organa za sprovođenje zakona”, piše u dokumentu.

EK se u neformalnom izvještaju poziva i na istraživanje iz 2022. godine koji pokazuje da većina građana Crne Gore vjeruje i pozitivno ocjenjuje rad Specijalnog državnog tužilaštva nakon što je rukovođenje tim tužilaštvom preuzeo novi GST Vladimir Novović.

U dokumentu EK navodi i da su nedovoljni ljudski resursi SDT-a.

“Ljudski resursi Specijalnog državnog tužilaštva nedovoljni su za toliki priliv predmeta, plus neuslovne radne prostorije, daleko su ispod minimuma evropskih standarda što sprečava Specijalno državno tužilaštvo da adekvatno i efikasno obavlja svoj posao. Razlog je preširoko postavljena nadležnost Specijalnog državnog tužilaštva zbog koje je SDT nadležno za veliki broj manje složenih predmeta koji nisu od najvećeg značaja, a za koje predmete bi mogla biti nadležna druga tužilaštva”, piše u dokumentu.

Oni navode i da je Specijalno policijsko odjeljenje (SPO) postupalo sa visokom pripravnošću u velikom broju slučajeva visokog nivoa korupcije i organizovanog kriminala, što pokazuje “duboku infiltraciju organizovanog kriminala u državnim strukturama”...

“Crna Gora treba da pokaže snažan, strog i nedvosmislen odgovor. Odlučnija i efikasnija politika sankcionisanja i odgovor krivičnog pravosuđa na korupciju posebno na visokom nivou mora da bude povećana, uključujući i izbjegavanje percepcije nekažnjivosti. Broj neriješenih slučajeva korupcije i organizovanog kriminala na visokom nivou pred sudovima je nastavio da raste u 2022, što se odražava na veći broj istraga od 2020. Međutim, presuđivanje u ovim predmetima u nekim slučajevima traje i do 7 godina, zbog mnogih organizacionih problema i ograničenja u Višem sudu u Podgorici (uključujući nedovoljan prostor za sudske rasprave), čime se ometa blagovremeno sprovođenje pravde”, navodi EK.

Navodi se da je funkcionisanje cjelokupnog pravosudnog sistema nastavilo da se suočava sa dubokom institucionalnom krizom.

U non-pejperu je ocijenjeno da mnoge institucije nastavljaju da trpe zbog nedostatka imenovanja ili su radile u v. d. stanju.

“To je značajno ograničilo kapacitet pravosudnog sistema da funkcioniše, sa slabim ili nepostojećim osjećajem smjera i strateškog planiranja/vizije, što je uticalo na sposobnost Crne Gore da sprovodi pravdu”, navodi se u dokumentu.

Zabrinutost zbog načina izbora Tatjane Begović

U non-pejperu se podsjeća i da je Vrhovno državno tužilaštvo u v. d. stanju od 2019. godine, ali da je “način na koji je Tužilački savjet u februaru 2023. godine izabrao v. d. predjednicu VDT-a izazvao ozbiljnu zabrinutost u vezi sa poštovanjem odredbi Zakona o državnom tužilaštvu”...

Tužilački savjet je 6. febrara ove godine na v. d. mandat odredio da tužilaštvom rukovodi Tatjana Begović, koja je dan ranije tom tijelu podnijela ostavku na članstvo u TS.

Član TS Stevo Muk je tada reagovao smatrajući da je ostavka na članstvo u TS i izbor na v. d. funkciju “protivna duhu Zakona o državnom tužilaštvu”...

Poboljšani rezultati ASK-a

U neformalnom dokumentu Evropske komisije, ističe se i da treba unaprijediti i Zakon o sprečavanju korupcije.

“Rezultati Agencije za sprečavanje korupcije su kvantitativno poboljšani. Međutim, treba dalje osigurati njenu nezavisnost, odgovornost, nepristrasnost i proaktivnost”, navodi se u non pejperu.

( Biljana Nikolić )