Lingvisti

Bio bi to vic, zapravo, u neka normalna vremena... Znate ono - Došli lingvisti kod patrijarha... Ili - Došli pekari kod pape, bio je i jedan takav, sigurno. Ili su bili predstavnici koka-kole, ne sjećam se sad.

Jednostavno rečeno - predmet raskošne javne sprdnje u kojoj bi nastradali “naučnici” a, izvjesno, ni patrijarh ne bi prošao baš dobro. Nekad su “naučnici” išli da se slikaju sa članovima Centralnog komiteta i da svojski podrže kolektivnu viziju, ili, kako se već govorilo. I, kao što rekoh - bio je to predmet viceva. “Došli pedagozi kod Staneta Dolanca...”

Što se tiče “naučnika” i moći, dakle, ništa se nije promijenilo. Očito je samo društvo - nestalo.

Bilo bi lijepo znati - čekaju li uredno postrojeni u hodnicima Patrijaršije, da se iz sve snage slože sa patrijarhom i medijski uskliknu tu jednoglasnost s ljubavlju - matematičari, astronomi, atomski fizičari, hemičari, okeanografi, istoričari, geografi, kriptolozi, makroekonomisti, vulkanolozi, botaničari?

A gdje su tu - molekularni biolozi, arheolozi, inženjerska komora, radioamateri?

Na kraju, možda se zagrljeni i usaglašeni sa patrijarhom pojave i ginekolozi, bilo bi to znakovito. I zabavno. Da i to razjasni vrhovni autoritet.

Pisci i ostali umjetnici se ne računaju, oni su fela koja može da podrži svakoga i svašta. I nije tako od juče. Ovi iz zone tzv. egzaktnosti su novum, ili bar relativni novum.

Ali nije vic, već udarna vijest u medijima regiona. Mora da i to nešto govori o ovom vremenu. I prostoru.

U nakraćem - pronađena je grupa lingvista koja je spremna da podrži patrijarha SPC Porfirija u njegovom smiješnom, ali zato ne manje opasnom krstaškom pohodu na Zakon o rodnoj ravnopravnosti. Patrijarh se slikao sa gospodom lingvistima i informativna služba crkve je slavodobitno saopštila da je patrijarh u pravu, eto, i po najstrožim mjerilima jedne zahtjevne struke.

Objavljeno je - tim “jezičkim promjenama hoće da uzmu dušu narodu”. Ništa manje od toga. Evo, i (eminentni, naglašeno je) lingvisti se slažu...

Konzervativizam se oduvijek neobično uspješno stani u zoni jezičkih pitanja, a jezik tada biva pretvoren u puki nacionalni amblem. Bedž na kapi, zapravo. Dakle - jasno otkud tu patrijarh - ali, što će u toj priči lingvisti? Sve to su vrlo konkretni simptomi duhovnog raspada jednog društva.

Ali ovdje se radi i o nečemu drugom.

Hrišćanstvo je (kao i svaki monoteizam) totalizujući svjetonazor, ono ne postoji u bilo kojoj formi ideje o prihvatljivoj drugosti, još manje ideji “konkurencije” u metafizičkom pregnuću.

Crkva voli da se miješa u nauku, jednim upornim i poslovično raskošnim oportunitetom. Vatikan je svojevremno s ogromnom simpatijom gledao na teoriju Velikog praska - sviđala im se ideja o početku vremena i prostora i o nečemu što prethodi, a što je - neiskazivo. Idealna postavka za modenog i otvorenog hrišćanina, ali Hoking ih je kasnije razočarao dokazima da fizici ovoga univerzuma Bog zaista - nije potreban.

Aktuelni primjer sa beogradskim patrijarhom - lažnim rokerom i borbenim lingvistom amaterom daleko je od ove vrste suptilnosti, ovdje je riječ o svojevrsnoj mobilizaciji javnosti protiv ideja i praksi koje se nazivaju modernima, dakle, hoće se reći - da sve te “novotarije” nisu potrebne onima u ime kojih patrijarh SPC govori.

Ali, u suštini, vjerovatno je malo patrijarha koji se ne bi poduhvatili uređivanja svih mogućih aspekata ljudskog svijeta i života. I koji ne smatraju da im baš to pripada.

Problem je što mehanizmi koji ozbiljno drušvo moraju zaštititi od takvih ambicija (bilo kome one da pripadaju) u društvima nastalim na razvalinama SFRJ gotovo da ne postoje.

Zato su se razmahali naši “lingvisti”, istorijski eksperti za jezik laganja...

( Balša Brković )